Απειλή θεωρεί η Επιτροπή Φύση 2000 το γνωμοδοτικό όργανο της πολιτείας (ΥΠΕΝ) επί των θεμάτων βιοποικιλότητας, τις εξορύξεις υδρογονανθράκων, καθώς σε πρόσφατο πόρισμά της διαπιστώνει σοβαρή υποβάθμιση του προστατευτικού θεσμικού πλαισίου των περιοχών Νatura 2000 και εντοπίζει σοβαρές ελλείψεις στις συμβάσεις παραχώρησης. Αυτό δημοσιοποιήθηκε χθες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου όπου παρουσιάστηκε η ετήσια έκθεση του WWF Eλλάς για δέκατη πέμπτη συνεχή χρονιά υπό τον τίτλο "Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα".
Στα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης, την οποία παρουσίασαν ο διευθυντής της οργάνωσης Δ. Καραβέλλας, η υπεύθυνη πολιτικής Θ. Νάντσου και ο νομικός συντονιστής Γ. Χασιώτης, με αρνητικό πρόσημο κατατάσσουν τη "σβελτάδα" στις παραχωρήσεις δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Υπογράμμισαν πως αυτές πραγματοποιήθηκαν χωρίς καμία διαφάνεια και μέσα σε ένα άκρως ελαστικό νομοθετικό πλαίσιο που ευνοεί τις πετρελαϊκές εταιρείες. Συνολικά, μέσα στο 2019 παραχωρήθηκαν για έρευνα και εξόρυξη τέσσερα θαλάσσια «οικόπεδα» (δυτικά - νοτιοδυτικά της Κρήτης, στον Κυπαρισσιακό και στο Ιόνιο), συνολικής έκτασης 50.000 τ.χλμ. Οι περισσότερες εξ αυτών περιλαμβάνουν εξ ολοκλήρου ή μερικώς πολλές προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, καθώς και περιοχές που προστατεύονται με ειδικότερα καθεστώτα. Ακόμη, σημείωσαν πως οι υπεράκτιες εξορύξεις σε τεράστια βάθη, όπως καταδεικνύει έκθεση της Κομισιόν, συνοδεύονται από σοβαρά ατυχήματα.
Η έκθεση φανερώνει ότι η προβληματική διαχείριση των αποβλήτων παραμένει η μεγαλύτερη πηγή περιβαλλοντικής υποβάθμισης, με τη χώρα ουραγό στην ανακύκλωση και μοναδική στην Ε.Ε. που έχει εισπράξει στο παρελθόν τέσσερις καταδίκες για τις οποίες κατέβαλε την τελευταία χρόνια συνολικά 24 εκατ. ευρώ. Η Ελλάδα κατέχει την πρωτιά και σε καταδίκες από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έντεκα τον αριθμό, ενώ έρχεται δεύτερη ως προς τον αριθμό υποθέσεων για τις οποίες έχει εκκινήσει η διαδικασία επί παραβάσει της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με 23 ανοιχτές υποθέσεις. Πρώτη είναι η Ισπανία με 32.
Στις αρνητικές εξελίξεις περιλαμβάνεται η απαξίωση του θεσμού της περιβαλλοντικής επιθεώρησης, αφού με τον νόμο για το επιτελικό κράτος καταργήθηκε η Ειδική Γραμματεία Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ, μαζί με τη θέση του ειδικού γραμματέα, με τις αρμοδιότητές της να μεταφέρονται απευθείας στον υπουργό.
Όπως αναφέρθηκε, την τελευταία χρονιά οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος εισηγήθηκαν στον αρμόδιο υπουργό 83 αποφάσεις επιβολής προστίμων συνολικού ύψους 1.793.280 ευρώ, εκ των οποίων οι 72 δεν έχουν υπογραφεί από αυτόν. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε ότι έχει γίνει σημαντική πρόοδος στην κατάρτιση και την κύρωση των δασικών χαρτών, κάτι που πριν από μερικά χρόνια φάνταξε ως όνειρο, ενώ επισημάνθηκε ότι η όλη διαδικασία τακτοποίησης των αυθαιρέτων χαρακτηρίζεται από αδιαφάνεια.
Όσον αφορά την επίτευξη των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, η Ελλάδα δεν έχει πλησιάσει ούτε το μονοπάτι προκειμένου να τους πετύχει, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Στο πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας, το 2018 ποσοστό 22,7% του πληθυσμού αδυνατούσε να διατηρήσει το σπίτι του επαρκώς ζεστό.
Το WWF Ελλάς χαρακτηρίζει "από τις πιο εμβληματικές εξελίξεις την ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για δέσμευση της Ελλάδας για ολική απεξάρτηση από τον λιγνίτη μέχρι το 2028. Η τελευταία αυτή εξέλιξη σηματοδοτεί ραγδαίες εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα, με κυριότερη πλέον πρόκληση την αποτελεσματική ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κατά τρόπο κοινωνικά δίκαιο και ασφαλή για τη βιοποικιλότητα των περιοχών".
Στα θετικά συγκαταλέγεται η θέσπιση του Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης, αποσιωπώντας ότι θεσμοθετήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση. Στις θετικές εξελίξεις περιλαμβάνεται και η κυβερνητική ανακοίνωση για εφαρμογή της νέας Οδηγίας (Ε.Ε.) 2019/904 για κατάργηση ορισμένων πλαστικών μίας χρήσης έναν χρόνο νωρίτερα από την καταληκτική ημερομηνία εφαρμογής (Ιούνιο 2020, αντί για Ιούλιο 2021).
