Του Στάθη Λουκά
Τελικά, μια πολύ θετική είδηση μας έρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση: η ΒΕΙ (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), μετά το 2021, θα σταματήσει να χρηματοδοτεί τις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα, δηλαδή πετρέλαιο, άνθρακα (λιγνίτη), συμπεριλαμβανομένου και του ορυκτού (φυσικού) αερίου, στο οποίο αφήνεται ένα μικρό περιορισμένο περιθώριο. Ο περιορισμός αφορά βέβαια και αγωγούς πετρελαίου και φυσικού (ορυκτού) αερίου και εγκαταστάσεις πετρελαίου. Κάποιοι αγωγοί ορυκτού αερίου που σχετίζονται με τη χώρα μας θα γεννηθούν ήδη γερασμένοι.
Μόνο τον περασμένο χρόνο χρηματοδότησε ενεργειακά σχέδια ορυκτών καυσίμων με 2 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ μεταξύ 2013 και 2018 αυτή η χρηματοδότηση έφθασε τα 13,4 δισ.
Την ίδια χρονική περίοδο η χρηματοδότηση για ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) και ενεργειακή αποδοτικότητα έφθασε τα 65 δισ.
Τα προσεχή δέκα χρόνια οι χρηματοδοτήσεις της ΒΕΙ θα ενεργοποιήσουν επενδύσεις ύψους 1.000 δισ. ευρώ.
Η ΒΕΙ προσδιόρισε πέντε βασικές αρχές, βάσει των οποίων θα διαμορφώνει την χρηματοδοτική πολιτική της στον ενεργειακό τομέα: ενεργειακή αποδοτικότητα, απανθρακοποίηση, αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας, συσσώρευση με καινοτομία και ηλεκτρικές μεταφορές, επενδύσεις στα δίκτυα και ενίσχυση των διασυνοριακών διασυνδέσεων των δικτύων.
Σχετικά με το ορυκτό αέριο, ορίσθηκε ένα αυστηρό όριο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2): 250 γραμμάρια ανά KWh (κιλοβατώρα), αντί του προηγουμένου ορίου των 550 γραμμαρίων ανά KWh. Όριο που μπορεί να επιτευχθεί με ατμοηλεκτρικούς σταθμούς συνδυασμένου θερμοδυναμικού κύκλου, τελευταίας τεχνολογίας, και ένα μείγμα ορυκτού αερίου με σημαντικό ποσοστό βιομεθανίου (ανανεώσιμη πηγή).
Λύση που επέμειναν χώρες με μεγάλες ποσότητες ανανεώσιμων αερίων, όπως π.χ. η Ιταλία, η οποία για το 2030 θα παράγει 11 δισεκατομμύρια βιομεθανίου, και με θέσεις εργασίας γύρω στις 25.000.
Η απόφαση αυτή της ΒΕΙ βάζει μεγάλα ερωτηματικά για το ελληνικό -υπό μετάβαση- ενεργειακό σύστημα.
* Πρώτον, προκύπτει ότι τα μελλοντικά «τογιοτικά» εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής. Κατά συνέπεια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι πιθανές επιδοτήσεις της ΒΕΙ για την καλυτέρευσή τους, με την κατασκευή των «έξυπνων δικτύων = smart grid», που θα καλυτέρευαν την εκμετάλλευση των ΑΠΕ και θα μείωναν τις απώλειες.
* Δεύτερον, να μην χρησιμοποιηθεί η πρόφαση των δικτύων για τη μεταφορά ορυκτού αερίου με την πιθανή προσθήκη βιομεθανίου (ή αερίου σύνθεσης) για την κατασκευή ατμοηλεκτρικών σταθμών με ορυκτό αέριο που δεν πληρούν τα όρια. Aν πραγματικά προχωρήσει η απανθρακοποίηση, τα δίκτυα αυτά μπορεί να είναι χρήσιμα για διάφορους λόγους. Αυτό θα το δείξουν τα προσεχή δέκα χρόνια.
Το τεράστιο ερώτημα που προκύπτει και από αυτή την απόφαση της ΒΕΙ είναι: Γιατί ιδιωτικοποιούνται τα δίκτυα, κυρίως ηλεκτρικής ενέργειας και κατά δεύτερο λόγο αερίου, που θα θέλαμε μελλοντικά να είναι βιομεθανίου, αερίων σύνθεσης κ.λπ.;
