Ήταν πριν από ακριβώς 20 χρόνια, το 1999, όταν η αδυναμία της κυβέρνησης Σημίτη να εισπράξει με ορθολογικό και δίκαιο τρόπο τους φόρους επέβαλε το τύποις "προαιρετικό", ουσιαστικά όμως εκβιαστικό χαράτσι της αλήστου μνήμης "συνάφειας".
Με το εξωφρενικό αυτό μέτρο, εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις εξαναγκάστηκαν να προσέλθουν το 2002 στις εφορίες, σε ατέλειωτες ουρές απίστευτη ταλαιπωρία και πρωτοφανές αλαλούμ, προκειμένου να καταβάλουν επιπλέον ΦΠΑ για την τριετία 1999-2001 εφόσον τα συνολικά δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδά τους ήταν μικρότερα από αυτά που προέκυπταν με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια.
Καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο δεκαετιών που ακολούθησαν, τη μία προμνημονιακή και την άλλη τη μνημονιακή, οι ανορθολογικές σπατάλες των κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ (ειδικά την πρώτη δεκαετία) και η φοροεισπρακτική αδυναμία είχαν αποτέλεσμα να νομοθετούνται κάθε τόσο χαράτσια, άλλα καλυμμένα, όπως λ.χ. η "συνάφεια", και άλλα απροκάλυπτα, όπως λ.χ. το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτημένων Δομημένων Επιφανειών, το ΕΕΤΗΔΕ, το 2011.
Τα πάσης φύσεως χαράτσια επιβάλλονταν τόσο επί Μνημονίων όσο και προ Μνημονίων, όπως λ.χ. όταν η κυβέρνηση Καραμανλή ανακοίνωσε πριν από έντεκα χρόνια την εφαρμογή του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων (ΕΤΑΚ), την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ από 8% σε 9% και από 18% σε 19% αντίστοιχα., την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποτά, την επιβολή ελάχιστου φόρου στα τσιγάρα και πολλά άλλα ακόμη. Και βεβαίως, από το 2010 και την επιβολή των Μνημονίων, η θέσπιση φόρων υπήρξε ανελέητη και ασταμάτητη.
Με δεδομένη αυτήν την εικόνα αλλά και τις όποιες τυχόν μεμονωμένες, παριστασιακές, αποσπασματικές και πάντως ψηφοθηρικές ελαφρύνσεις, σε αυτά τα είκοσι χρόνια, δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηριστούν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα το βράδυ της περασμένης Τρίτης ήταν το πρώτο συνολικό, συνεκτικό και με συναλληλία με τα αιτούμενα του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων στη χώρα μας από την αρχή του 21ου αιώνα.
Δείγμα του ορθολογισμού και της ουσιαστικής τόνωσης της οικονομίας από τα εν λόγω μέτρα είναι το όχι και τόσο σύνηθες φαινόμενο για τη χώρα μας να υποδέχονται φιλολαϊκά μέτρα με αντιδράσεις από θερμές μέχρι επαινετικές όχι μόνο η κοινή γνώμη, αλλά ακόμη και επιχειρηματικοί φορείς.
Ακόμη περισσότερο δε παγκόσμιοι τραπεζικοί κολοσσοί, όπως η Citigroup. Σε σύντομο σχόλιό της η αμερικανική τράπεζα σημείωσε ότι η βελτίωση στο μέτωπο της συλλογής φόρων και η ενίσχυση της ανάκαμψης εξακολουθούν να αποδίδουν καλύτερα του αναμενομένου δημοσιονομικά αποτελέσματα. Και πρόσθεσε ότι το πακέτο των μέτρων είναι πιθανό να βελτιώσει περαιτέρω την οικονομική ανάκαμψη.
Από το επόμενο κιόλας πρωί των εξαγγελιών, η αγορά υποδέχθηκε με ένα γενικευμένο αίσθημα ικανοποίησης τις φορολογικές ελαφρύνσεις, αλλά και τα υπόλοιπα μέτρα τα οποία εξήγγειλε το βράδυ της Τρίτης ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Έμποροι, βιοτέχνες, επαγγελματίες, μικρομεσαίοι, επιμελητήρια, οίκοι, κλαδικοί φορείς, εξέφρασαν τη ζωηρή πεποίθησή τους ότι η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος εκατομμυρίων ελληνικών νοικοκυριών θα τονώσει την κατανάλωση, την αγορά και ευρύτερα την εθνική οικονομία.
Όχι μόνο τα νοικοκυριά, αλλά και οι ίδιες οι επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από τη μείωση του ΦΠΑ σε ΔΕΗ, φυσικό αέριο, τρόφιμα και εστίαση, δηλαδή σε προϊόντα και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης. Η συνεπαγόμενη μεγέθυνση του εισοδήματος των καταναλωτών θα τονώσει την αγοραστική κίνηση και θα διογκώσει έτσι τον τζίρο των επιχειρήσεων, με πολλαπλό όφελος τόσο μακροοικονομικό όσο και δημοσιονομικό, αφού θα ενισχυθούν τα κρατικά έσοδα και από άμεσους φόρους και από έμμεσους.
Το ίδιο ευεργετικό αποτέλεσμα θα έλθει βεβαίως και από την επαναχορήγηση μέρους της 13ης σύνταξης, δεδομένου μάλιστα ότι, με βάση όλα τα οικονομετρικά μοντέλα, αυτή αναμένεται να ενισχύσει άμεσα στο μεγαλύτερο ποσοστό της την κατανάλωση.
Ο ρόλος του ελεγκτικού μηχανισμού
Ένα σημαντικό ζητούμενο πάντως είναι να ενεργοποιηθεί ο ελεγκτικός μηχανισμός προκειμένου να διαπιστώσει τα εξής:
1. Εάν και σε ποιο βαθμό θα περάσουν οι μειώσεις των συντελεστών του Φόρου Προστιθεμένης Αξίας στις τιμές λιανικής ώστε να ωφεληθούν ουσιαστικά τα ελληνικά νοικοκυριά. Σημειώνεται εν προκειμένω ότι παράγοντες της αγοράς στον τομέα τροφίμων χάρη στην εξαγγελθείσα μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 13% στα τρόφιμα. Η μετάταξη αυτή, σε συνδυασμό με την αντίστοιχη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, θα δημιουργήσουν τις συνθήκες για πιο φιλικές τιμές στον καταναλωτή.
Τονίζουν ωστόσο ότι η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ θα πρέπει να περάσει και στον τελικό καταναλωτή και στους δύο κλάδους, τροφίμων και εστίασης, και ως εκ τούτου αποτελεί μια σημαντική ανάσα για τους δύο κλάδους.
2. Εάν και σε ποιο βαθμό η επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για νέους έως 25 ετών στο 80% και έως 29 ετών στο 25%, η οποία σημειωτέον ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα του επιχειρηματικού κόσμου για μείωση του μη μισθολογικού κόστους, θα λειτουργήσει αλυσιδωτά υπέρ της ελληνικής ανταγωνιστικότητας.
3. Εάν και σε ποιο βαθμό οι επιχειρήσεις θα εκμεταλλευτούν αποτελεσματικά την αύξηση του συντελεστή αποσβέσεων επενδύσεων από το 100% που είναι σήμερα στο 150%, ώστε να συμβάλουν με αυτό το μέτρο στην ανάπτυξή τους.
