Ρεπορτάζ: Αντιγόνη Ζούντα
Σειρά δράσεων, επιταχύνοντας τους ρυθμούς για την εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς είναι γεγονός ότι η χώρα υπολείπεται σημαντικά σε σχέση με την επίτευξη των στόχων σε εθνικό κι ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση με έμφαση στην αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος.
Όπως αποτυπώνεται και στο τέταρτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΕΣΔΕΑ), η εξοικονόμηση ενέργειας από μέτρα πολιτικής της περιόδου 2014-2016 συνολικά ανήλθε σε 1.058,81 ktoe (τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου), επί συνόλου στόχου 3.333 ktoe, δηλαδή επίτευξη του 32% του συνολικού σωρευτικού στόχου περιόδου 2014-2020.
Πλέον έχει προγραμματιστεί δέσμη δράσεων για την επίτευξη επιπλέον ποσοστού 35% επί του συνολικού στόχου έως το 2020 (ήτοι 1.097 ktoe), ώστε να επιτευχθεί το 65% του συνολικού στόχου εξοικονόμησης ενέργειας (2.156 ktoe) την περίοδο 2014-2020 -αν και προκύπτει η αναγκαιότητα κάλυψης ενός χρηματοδοτικού κενού της τάξεως του 35% (1.176 ktoe).
Στα κύρια μέτρα πολιτικής περιλαμβάνεται η αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος της χώρας, του ιδιωτικού (κατοικίες) και του δημοσίου τομέα, καθώς τα κτήρια ευθύνονται για το 40%-45% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης ενέργειας, ενώ ακολουθεί ο τομέας των μεταφορών με 37%.
Για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στον κτιριακό τομέα θα διατεθούν πόροι ύψους 3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2 δισ. αφορούν την αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος στον δημόσιο τομέα και το 1 δισ. αντίστοιχες δράσεις για τα κτήρια του ιδιωτικού τομέα.
Μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Μετά την προκήρυξη του προγράμματος Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον ΙΙ για τα νοικοκυριά, που ολοκληρώνεται το επόμενο διάστημα, σειρά παίρνει η αναβάθμιση των κτηριακών υποδομών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσα από δύο προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 67 εκατ. ευρώ, τα οποία αναμένεται να “τρέξουν” από το καλοκαίρι.
Πιο συγκεκριμένα το πρώτο πρόγραμμα αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων όλων των κλάδων -μεταποίηση, εμπόριο, τουρισμός, ναυτιλία- προϋπολογισμού ύψους 32,02 εκατ ευρώ.
Η δράση αφορά, ενδεικτικά:
* Παρεμβάσεις στο κτηριακό κέλυφος (θερμομόνωση, κουφώματα / υαλοπίνακες, συστήματα σκίασης κ.ά.).
- Αναβάθμιση εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και συστημάτων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
- Αναβάθμιση συστημάτων παραγωγής και διανομής θερμικής ενέργειας για χρήση ψύξης / θέρμανσης χώρων, αλλά και την παραγωγική διαδικασία (π.χ. εξοπλισμός και συστήματα παραγωγής ζεστού νερού / ατμού, εξοπλισμός ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας κ.ά.).
- Αναβάθμιση ή και ένταξη νέων υλικών και εξοπλισμού για τη μείωση των απωλειών ενέργειας.
- Αναβάθμιση εξοπλισμού φωτισμού.
- Εγκατάσταση συστημάτων διαχείρισης ενέργειας.
- Ενεργειακές επιθεωρήσεις ή και ενεργειακούς ελέγχους πριν και μετά για την εκτίμηση του ενεργειακού αποτελέσματος.
- Πιστοποίηση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης (πρότυπο ISO 50001).
- Σύμβουλο έργου.
Από τις ανωτέρω παρεμβάσεις εξαιρείται ο παραγωγικός εξοπλισμός.
Το δεύτερο πρόγραμμα αφορά την προώθηση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης από ΑΠΕ και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) με χρήση ΑΠΕ για ιδιοκατανάλωση. Πρόκειται για δράση που αφορά όλους τους κλάδους μεταποίησης και βιοτεχνίας, εμπορίου, υπηρεσιών, τουρισμού και ναυτιλίας, προϋπολογισμού ύψους 35 εκατ. ευρώ.
Το πρόγραμμα αφορά ενδεικτικά εγκαταστάσεις συστημάτων παραγωγής θέρμανσης και ψύξης από ΑΠΕ, δηλαδή με χρήση βιομάζας, βιοαερίου, γεωθερμίας, ηλιοθερμικών και λοιπών συστημάτων ΑΠΕ, αλλά και εγκαταστάσεις ΣΗΘΥΑ με χρήση ΑΠΕ.
Σημειώνεται ότι οι εγκαταστάσεις συμπαραγωγής θα είναι επιλέξιμες μόνο όταν θα λειτουργούν ως μονάδες αυτοπαραγωγής, ενώ δεν είναι επιλέξιμες εγκαταστάσεις συμπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο.
Παράλληλα, θα προωθηθούν ολοκληρωμένα συστήματα αποδοτικής τηλεθέρμανσης και συστήματα υποδομών εφοδιαστικής αλυσίδας σε ημιαστικούς και αγροτικούς οικισμούς. Πρόκειται για ένα ακόμα πρόγραμμα ύψους 25 εκατ. ευρώ, που αφορά δήμους, ΔΕΥΑ, δημοτικές εταιρείες τηλεθέρμανσης, ενεργειακούς συνεταιρισμούς, με στόχο την μείωση του κόστους θερμικής ενέργειας ειδικά στις ψυχρότερες κλιματικές ζώνες (Β, Γ, Δ) της χώρας.
Η θερμική ενέργεια που θα διατίθεται αφορά τόσο την οικιακή χρήση (θέρμανση κατοικιών) όσο και λοιπές χρήσεις.
Εξασφαλισμένα 2 δισ. για δημόσια κτήρια
Σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό της ενεργειακής αναβάθμισης του κτηριακού αποθέματος θα έχει και το δυναμικό του δημόσιου τομέα, μέσω του οποίου θα μειωθεί και το ενεργειακό κόστος, γενικότερα, για το Ελληνικό Δημόσιο.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η συνολική αναβάθμιση της λειτουργίας αλλά και της λειτουργικότητας του δημοσίου κτηριακού αποθέματος σε κομβικούς τομείς, όπως είναι τα σχολεία και τα νοσοκομεία, ενδεχομένως και τα δικαστήρια.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη από το περασμένο καλοκαίρι ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Α. Χαρίτσης, κατόπιν μιας σειράς επιτυχημένων συναντήσεων στο Λουξεμβούργο με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), συμφώνησε την αξιοποίηση πιστώσεων ύψους 2 δισ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων του Δημοσίου. Πλέον το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομίας προχωρούν στην αξιοποίηση των εξασφαλισμένων αυτών πόρων από την ΕΤΕπ για την ενεργοποίηση μιας πρώτης σειράς ώριμων έργων.
Στις σκέψεις που υπάρχουν, μέχρι στιγμής, είναι να υπάρξει ένας φορέας του Δημοσίου, μια ανώνυμη εταιρεία, που θα επιφορτιστεί με την οργάνωση και την παρακολούθηση συνολικά της αναβάθμισης των δημόσιων κτηρίων, ώστε το κράτος μεθοδικά, οργανωμένα και αποτελεσματικά να προχωρήσει στις σχετικές διαδικασίες με κοινά κριτήρια και μεθοδολογία.
Στον σχεδιασμό που εξετάζεται περιλαμβάνεται η συμφωνία και δέσμευση όλων των εμπλεκομένων μερών για τη μεθοδολογία και τα κριτήρια με εποπτεία, αλλά και τυχόν επίλυση ζητημάτων σε άμεσο χρόνο, από το γραφείο του πρωθυπουργού για τον αυστηρό συντονισμό των συναρμόδιων υπουργείων.
Θα υπάρξει διαχειριστής του προγράμματος, ένας κατά κάποιον τρόπο project manager, που θα προέρχεται από τον δημόσιο τομέα και θα διαθέτει την αναγκαία επάρκεια για την ανάληψη αυτού του έργου.
Παράλληλα τα εμπλεκόμενα υπουργεία, π.χ. το υπουργείο Υγείας για τα νοσοκομεία και το υπουργείο Παιδείας για τα σχολεία, θα πρέπει να συμμετέχουν σε σχέση με την αποτύπωση των αναγκών και των προοπτικών των κτηρίων αρμοδιότητάς τους με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και στοιχεία.
