Στο 9% αναμένεται να φτάσει η ύφεση το 2020 στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις θερινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είδαν το φως της δημοσιότητας χθες, ενώ παράλληλα η ανάπτυξη το 2021 αναμένεται να είναι μικρότερη (6%) σε σχέση με τις εαρινές της προβλέψεις (7,9%) προ διμήνου. Στην προηγούμενη εκτίμησή της η ύφεση για την τρέχουσα χρονιά προβλεπόταν στο 9,75%.
Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή επισήμανε χθες την “αβεβαιότητα” που συνοδεύει τις συγκεκριμένες προβλέψεις, καθώς ακόμα δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί πλήρως ο αντίκτυπος της κρίσης, εφόσον, μεταξύ άλλων, δεν έχουν ληφθεί οι τελικές αποφάσεις για το ταμείο ανάκαμψης και τον προσεχή πολυετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Πιο αναλυτικά, η έκθεση της Επιτροπής καταγράφει ότι το ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,6% το πρώτο τρίμηνο του 2020 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, αντικατοπτρίζοντας την αρχή των μέτρων περιορισμού στα τέλη Μαρτίου.
Όπως σημειώνεται, “η πτώση του ΑΕΠ οφείλεται στη μείωση των επενδύσεων και των εξαγωγών, ενώ οι δημόσιες δαπάνες και η ιδιωτική κατανάλωση συνέβαλαν θετικά. Η οικονομική δραστηριότητα μειώθηκε πρώτα στις υπηρεσίες και σε μικρότερο βαθμό στη βιομηχανία και στον αγροτικό τομέα, ενώ οι κατασκευές ανέκοψαν την πτώση, πιθανώς λόγω της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ του τομέα τον Ιανουάριο”.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο πλήρης οικονομικός αντίκτυπος των μέτρων περιορισμού αναμένεται να φανεί το δεύτερο τρίμηνο του έτους “με έντονη μείωση της εγχώριας ζήτησης και των εξαγωγών”. "Καθώς τα μέτρα κοινωνικής απόστασης αποσύρονται", συνεχίζει η σχετική έκθεση, “σταδιακά, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αρχίσει να ανακάμπτει, οδηγώντας σε μερική ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης”.
“Η ταχεία εφαρμογή δημοσιονομικών μέτρων ύψους περίπου 9,5% του ΑΕΠ για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας θα πρέπει να μετριάσει την επίπτωση στην εγχώρια ζήτηση σε κάποιο βαθμό” επισημαίνει η Επιτροπή, προσθέτοντας ότι “αναμένεται επίσης να συμβάλει στην αποτροπή των επιπτώσεων της υστέρησης στην αγορά εργασίας, καθώς και των εκτεταμένων πτωχεύσεων”.
Ωστόσο, η Επιτροπή υπογραμμίζει πως βασικό πρόβλημα στην ελληνική περίπτωση αποτελεί η εξάρτηση της οικονομίας από τον τουρισμό και τις μεταφορές και επομένως συμπεραίνει ότι η ανάκαμψη εξαρτάται “σημαντικά” από την κατάσταση στους “εμπορικούς εταίρους” της χώρας, καθώς και από την “ταξιδιωτική συμπεριφορά” που θα καθιερωθεί λόγω Covid-19.
Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της πανδημίας στην ελληνική αγορά εργασίας, η Επιτροπή προβλέπει μια “σχετικά πρόσκαιρη αύξηση της ανεργίας”, αν και σημειώνει ότι οι μετακινήσεις “εντός και εκτός της αγοράς εργασίας” τον Μάρτιο και τον Απρίλιο “πάγωσαν”, κάτι που αποδίδει στα “μέτρα προστασίας της απασχόλησης και του εισοδήματος”.
Ωστόσο η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η πρόβλεψη “συνεχίζει να υπόκειται σε εξαιρετικό επίπεδο αβεβαιότητας, κυρίως λόγω της μεγάλης έκθεσης σε κινδύνους που συνδέονται με τα ταξίδια και τον αντίκτυπο στον τουριστικό τομέα”, ενώ δεν παραλείπει να τονίσει ότι μια πιο θετική εξέλιξη θα μπορούσε να σχετιστεί με πιο ενισχυμένη εγχώρια ζήτηση, “σε περίπτωση ταχύτερης βελτίωσης του οικονομικού αισθήματος”.
Το φθινόπωρο η υποβολή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης
Για την αβεβαιότητα των φετινών προβλέψεων προειδοποίησε και ο επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος σχετικά με την Ελλάδα επανέλαβε τα “δομικά προβλήματα” της οικονομίας, δηλαδή την εξάρτηση από τον τουρισμό και τις μεταφορές.
Ερωτηθείς για τη δυνατότητα δανεισμού από τον ESM είπε ότι η Επιτροπή πέτυχε να μη συνδέονται τα όποια δάνεια με μακροοικονομική αιρεσιμότητα, ωστόσο η κάθε χώρα θα αποφασίσει εάν θα το χρησιμοποιήσει. Κάλεσε δε τις ελληνικές αρχές να προχωρήσουν τάχιστα με την υποβολή των εθνικών σχεδίων που σχετίζονται με το πρόγραμμα ανάκαμψης αμέσως μόλις το πακέτο εγκριθεί από το συμβούλιο, ήδη το φθινόπωρο. Σημείωσε ότι οι προτεραιότητες πρέπει να είναι συνδεδεμένες με τις ανά χώρα συστάσεις (CSRs), αλλά η ιδιοκτησία των σχεδίων πρέπει να ανήκει στις εθνικές κυβερνήσεις.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την επαναφορά του Συμφώνου Σταθερότητας το 2021, σημείωσε ότι είναι μια συζήτηση που θα γίνει μεταξύ των κρατών-μελών, ωστόσο τόνισε ότι δεν πρέπει να επανέλθει με μοναδικό κριτήριο την επιστροφή της ανάπτυξης την επόμενη χρονιά, αλλά την επιστροφή στα επίπεδα προ της πανδημίας.
