Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Ο αντι-ΣΥΡΙΖΑ κεντρικός τραπεζίτης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο αντι-ΣΥΡΙΖΑ κεντρικός τραπεζίτης

Όταν στο τέλος Μαΐου 2014 διέρρεε από το πρωθυπουργικό περιβάλλον η πληροφορία ότι ο Αντώνης Σαμαράς δεν θα ανανέωνε τη θητεία τού Γιώργου Προβόπουλου στη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά θα τον αντικαθιστούσε με τον Γιάννη Στουρνάρα, πολλοί αντιλήφθηκαν τη μικροπολιτική σκοπιμότητα που έκρυβε αυτή η κίνηση. Η σκοπιμότητα αυτή ενόχλησε αρκετούς, ακόμη και μέσα στην κυβέρνηση, αλλά και γενικότερα στο λεγόμενο «αστικό» πολιτικό σύστημα, αφού διέκριναν  καιροσκοπισμούς στις πλάτες τής ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, δημοσιογραφικές πληροφορίες έφεραν τον έτερο ισχυρό άνδρα τής κυβέρνησης, τον αντιπρόεδρό της Ευάγγελο Βενιζέλο, να διαφωνεί με την επιλογή Στουρνάρα. Οι λόγοι δεν ήταν ούτε ένας ούτε δύο, αλλά πολύ περισσότεροι.

Πρώτον, ο Γιάννης Στουρνάρας ήταν πολιτικό πρόσωπο. Η Ελλάδα είχε κατηγορηθεί ήδη από το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας, όταν ο χρόνος μετρούσε αντίστροφα για την είσοδο της χώρας στην εποχή των Μνημονίων, ότι εντάχθηκε και παρέμενε στη ζώνη του ευρώ «πειράζοντας» δύο προς τούτο κριτήρια, του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Μια ολόκληρη χώρα «μαστιγώθηκε» και «αυτομαστιγώθηκε» την αμέσως επόμενη δεκαετία για το «πειραγμένο» χρέος των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ (και συγκεκριμένα επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη) και το «πειραγμένο» έλλειμμα των κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας (και συγκεκριμένα επί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλή).

Ενώ η Ελλάδα «τιμωρήθηκε» παραδειγματικά για τη μη τήρηση αυτών των δύο κριτηρίων, η κυβέρνηση Σαμαρά έδειξε να περιφρονεί απροσχημάτιστα ένα άλλο κριτήριο, εκείνο της ανεξαρτησίας της εθνικής κεντρικής τράπεζας. Τύποις, το κριτήριο πληρούνταν, ουσιαστικά όμως μάλλον ακουγόταν ως ανέκδοτο. Η ορκωμοσία στις 20 Ιουνίου 2014 ως διαδόχου του Γιώργου Προβόπουλου στη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος του υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά, του Γιάννη Στουρνάρα, εξυπηρετούσε μία και μόνη σκοπιμότητα: να αφήσει η απερχόμενη κυβέρνηση στον υπό αναμονή πρωθυπουργό «αμανάτι» έναν πολέμιο της πολιτικής του.

Δεύτερον, ήταν αντιδεοντολογικό να τοποθετηθεί εθνικός κεντρικός τραπεζίτης χωρίς προηγουμένως να έχει ζητηθεί η γνώμη τού επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και εν προκειμένω του τότε προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Το savoir faire και το άτυπο πρωτόκολλο θέλουν τον υποψήφιο να επισκέπτεται τον κεντρικό τραπεζίτη για μια το ίδιο άτυπη «συνέντευξη», όπως είχε πράξει άλλωστε και ο Γιώργος Προβόπουλος.

Τρίτον, ο Γιάννης Στουρνάρας είχε «εκτεθεί» με τις εκτός τόπου και χρόνου προβλέψεις του για την ελληνική οικονομία. Ακόμη περισσότερο, με τη δημιουργική λογιστική όταν ήταν επικεφαλής του Σώματος Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων επί κυβερνήσεως Κώστα Σημίτη, η οποία συνίστατο στην αλχημεία της περιβόητης άσπρης τρύπας (αποθεματικά ασφαλιστικών ταμείων) της οποίας θεωρείται και ο εισηγητής.

Αν όμως ήταν «φάουλ» όσον αφορά το ανεξάρτητο της Τράπεζας της Ελλάδος η επιλογή τού έως εκείνες τις ημέρες εν ενεργεία υπουργού Οικονομικών, δηλαδή ενός πολιτικού προσώπου (κάτι που σεβάστηκαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις τοποθετώντας στη θέση του διοικητή τής ΤτΕ τους Γιώργο Προβόπουλο, Νίκο Γκαργκάνα και Λουκά Παπαδήμο, ενώ η τελευταία φορά που είχε επιλεγεί «πολιτικό πρόσωπο» ήταν το 1993, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου επέλεξε τον Ιωάννη Μπούτο, πολιτικό που είχε πρωτοεκλεγεί βουλευτής Μεσσηνίας το 1950), είναι δύο φορές «φάουλ» να επιλέγει σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη κάποιον που υπήρξε όχι τυπικώς μόνο πολιτικό πρόσωπο, αλλά πολιτικό πρόσωπο που ενεπλάκη σε πολιτικά παιχνίδια με τις απροκάλυπτα αντι-ΣΥΡΙΖΑ τοποθετήσεις του κατά τη θητεία του στη διοίκηση της ΤτΕ.

Κίνδυνος «ανεπανόρθωτης βλάβης»

Η πολεμική Στουρνάρα κατά του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε προτού καν η Αριστερά κερδίσει τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Ήδη από τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, και ενώ ήταν προδιαγεγραμμένη η νίκη τού ΣΥΡΙΖΑ, και συγκεκριμένα στις 15 Δεκεμβρίου του 2015, προέβη σε μια δήλωση πρωτοφανή στα χρονικά, και όχι μόνο τα ελληνικά για κεντρικό τραπεζίτη. Ισχυρίστηκε πως «η ρευστότητα στην αγορά μειώνεται με ταχύ ρυθμό» κάνοντας λόγο και για κίνδυνο «ανεπανόρθωτης βλάβης». Ο δρόμος για την ασφυξία ρευστότητας και τα capital controls είχε μόλις ανοίξει.

13 Ιουνίου 2016, Κηφισιά. Στην οικία του, ο πρώην υπουργός Βασίλης Κοντογιαννόπουλος παραθέτει ένα «μυστηριώδες» δείπνο. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα Νέα», που θα προβεί στην αποκάλυψη αυτή ενάμιση μήνα αργότερα, καλεσμένοι είναι ένας πρώην πρωθυπουργός, ο Κώστας Σημίτης, πέντε πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ, οι Θεόδωρος Πάγκαλος, Άννα Διαμαντοπούλου, Τάσος Γιαννίτσης, Γιώργος Φλωρίδης και Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, καθώς και ο εν ενεργεία διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Όπως θα αποκαλύψει το ίδιο δημοσίευμα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος θα προτείνει στον Γιάννη Στουρνάρα να αναμειχθεί στα πολιτικά πράγματα με την προοπτική να γίνει πρωθυπουργός. Γίνεται έτσι ολοφάνερο ότι ένα κομμάτι του «συστήματος» ποντάρει στον Γιάννη Στουρνάρα.

Προβλέψεις εκτός τόπου και χρόνου

Πέραν όμως της πρόθεσης του Κυριάκου Μητσοτάκη να διατηρήσει τον Γιάννη Στουρνάρα στη θέση του διοικητή της ΤτΕ, παρότι «πολιτεύτηκε» κατά τη διάρκεια της θητείας του και ως πολιτικός, «φάουλ» του πρωθυπουργού είναι και το να επιλέξει τεχνοκράτη που έχει εκτεθεί κατ' επανάληψη με «ατυχείς» προβλέψεις του, αφού η πραγματικότητα τις διέψευσε παταγωδώς.

Ήταν πάλι Μάιος, το 2010, όταν ο τότε διευθυντής του ΙΟΒΕ Γιάννης Στουρνάρας προέβλεπε πως το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξανόταν το 2012 κατά 2,4%. Ούτε καν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο των λανθασμένων, όπως τα ίδια τα στελέχη του παραδέχθηκαν αργότερα, «πολλαπλασιαστών» δεν τόλμησε τότε να δείξει τόσο αισιόδοξο. Το ΔΝΤ είχε προβλέψει για το 2012 ανάπτυξη 1,1%, δηλαδή ο Γιάννης Στουρνάρας, στα πιο μαύρα χρόνια της νεότερης οικονομικής ιστορίας της χώρας, προέβλεπε ανάπτυξη με ταχύτητα υπερδιπλάσια εκείνης που προέβλεπε το επιτελείο του Π. Τόμσεν, το οποίο είχε και κάποιο συμφέρον να εμφανιστεί υπεραισιόδοξο (να δικαιολογήσει το «πόδι» του που μόλις είχε πατήσει σε έδαφος της Ευρωζώνης). Τελικά, η ελληνική οικονομία όχι μόνο δεν αναπτύχθηκε κατά 2,4%, όχι μόνο δεν αναπτύχθηκε καν, όχι μόνο συρρικνώθηκε, αλλά κατέγραψε το 2012 το δεύτερο χειρότερο ποσοστό ύφεσης μετά από το 8,9% του 2011, και συγκεκριμένα ποσοστό 6,6%. Όπερ σημαίνει ότι η απόκλιση της πρόβλεψης Στουρνάρα από την πραγματικότητα ήταν 9 ποσοστιαίες μονάδες.

Το χρέος που θα μειωνόταν

Εξίσου ατυχής ήταν και η κατηγορηματική δήλωση Στουρνάρα σε εκδήλωση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος στο ξενοδοχείο "Nikopolis" το απόγευμα της Τετάρτης 26 Μαΐου 2010 πως «δεν φτάνουμε με τίποτε στο 150% του ΑΕΠ το 2013 σε ό,τι αφορά στο χρέος. Με βάση το χειρότερο σενάριο, στο ΙΟΒΕ καταλήξαμε ότι μπορεί να φθάσει στο 136,8% εκείνη τη χρονιά και μετά θα αρχίσει να πέφτει από το 2014». Τελικά, και το χρέος ξεπέρασε το 150% του ΑΕΠ το 2013, και στο 177% του ΑΕΠ εκτοξεύθηκε, και το 2014, τη χρονιά δηλαδή την οποία υποτίθεται πως θα έπεφτε, αυξήθηκε περαιτέρω, και συγκεκριμένα στο 179% του ΑΕΠ.

Η συστηματική υπονόμευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, "Να μην ακούς τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών"!

Θιασώτης τής πιστοληπτικής γραμμής το 2018 ο Γ. Στουρνάρας, όταν η Ελλάδα έβγαινε από τα Μνημόνια

Η σύγκρουση Στουρνάρα και ΣΥΡΙΖΑ, που μόλις είχε αναδειχθεί σε αξιωματική αντιπολίτευση, είχε ξεκινήσει ήδη με τις τοποθετήσεις τούπρώτου από την ημέρα που ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, στις 5 Ιουλίου 2012. Κορυφώθηκε δε όταν σχηματίστηκε, δυόμισι χρόνια αργότερα, η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα, καθώς με τη στάση του ο Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος στο μεταξύ είχε τοποθετηθεί στη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, δυσχέραινε συστηματικά τη διαπραγματευτική δυνατότητα της Αθήνας έναντι της τρόικας. Τα περιστατικά υπονόμευσης, ουκ ολίγα. Χαρακτηριστικό είναι πως, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, πρώτα ήταν ο Γιάννης Στουρνάρας που του ανακοίνωσε την ειλημμένη απόφαση για αποκλεισμό των ελληνικών τραπεζών από τη ρευστότητα που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και μετά ο Μάριο Ντράγκι.

Άλλο παράδειγμα, ενώ το άρθρο 4 του Καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος ορίζει ότι «...η Τράπεζα στηρίζει τη γενική οικονομική πολιτική της κυβέρνησης», ο ίδιος ο Γιάννης Στουρνάρας ομολόγησε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής πως εν μέσω της διαπραγμάτευσης του πρώτου εξαμήνου του 2015 εισηγήθηκε στον πρόεδρο της ΕΚΤ «να μην ακούει» τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών.

Νέα κορύφωση της πολεμικής Στουρνάρα κατά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στις 15 Σεπτεμβρίου του 2016. Την ημέρα δηλαδή κατά την οποία ο διοικητής της ΤτΕ απέστειλε στη Δικαιοσύνη πόρισμα για τη διαδικασία δανειοδοτήσεων της Τράπεζας Αττικής με την υπόνοια ότι απολάμβαναν προνομιακής χρηματοδότησης επιχειρηματίες οι οποίοι εμφανίζονταν φιλικοί προς την κυβέρνηση.

Τελευταίο δείγμα ήταν η περιβόητη «πιστοληπτική γραμμή» που υποστήριζε την τελευταία χρονιά των Μνημονίων ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης, όταν μετά από θυσίες οκτώμισι χρόνων η κυβέρνηση Τσίπρα επέλεξε την «καθαρή έξοδο». Ο διοικητής της ΤτΕ ζητούσε οιονεί Μνημόνιο, ισχυριζόμενος πως έτσι, με ένα κλίμα ενισχυμένων εγγυήσεων, η Ελλάδα θα μπορούσε να επανέλθει ευκολότερα στις αγορές. Και στην περίπτωση αυτή η εκτίμηση του Γιάννη Στουρνάρα θα αποδεικνυόταν άτυχης. Σχεδόν ένα εξάμηνο μετά το τέλος των Μνημονίων θα έκανε τον γύρο του κόσμου η είδηση πως η Ελλάδα είχε αποκαταστήσει σημαντικό μέρος της αξιοπιστίας της, καθώς το δεκαετές ομόλογο της χώρας θα σημείωνε χαμηλό δεκατριών ετών, με την απόδοσή του στο χαμηλότερο σημείο από το 2006. Το δε τελευταίο δεκαετές ομόλογο που εξέδωσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον Μάρτιο του 2019 θα γινόταν ανάρπαστο, πετυχαίνοντας υπερκάλυψη κατά 4,72 φορές.

Όταν παγκόσμιοι οργανισμοί διαψεύδουν έναν κεντρικό τραπεζίτη

Η αντιπολίτευση Στουρνάρα στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολύπλευρη και αμφίβολης αξιοπιστίας. Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος ισχυριζόταν πως τα έσοδα από τον τουρισμό ήταν μειωμένα το 2016 σε σχέση με το 2015. Η διαπίστωση αυτή ήρθε σε σύγκρουση με την αποτίμηση όχι μόνο του υπουργείου Τουρισμού, αλλά και διεθνών φορέων, όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η τουριστική κίνηση το 2016 αυξήθηκε κατά 5,1% και διαμορφώθηκε στους 24.800.000 ταξιδιώτες (28.070.833 ταξιδιώτες αν προστεθούν και οι 3.271.500 που προήλθαν από την κρουαζιέρα +30%), έναντι 23.600.000 ταξιδιωτών το 2015. Παράλληλα, όμως, σύμφωνα με την ΤτΕ, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά 6,4% σε σύγκριση με το 2015 και διαμορφώθηκαν στα 13.220 εκατ. ευρώ. Την εκτίμηση αυτή διέψευσε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC - World Travel and Tourism Council), που ανακοίνωσε στην ετήσια έκθεσή του για τον ελληνικό τουρισμό ότι το σύνολο των τουριστικών εσόδων διαμορφώθηκε στα 15 δισ. ευρώ το 2016. Επίσης, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού ανακοίνωσε οριακή αύξηση των εσόδων από τον εγχώριο τουρισμό +0,2% (9 δισ. ευρώ).

Η εξήγηση που έδωσε η Τράπεζα της Ελλάδος ήταν πως η εξέλιξη αυτή (κατά τη δική της εκτίμηση) οφείλεται τόσο στη μείωση κατά 3% των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της Ε.Ε. των 28, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 9.123 εκατ. ευρώ, όσο και στη μείωση κατά 15% των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών εκτός της Ε.Ε. των 28, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 3.633 εκατ. ευρώ.

Τα στοιχεία της Τράπεζας αμφισβήτησε ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού Τάλεμπ Ριφάι, ο οποίος, σε συνέντευξή του στις 2.3.2017, δήλωσε ότι «ο τρόπος υπολογισμού των ταξιδιωτικών εισπράξεων από την Τράπεζα της Ελλάδος είναι μη αποδεκτός, καθώς δεν περιλαμβάνει μεγάλο μέρος των χρημάτων τα οποία δαπανούν οι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα» - για παράδειγμα, το shopping. Μεγάλο μέρος των δαπανών που γίνονται από τουρίστες σε κοσμήματα, γούνες, μόδα, έργα τέχνης κ.ά., η αξία των οποίων ξεπερνά τα 1.000 ευρώ, δεν προσμετρώνται στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο, αλλά στο εμπορικό. Θεωρούνται, δηλαδή, κατά την Τράπεζα της Ελλάδος, «εξαγωγές».

Στις ανακοινώσεις της ΤτΕ διαπιστώθηκαν μεγάλες αποκλίσεις από την πραγματικότητα. Για παράδειγμα, το γερμανικό ίδρυμα BAT-Stiftung fur Zukunftsfragen στην ετήσια έκθεσή του για τον outbound τουρισμό ανακοίνωσε ότι κάτοικοι Γερμανίας που ταξίδεψαν στην Ελλάδα το 2016 δαπάνησαν κατά μέσο όρο 1.261 ευρώ. Η Τράπεζα της Ελλάδος ανακοίνωσε πτώση εσόδων από Γερμανία το 2016 κατά 4,1%, με μέση δαπάνη ανά ταξίδι τα 685 ευρώ, δηλαδή με υπολογισμό που αποκλίνει κατά 85%.

Η υπόθεση φιάσκο τής Credit Agricole

«Ο όρος αποικιοκρατική είναι ο ηπιότερος για να περιγραφεί η... σημαντικότερη -κατά τον κύριο Στουρνάρα- στρατηγική συμφωνία στη χώρα μας στον τραπεζικό τομέα» (εφημερίδα «Καθημερινή» 22 Νοεμβρίου 2005, αναφερόμενη στο φιάσκο τής Credit Agricole). Ακόμα ένα σημείο της καριέρας του Γιάννη Στουρνάρα στα δημόσια πράγματα είναι και η υπόθεση φιάσκο τής Credit Agricole. Το 2000 ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης διόρισε πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της κρατικής τότε και δεύτερης σε μέγεθος Εμπορικής Τράπεζας, έως το 2004, τον Γιάννη Στουρνάρα. Ο τελευταίος οδήγησε την τράπεζα στα πρόθυρα της καταστροφής, για να πουληθεί τελικά αντί πινακίου φακής στη γαλλική Credit Agricole. Ο σύλλογος εργαζομένων της Εμπορικής τον κατήγγειλε με σειρά ανακοινώσεων (2003) ότι διέθεσε σχεδόν όλο το ποσό από την πώληση της Ιονικής (270 εκατ.) για να καλύψει ζημιές από χρηματιστηριακές πράξεις μειώνοντας τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας κατά 700 εκατ. ευρώ. Σε συνέντευξή του το 2003 στην «Ισοτιμία» ο Γ. Στουρνάρας παραδέχθηκε την άστοχη επένδυση...

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής. 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL