Στις ελληνικές καλένδες φαίνεται ότι παραπέμπει η κυβέρνηση τη διαπραγμάτευση για τη μείωση των στόχων σε σχέση με τα πρωτογενή πλεονάσματα. Αυτό προκύπτει από τις επαφές που είχαν κυβερνητικά στελέχη με τους επικεφαλής των θεσμών, οι οποίοι βρέθηκαν στην Αθήνα, με αφορμή τη διεξαγωγή του συνεδρίου του "Economist", ενώ πραγματοποίησαν συναντήσεις τόσο με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταικούρα. Το 3,5% του πλεονάσματος αναμένεται να ισχύσει και για το 2020 τουλάχιστον. Άλλωστε, σε σχετική ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου, μετά τη συνάντηση με τον κ. Ρέγκλινγκ, αναφέρεται πως "ο κ. Μητσοτάκης επαναβεβαίωσε ότι η Ελλάδα θα σεβαστεί τους δημοσιονομικούς στόχους", χωρίς να προστίθεται κάτι επιπλέον για μείωση των πλεονασμάτων. Και ο κ. Ρέγκλινγκ ξέκοψε από την πλευρά του οποιαδήποτε συζήτηση για πριν από το 2020.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να υπενθυμιστούν ορισμένα ζητήματα. Στις αρχές του περασμένου Μαρτίου και μετά από σχετική τηλεδιάσκεψη με τους θεσμούς, πηγές του τότε οικονομικού επιτελείου, ανέφεραν χαρακτηριστικά: «εάν έναν χρόνο μετά τις βουλευτικές εκλογές διαπιστωθεί ότι η οικονομία συνεχίζει να βαδίζει κανονικά και οι οίκοι αξιολόγησης τοποθετήσουν την Ελλάδα σε υψηλότερες επενδυτικές βαθμίδες (investment grade), τότε μπορείς να διαπραγματευθείς τη μείωση των πλεονασμάτων». Στη συγκεκριμένη περίπτωση, επισήμαιναν οι ίδιες πηγές, θα μειωθεί η ελληνική συνεισφορά στην εξυπηρέτηση του χρέους μέσω των πλεονασμάτων και θα πρέπει να υπάρξουν αντίστοιχες κινήσεις από την πλευρά των εταίρων, προκειμένου να καλυφθεί αυτή η διαφορά.
Ο σχεδιασμός που δεν αξιοποιείται...
Φυσικά, τότε δεν υπήρχε η προοπτική διεξαγωγής πρόωρων βουλευτικών εκλογών, αλλά η πραγματοποίησή τους κατά τον Οκτώβριο του 2019. Συνεπώς, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ότι δεν υπήρχε η δυνατότητα μείωσης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα πριν από το τέλος του 2020, ήτοι να αφορά τα έτη 2021 και 2022. Γι' αυτό και η προηγούμενη κυβέρνηση εκπόνησε ένα σχέδιο μείωσης, το οποίο ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας στο Ζάππειο την 7η Μαΐου.
Υπάρχουν πάνω από 34 δισ. ευρώ απόθεμα ρευστότητας, πέραν της δυνατότητας να δανειζόμαστε από τις αγορές. Τα μισά είναι από το «μαξιλάρι» από τα χρήματα του ESM και τα υπόλοιπα από τους κόπους του λαού.
Τα 3,6 δισ. ευρώ θα διατεθούν για την αποπληρωμή μέρους τους χρέους του ΔΝΤ και με αυτόν τον τρόπο θα εξοικονομηθούν υψηλοί τόκοι, ενώ βάσει του σχεδίου της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ περί τα 11,5 δισ. ευρώ θα αξιοποιούνταν για την ταχύτερη έξοδο από την κρίση.
Γι' αυτό και ήδη άνοιξε ο ειδικός λογαριασμός, στον οποίο κατατέθηκαν περίπου 5,5 δισ. ως επιπλέον εγγύηση για τους δανειστές ότι σε κάθε περίπτωση θα πάρουν τα χρήματα που τους αναλογούν. Αυτή η ενέργεια θα έδινε τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για την εμβάθυνση της οικονομικής πολιτικής, με την υλοποίηση ενός ακόμη πιο φιλοαναπτυξιακού πακέτου, καθότι ουσιαστικά θα επανασχεδιαστούν οι προϋπολογισμοί για το 2020, το 2021 και 2022 με 2,5% πρωτογενή πλεονάσματα.
Πρακτικά, αν, για παράδειγμα, για το 2020 δε χρειαζόταν να αξιοποιηθούν κάποια χρήματα από αυτά ή αξιοποιούνταν πολύ λιγότερα από 1%, τα χρήματα αυτά αθροίζονταν την επόμενη χρονιά και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν είτε με μόνιμα μέτρα είτε με άλλες επιλογές θετικών προς την κοινωνία μόνιμων μέτρων. Ουσιαστικά, εφόσον επιτυγχάνονταν οι στόχοι, θα δημιουργούνταν πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος έως 5,5 δισ. ευρώ για περαιτέρω θετικά μέτρα.
Το συγκεκριμένο σχέδιο ήταν υπό συζήτηση μεταξύ της τότε κυβέρνησης και των θεσμών, χωρίς να έχει γίνει αποδεκτό. Επομένως, το βασικό ερώτημα είναι για ποιο λόγο δεν αξιοποιεί αυτό το εργαλείο η παρούσα κυβέρνηση της Ν.Δ. και παραπέμπει ουσιαστικά την όποια συζήτηση για το 2020 και μετά. Πάντως, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι θα στηρίξει κάθε αξιοπρεπή προσπάθεια μείωσης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Μπαίνει θέμα αφορολογήτου
Αλλά δεν είναι μόνο το παραπάνω ζήτημα. Οι θεσμοί φαίνεται πως έχουν ξαναφέρει στο τραπέζι τη μείωση του αφορολογήτου ορίου και η Ν.Δ. δεν αντιδρά όπως όταν κατέθετε προεκλογικά την τροπολογία μείωσής του, καλώντας τον ΣΥΡΙΖΑ να την υπερψηφίσει.
Ο επικεφαλής του ΕSM Κλάους Ρέγκλινγκ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στη δημόσια τηλεόραση, διατήρησε ανοιχτό το θέμα του αφορολόγητου ορίου. Αφού χαρακτήρισε κατ' αρχάς θετική την πρόθεση μείωσης των φόρων, καθώς είναι φιλοαναπτυξιακή, πρόσθεσε πως "ένα θέμα στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, καθώς ο αριθμός πολιτών που πληρώνουν φόρο εισοδήματος είναι σχετικά μικρός σε σχέση με όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες".
Όπως είπε, η διεύρυνση της φορολογικής βάσης με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές είναι ένας πιθανός τρόπος, τονίζοντας πάντως πως είναι σχετικά νωρίς γι' αυτό και πως "οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα επιστρέψουν τον Σεπτέμβριο ώστε να το μελετήσουν λεπτομερώς". Σε αυτό το ζήτημα, απάντησαν μόνο κάποιοι κυβερνητικοί κύκλοι, ψελλίζοντας κάτι περί μη ανάγκης ενός τέτοιου μέτρου, καθότι μπορούν να προέλθουν έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Και μάλιστα, πριν τη δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος, βάσει του οποίου καταργήθηκε η ειδική γραμματεία του ΣΔΟΕ...
