Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Δεν ξέρω αν «το Πολυτεχνείο είναι επίκαιρο», αλλά το «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία» είναι η σταθερά μας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Δεν ξέρω αν «το Πολυτεχνείο είναι επίκαιρο», αλλά το «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία» είναι η σταθερά μας

40 χρόνια φέτος από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και οι παραλληλισμοί και ιστορικοί αναχρονισμοί, εδραιωμένοι και προωθούμενοι από την ισχύ των κλισέ, στριμώχνονται μέσα στην -έτσι κι αλλιώς άβολη- κοινωνική πραγματικότητα και τις ερμηνείες της. Για να δούμε τι μένει να κοιτάμε από το παρελθόν και τι να κάνουμε για το παρόν και το μέλλον, το Παιδεία και Κοινωνία έκανε μία συζήτηση με την Μίνα Κωστοπούλου (φοιτήτρια Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, ΕΚΠΑ), την Μαρία Μπουρμπάκη (φοιτήτρια Οικονομικών Επιστημών, ΠαΠει) και τον Γιάννη Ντότσικα (φοιτητή Πολιτικής Επιστήμης, ΕΚΠΑ), μέλη της Αριστερής Ενότητας (ΑΡΕΝ).

Τη συζήτηση συντονίζει ο Σταύρος Παναγιωτίδης, υποψήφιος διδάκτορας Ιστορίας.

Οι σχολικές γιορτές για το Πολυτεχνείο και γενικώς ο επίσημος λόγος για αυτό, πόσο πιστεύετε πως αντανακλούν την πραγματικότητά του;

Μαρία: Στα σχολεία, και ειδικά στη σχολική ιστορία, τα πάντα αντιμετωπίζονται με την έννοια του έθνους στο επίκεντρο και με έναν τρόπο ακίνδυνο. Το Πολυτεχνείο γίνεται έτσι άλλη μία επέτειος και όχι μια ευκαιρία για να θυμηθούμε ότι ήταν ένας αγώνας που έγινε κάτω από πολύ μεγάλη καταπίεση και ότι η Χούντα είχε συγκεκριμένα ταξικά χαρακτηριστικά. Θυμάμαι πως συχνά από καθηγητές μας υποστηριζόταν πως δεν υπήρχαν καν νεκροί στην εξέγερση. Διδασκόμαστε δηλαδή με έναν τρόπο που είναι ανώδυνος για το σύστημα, με μια μουσειοποίηση του Πολυτεχνείου.

Γιάννης: Μέσα στο σχολικό περιβάλλον το Πολυτεχνείο γίνεται άλλη μία γιορτή, σαν την 28η Οκτωβρίου και την 25η Μαρτίου, μια φιέστα, ακόμη τον εθνικό ύμνο τραγουδάμε στο τέλος. Όμως, έτσι εξαφανίζεται η διαφορά αυτού του αγώνα, το ότι δεν ήταν κατά ξένου εχθρού, αλλά αγώνας κοινωνικός και με έντονη αριστερή ηγεμονία. Επισκιάζεται ο πραγματικός του χαρακτήρας, τα υπόλοιπα στοιχεία της εξέγερσης, ο πολιτικός της χαρακτήρας, και στοιχεία, όπως τα αιτήματα εναντίον του ΝΑΤΟ, που κάνουν πιο σαφή τον χαρακτήρα του. Το Πολυτεχνείο ήταν μια τομή στην κανονικότητα που πήγαινε να επιβάλει ο Παπαδόπουλος. Και αυτή η τομή μπορεί να φαινόταν όταν τραγουδούσε τον εθνικό ύμνο ο Παπαχρήστος, ως εκφωνητής του Πολυτεχνείου, αλλά δεν φαίνεται καθόλου όταν ο ύμνος γίνεται απλώς επιστέγασμα μιας σχολικής γιορτής.

Μίνα: Και έτσι στα σχολεία μας μαθαίνουν να ταυτίζουμε το όποιο πατριωτικό συναίσθημα με ένα σύμβολο. Και επειδή η Αριστερά δεν αρέσκεται σε αυτά τα σύμβολα, δηλαδή στα όσα το σχολείο και η κυρίαρχη ιδεολογία μας μαθαίνουν για αυτά, κατηγορείται ως αντιπατριωτική δύναμη, παρότι αγωνίζεται για όσα ανήκουν στο λαό.

Στην Ελλάδα έχουμε μάθει να βλέπουμε στις μεγάλες συγκρούσεις και τραγωδίες που αποτύπωναν έναν εσωτερικό διχασμό, όπως η μικρασιατική καταστροφή και ο Εμφύλιος, ως αποτέλεσμα της βούλησης των ξένων. Το ίδιο και τη Χούντα.

Μίνα: Όντως, συχνά ξεχνάμε τα εγχώρια συμφέροντα του ελληνικού καπιταλισμού. Ακόμη και σήμερα πολλοί θεωρούν πως το Μνημόνιο είναι κάτι που μας επιβάλουν οι ξένοι, δεν βλέπουν πως μέσα στην κρίση οι μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις παρουσιάζουν αύξηση κερδών. Και έτσι δεν βλέπουμε και τους ιστορικούς παράγοντες που γέννησαν φαινόμενα όπως η Χούντα.

Γιάννης: Η κατάσταση στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο ήταν πολύ διαφορετική από τις άλλες χώρες, δεν μπόρεσε να φτιαχτεί μια κοινωνική συναίνεση, υπήρχαν πολύ σκληρά ρήγματα μετά τον Εμφύλιο και έτσι οι κοινωνικές δυνάμεις συγκρούονταν έντονα. Μπορεί λοιπόν η Χούντα να είναι κομμάτι και της αμερικανικής πολιτικής, αλλά βασικά τα αίτια της ήταν εσωτερικά.

Μαρία: Η Χούντα ήταν κομμάτι και της προσπάθειας για όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση δύναμης από το ελληνικό κεφάλαιο. Και σήμερα έχουμε μια διαφορετική μορφή καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, αφού η χώρα κυβερνάται με προεδρικά διατάγματα με βασικό σκοπό την ένταση της εκμετάλλευσης.

Έχουμε λοιπόν σήμερα Χούντα; Διότι πολλοί υποστηρίζουν και αυτό και συχνά όχι απλώς πάνω στην ένταση της διαδήλωσης, με ένα σύνθημα. Μπορούμε δηλαδή να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια μέσα πάλης με το κίνημα τότε;

Μαρία: Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε πως έχουμε Χούντα. Μπορούμε να συζητάμε, να συναθροιζόμαστε, δεν υπάρχει θέμα. Αλλά υπάρχει και πάλι ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης και ένα σύστημα που γίνεται όλο και πιο αυταρχικό και καταπιεστικό για να αυξήσει την εκμετάλλευση των εργαζόμενων. Και τότε και τώρα έχουμε καθεστώτα που συμπλέουν με το ελληνικό και ξένο κεφάλαιο. Αλλά τα μέσα πάλης είναι διαφορετικά. Ξεπηδούν κινήματα βασισμένα στη λαϊκή δυσαρέσκεια, αυτά είναι τα πεδία όπου θα οργανώσουμε τον σημερινό μας αγώνα, απέναντι και σε πολεμικές θέσεις όπως η "θεωρία των δύο άκρων", η οποία χρησιμοποιεί και παιδιά του ίδιου του συστήματος, όπως η Χρυσή Αυγή, την οποία γιγάντωσε και η αντιμεταναστευτική ρητορεία και πρακτική της κυβέρνησης.

Γιάννης: Υπάρχει μια θυμική αντίδραση ενός μεγάλου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας που μιλάει για Χούντα, ακόμη και για Κατοχή. Από τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου μέχρι το κλείσιμο της ΕΡΤ, υπάρχει μια αίσθηση αυταρχισμού παντού. Αν αυτό το σκεφτούμε σε συνδυασμό με αυτό που έλεγε ο Νέγκρι, ότι το κεφάλαιο περνάει σε μια εποχή παγκόσμιας αυτοκρατορίας, λιγότερο δεμένης με τα εθνικά κράτη, αλλά και με τον τρόπο που έχουμε μάθει να καταλαβαίνουμε την ιστορία, τότε καταλαβαίνουμε γιατί μιλάει κανείς για Κατοχή και Χούντα. Όμως, αυτό που έχουμε είναι μια αστική δημοκρατία ευλύγιστη, που την τραβάνε από χίλιες δυο μεριές, αλλά παραμένει αστική δημοκρατία. Και οι πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες σου βάζουν έναν μπούσουλα για τα μέσα πάλης που μπορείς να επιλέξεις. Έτσι, μπορεί να έχεις σταθερές πολιτικές συνθήκες, αλλά οξυμένες κοινωνικές, που οδηγούν σε μεγαλύτερα επίπεδα βίας, που όμως είναι αποτέλεσμα της πολιτικής του συστήματος. Και να θυμόμαστε πως το σύστημα έχει πάντα εφεδρείες και παράκεντρες δομές, που μπορεί να ενεργοποιούνται σε περιπτώσεις όπως η δολοφονία των δύο μελών της Χρυσής Αυγής.

Μίνα: Έχουμε ένα πολύ πιο φιλελεύθερο καθεστώς από της Χούντας, αλλά πολλά στοιχεία δίνουν έναν βαρύ τόνο αυταρχικοποίησης. Από τα γεγονότα με τη Χρυσή Αυγή μέχρι τη δράση της αστυνομίας κατά του "εξωτερικού εχθρού", του μετανάστη, και του "εσωτερικού", των αριστερών, έχουμε μια τέτοια κατάσταση. Το θέμα είναι η ένταση των κινημάτων και η δική μας συμμετοχή σε αυτά, για την υπεράσπιση της δημοκρατίας.

Πριν από κάποια χρόνια, το Πολυτεχνείο ήταν η γιορτή της Μεταπολίτευσης. Σήμερα γίνεται προσπάθεια να αποκτήσει αυτός ο τελευταίος όρος αρνητικό περιεχόμενο, όπως και η ίδια η γενιά του Πολυτεχνείου. Τι είναι αυτό που προσπαθούν να ξεφορτωθούν μαζί με αυτές τις λέξεις, με αυτήν την συλλογική διάχυση της ευθύνης; Τι νιώθει ως "βαρίδια" ο κυρίαρχος λόγος;

Μαρία: Το Πολυτεχνείο ήταν μια προσπάθεια για να γκρεμιστεί η δεξιά ηγεμονία. Μαζί με τη γενιά του και με τη Μεταπολίτευση, θέλουν τώρα να ρίξουν οποιαδήποτε στοιχεία αριστερής ηγεμονίας έχουν οικοδομηθεί στο μεταξύ. Αυτό που προσπαθεί να απαξιωθεί, στη βάση και του ότι κάποιοι από τους συμμετέχοντες έγιναν πολιτικοί αριβίστες, είναι λοιπόν αυτό το κίνημα αμφισβήτησης και διεκδίκησης, αυτός ο συνολικός αγώνας για μια αριστερόστροφη ηγεμονία. Το ότι κάποιοι από τους συμμετέχοντές του έγιναν αργότερα υπεύθυνοι για τον περιορισμό του δημόσιου χώρου, χρησιμοποιείται για να απαξιωθούν συνολικά οι αγώνες. Αντιστοίχως, κοινωνικές ομάδες με τις οποίες είχαν στήσει συμμαχίες τα κυβερνητικά κόμματα τώρα μπαίνουν στο στόχαστρο και ενοχοποιούνται από αυτά.

Γιάννης: Η Μεταπολίτευση ταυτίζεται βασικά με τα κόμματα που κυβέρνησαν από το 1974 και μετά. Και ειδικά με το ότι ο κομματικός πατερναλισμός και το ρουσφέτι έγιναν υπόθεση του κράτους και το κράτος έγινε αντικείμενο εφόδου από το κόμμα. Η Μεταπολίτευση είχε όμως και τη μαζική οργάνωση των ανθρώπων σε κόμματα και την έντονη πολιτικοποίηση. Η διαφθορά με την οποία επιχειρείται να ταυτιστεί, υπάρχει σε όλες τις αστικές δημοκρατίες. Η επίθεση στα συνδικάτα γίνεται για να παρασυρθούν μαζί τους και τα θετικά στοιχεία κοινωνικής κινητοποίησης που έφερε η Μεταπολίτευση.

Μίνα: Βλέπουμε στη Μεταπολίτευση το κεφάλαιο να δίνει μέσα από τις κυβερνήσεις κάποιες κοινωνικές παροχές. Σήμερα τα περικόπτει όλα, τα παίρνει πίσω γιατί νιώθει ότι απειλείται η κερδοφορία και εν τέλει η κυριαρχία του. Και επειδή η Μεταπολίτευση ήταν το ιστορικό πεδίο της παροχής τους, σήμερα αμαυρώνεται η Μεταπολίτευση, ακριβώς για να μπορέσουν να αναιρεθούν όλες αυτές οι κατακτήσεις.

Τη δεκαετία του '60 και του '70 υπήρχε μέσω των σπουδών μια κοινωνική κινητικότητα για τους νέους, μία αύξηση των προσδοκιών τους, στις οποίες εντασσόταν και η ζωή με δημοκρατία. Εκείνη ήταν η εποχή που με το Πολυτεχνείο, αλλά και τα όσα έγιναν πριν τη Χούντα, φτιάχτηκε ένα παράδειγμα φοιτητικών αγώνων πάνω στο οποίο χτίζονταν και όλες οι σύγχρονες κινητοποιήσεις. Σήμερα υπάρχει το αντίστροφο, οι νέοι ξέρουν ότι θα ζήσουν χειρότερα από τους γονείς τους. Η έλλειψη αυτής της προϋπόθεσης είναι μία από τις αιτίες της κρίσης του φοιτητικού συνδικαλισμού; Πως θα μπορούσε να ανανεωθεί το μοντέλο πολιτικοποίησης στα πανεπιστήμια;

Μαρία: Όντως, στη Μεταπολίτευση είχαμε ένα μοντέλο μαζικής συμμετοχής σε συλλογικές διαδικασίες μέσα στους συλλόγους και με αριστερό πρόσημο. Αυτό περνάει πράγματι κρίση, λόγω και της σφοδρότητας της συνολικής κρίσης. Και ξέρουμε ότι σε αυτές τις περιπτώσεις ο κόσμος είτε ριζοσπαστικοποιείται, προς διάφορες κατευθύνσεις, είτε ιδιωτεύει. Στις σχολές βλέπουμε αυτό, μια λογική του «να τελειώσω πιο γρήγορα», έναν ανταγωνισμό και μια έλλειψη συλλογικότητας λόγω των νέων και μεγάλων αναγκών που έχουν προκύψει. Και σε αυτές τις ανάγκες, ο φοιτητικός συνδικαλισμός δεν δίνει σήμερα λύση. Η δημοκρατία στους συλλόγους έχει απαξιωθεί και από «τα αριστερά», είτε με μια λογική φωτεινής πρωτοπορίας, που προωθούν για τον εαυτό τους τα ΕΑΑΚ, είτε με τη λογική της μόνης φωτεινής αλήθεια της ΠΚΣ. Σήμερα εμφανίζεται μια μεγάλη κρίση εκπροσώπησης, για αυτό πρέπει κάθε φοιτητής να γίνει παράγοντας της απάντησης. Να πολιτικοποιούμε την κουβέντα στους συλλόγους. Εμείς προωθούμε το Πανεπιστήμιο των αναγκών μας και σε αυτή τη λογική στήνουμε όπου μπορούμε δίκτυα αλληλεγγύης και δομές αυτοδιαχείρισης σε συλλόγους, όπως αυτοδιαχειριζόμενα κυλικεία.

Μίνα: Όντως, το φοιτητικό κίνημα είναι μουδιασμένο. Μας στερείται η φοιτητική μέριμνα, χάνουμε από τη σίτιση, τη στέγαση, τις μεταφορές, τα συγγράμματα και δεν υπάρχει η αντίστοιχη αντίδραση, κυρίως επειδή δεν υπάρχει καμία προσδοκία για το αύριο. Οι φοιτητές νιώθουν πια ότι δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν, όμως στην πραγματικότητα δεν έχουν πια τίποτα να χάσουν! Μέσα από αυτή τη λογική μπορεί να περάσει η ανανέωση του ενδιαφέροντος των φοιτητών για τη συμμετοχή στις συλλογικές διαδικασίες. Αλλά χρειάζεται πια μια μεγάλη σύνδεση με το κεντρικό πολιτικό πρόταγμα. Η γενιά που σπουδάζει τώρα είναι αυτή που δουλεύει με απαράδεκτους όρους, με ελαστικά ωράρια, με κομμένους μισθούς. Δεν παλεύουμε μόνο για το πανεπιστήμιο μας, συνολικοποιούμε τον αγώνα μας και του δίνουμε στοιχεία αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης, από εδώ περνάει η ανανέωση του ενδιαφέροντος των φοιτητών.

Γιάννης: Πρέπει να δούμε τι σημαίνει «κρίση εκπροσώπησης» και πως αυτό αλλάζει τον τρόπο της πολιτικής συμπεριφοράς, αφού κάποιοι δεν μπορούν να εκπροσωπηθούν και κάποιοι να εκπροσωπήσουν. Αυτό μας επηρεάζει οπωσδήποτε. Υπάρχει επίσης αυτό που θα λέγαμε η «γραφικότητα» του φοιτητικού συνδικαλισμού. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι και απότοκα του τρόπου παρέμβασης αριστερών δυνάμεων, ενός μοντέλου που προωθούσαν, του «μαζικού» συνδικαλιστή που αποκαλύπτει στο αμφιθέατρο την αλήθεια και σχεδόν απελευθερώνει τον κόσμο από κάτω, αλλά και του ότι βασιζόμαστε σε μια μανιέρα "συνέλευση-κατάληψη-διαδήλωση" που γίνεται διεκπεραιωτική και βάζει σε καλούπια τον τρόπο με τον οποίο διεκδικούν κάτι οι φοιτητές. Τέλος, απότοκο της κρίσης είναι η «λυκειοποίηση» του πανεπιστημίου. Δεν νιώθει το πανεπιστήμιο ως χώρο όπου ζει και αναπτύσσεται σαν προσωπικότητα, θέλει απλώς να το τελειώσει. Γιατί όμως εμείς σαν Αριστερά επιμένουμε να βρισκόμαστε στο πανεπιστήμιο; Να δούμε τι σημαίνει σφαιρικά το να είσαι φοιτητής. Είναι από τις πρώτες εκφάνσεις της ενήλικης ζωής όπου βιώνεις μια συλλογική παράσταση του τι σημαίνει να μπορείς να αποφασίσεις για εσένα. Έρχεσαι σε επαφή με τη γνώση, όσο κι αν φιλτράρεται μέσα από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους, ζεις σε έναν χώρο πολιτικοποίησης που δίνει πεδίο στην έκφραση της αλληλεγγύης και για αυτό συνεχίζουμε να παρεμβαίνουμε εκεί και για αυτό επερωτούμε διαρκώς τα εργαλεία αυτής μας της παρέμβασης.

Μίνα: Να προσθέσω μόνο πως οι φοιτητές δεν βλέπουν με τον ίδιο τρόπο το Πανεπιστήμιο γιατί δεν μένουν σε αυτό, δεν οργανώνουν τη ζωή τους γύρω από αυτό όπως παλιότερα, είτε γιατί εργάζονται, είτε επειδή επιστρέφουν με κάθε ευκαιρία στα σπίτια τους, μακριά από τον τόπο των σπουδών τους, για να μην επιβαρύνουν τον οικογενειακό προσανατολισμό, αν κατάγονται από άλλη περιοχή. Οπότε πολύ συχνά δεν βρίσκουμε καν τους φοιτητές για να τους μιλήσουμε. Και αυτό όχι επειδή δεν έρχονται στη σχολή, ίσα-ίσα που παρακολουθούν μαζικά τα μαθήματα, αλλά μετά φεύγουν. Στο δικό μου Τμήμα, το ΕΜΜΕ, δεν έχουμε καν ένα κτήριο για να μείνει κανείς μετά το μάθημα, τρέχουμε σε αίθουσες στην Καλαμιώτου και πάνω από το Θέατρο Γκλόρια.

Ο τρόπος με τον οποίο διεξάγεται το τριήμερο του Πολυτεχνείου σας συγκινεί; Πως θα μπορούσε να γίνει περισσότερο ευρύς και ζωντανός ο εορτασμός;

Γιάννης: Πρέπει να κάνουμε το Πολυτεχνείο ένα πραγματικό Φόρουμ. Να συγκεντρώνονται όχι μόνο οι αριστερές δυνάμεις στα τραπεζάκια τους, που μέσω κάποιας "συνέχειας" φαίνονται ως οι συνεχιστές του, αλλά να έρχονται στο Πολυτεχνείο κομμάτια της αγωνιζόμενης κοινωνίας, να συνδεθεί με την πρωτοβουλία της ΒΙΟΜΕ, να γίνει μια μεγάλη συναυλία με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ. Να γίνει ένας χώρος που θα ζυμώνονται και θα αλληλομολύνονται διάφορα αγωνιζόμενα κομμάτια, να γίνει ένα κάλεσμα σε φορείς που θα ανοίξει το Πολυτεχνείο πέρα από το χώρο της φοιτητικής Αριστεράς.

Μίνα: Παίρνει συχνά έναν χαρακτήρα διεκπεραίωσης ενός καθήκοντος για τον κόσμο της Αριστεράς η παρουσία του στον εορτασμό του Πολυτεχνείου, με τρεις μέρες τραπεζάκια, μια πορεία και τελειώνουμε εκεί. Το κρίσιμο είναι να μπουν στο Πολυτεχνείο όλα τα πληττόμενα κομμάτια της κοινωνίας και να κάνουν τον εορτασμό μια δική τους υπόθεση, χωρίς να εξαντλείται σε επετειακά χαρακτηριστικά, να εμπνέει και τους αγώνες για το σήμερα, όπως για τη μεγάλη απεργία των διοικητικών υπαλλήλων.

Μαρία: Πράγματι, μερικές φορές και ο τρόπος με τον οποίο παρεμβαίνει και η Αριστερά στο Πολυτεχνείο δεν βοηθάει στην αναζωογόνηση του. Θα πρέπει λοιπόν να συνδέουμε την εξέγερση με τα όσα συμβαίνουν στην κοινωνία σήμερα, τους επιμέρους σημερινούς αγώνες με ένα ευρύτερο πρόταγμα. Η φετινή επέτειος, που είναι και 40 χρόνων, μας βρίσκει μέσα στον πολύ μεγάλο αγώνα των διοικητικών υπαλλήλων των πανεπιστημίων και μας δίνει ένα πολύ άμεσο τρόπο να συνδέσουμε το τότε με το τώρα, με την κομβική συμμετοχή τους στον εορτασμό.

Και κάτι τελευταίο. Το Πολυτεχνείο βασίστηκε στο εμβληματικό φοιτητικό κίνημα του ‘60, που έδινε αγώνα για το 15% για την παιδεία και ταυτόχρονα για τη δημοκρατία. Τέσσερις δεκαετίες μετά την εξέγερση και τον εκδημοκρατισμό της χώρας, στην Παιδεία εφαρμόζεται η πολιτική της λιτότητας πιο έντονα από οπουδήποτε αλλού και αποτυπώνεται μια τεράστια σύγκρουση δημόσιου – ιδιωτικού, που συντείνει στην κατάργηση του ίδιου του δικαιώματος της δωρεάν εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα, έχουμε τον εκφασισμό ενός πολύ σημαντικού τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, με άξονα μια οργάνωση που έχει ρητή αναφορά στη Χούντα. Αποφεύγοντας λοιπόν την τετριμμένη ερώτηση για το "νόημα του Πολυτεχνείου σήμερα", ας το θέσουμε ως εξής: Βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται;

Μαρία: Η κατάσταση σήμερα δείχνει πως ο φασισμός είναι στοιχείο του καπιταλισμού, είναι στοιχείο του τρόπου με τον οποίο διαπλέκονται οι κοινωνικές σχέσεις, για αυτό μπορεί πάντα να είναι ενεργός. Άλλωστε, στοιχεία ενισχυτικά του φασισμού δεν έπαψαν να υπάρχουν, ο φασισμός περιλαμβάνει και τον σεξισμό και τον ρατσισμό, που επικρατούσαν και τα προηγούμενα χρόνια στην ελληνική κοινωνία και τώρα με την κρίση οξύνονται. Για αυτό και κάποια πράγματα είναι συνεχή διακυβεύματα και απαιτούν εγρήγορση, στο πλαίσιο άλλωστε της πάλης κατά του καπιταλισμού. Και για αυτό πρέπει στη φετινή επέτειο να αναδείξουμε το στόχο της συνολικής ανατροπής και μιας κυβέρνησης της Αριστεράς.

Μίνα: Δεχόμαστε επίθεση πάνω στο τρίπτυχο του Πολυτεχνείου και του αντιδικτατορικού αγώνα, το "Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία". Επομένως, κάποιες πτυχές της ιστορίας μοιάζουν να επαναλαμβάνονται και για αυτό εμείς πρέπει να συνολικοποιούμε την πάλη μας, ενάντια στο σύστημα που γεννά τη Χρυσή Αυγή και το φασισμό.

Μαρία: Σίγουρα πάντως η άνοδος της Χρυσής Αυγής οφείλεται και στο ιστορικό έλλειμμα των νέων, ακόμη και στο πως διδάσκεται -ή μάλλον δεν διδάσκεται- στα σχολεία η ιστορία της ανάπτυξης του ναζιστικού κινήματος.

Γιάννης: Η έλλειψη συλλογικής ιστορικής μνήμης και γνώσης υπάρχει. Αλλά πατάει πάνω και στο life style και τον λαϊκισμό, που πρώτος ο ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη χρησιμοποίησε τόσο έντονα. Αυτά, μαζί με διάφορα άλλα εκφυλιστικά φαινόμενα της ελληνικής κοινωνίας, πολιτικά και πολιτιστικά, έγιναν σε μεγάλο βαθμό η βάση για να ανθίσει ο φασισμός της Χρυσής Αυγής. Και κάτι ακόμη. Δεν ξέρω αν "το Πολυτεχνείο είναι επίκαιρο", αλλά το "Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία" όσο υπάρχουν καταπιεσμένοι θα είναι ένα από τα πιο συμπυκνωτικά και εξεγερσιακά συνθήματα. Δεν νομίζω πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, η ιστορία άλλωστε δεν είναι κύκλος αλλά μάλλον σπείρα, όπου η μία πτυχή της μοιάζει πολύ με την απέναντι αλλά δεν είναι ίδιες. Αλλά σίγουρα υπάρχουν γεγονότα μέσα της που είναι καθολικά, που για τις κοινωνίες που τα έζησαν είναι σταθερές. Και το "Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία" είναι η δική μας σταθερά.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL