Tην ώρα που κυνικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συστήνει στα κράτη μέλη «την προσαρμογή των τομέων εκπαίδευσης και κατάρτισης, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εργοδοσίας».
Την ώρα που οι εγχώριοι πιστοί διαχειριστές του πιο ακραίου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, υλοποιούν ως θέσφατο το παραπάνω κέλευσμα της Ε.Ε. πριν ακόμη διατυπωθεί, διαλύοντας συστηματικά το Δημόσιο Δωρεάν Εκπαιδευτικό Σύστημα, κλείνοντας χιλιάδες εκπαιδευτικές μονάδες, συσσωρεύοντας πάνω από 30 μαθητές στην τάξη, αναγκάζοντας χιλιάδες να πηγαίνουν με τα πόδια χιλιόμετρα για να φτάσουν στα σχολεία τους γιατί δεν πληρώνουν τα ΚΤΕΛ, καταργώντας εκπαιδευτικές ειδικότητες, διαλύοντας τα Τεχνικά Λύκεια, εντείνοντας την ταξική φυγή από τη Μέση Εκπαίδευση, οδηγώντας παράλληλα 15χρονους μαθητές σε απλήρωτη εργασία δήθεν για… πρακτική εξάσκηση και απολύουν βίαια χιλιάδες εκπαιδευτικούς λειτουργούς όλων των βαθμίδων. Αλλοιώνοντας την όλη δυναμική σχέση αμφίδρομης λειτουργίας δάσκαλου-μαθητή μέσα από την ένταση ενός συνεχούς εξεταστικοκεντρικού τυποποιημένου συστήματος ανταγωνιστικής βαθμοθηρίας που οδηγεί στην διαπάλη όλων εναντίων όλων και όπου τελικά επιβιώνει ο ‘άριστος'. Μειώνοντας συνεχώς τους προϋπολογισμούς για την παιδεία, κλείνοντας ερευνητικά κέντρα, διαλύοντας την πανεπιστημιακή ερευνητική υποδομή, θέτοντας σε…διαθεσιμότητα – τι κομψός όρος για να την απόλυση - χιλιάδες διοικητικούς υπαλλήλους 8 πανεπιστημίων από φύλακες μέχρι βιβλιοθηκονόμους, γεγονός που έχει οδηγήσει για 5η βδομάδα στην αναστολή της λειτουργίας τους και τόσα ακόμη που τούτο το ένθετο αναλύει και θα συνεχίσει να αναλύει και να αντιμάχεται τις συνέπειες τους για το αύριο της κοινωνίας μας. Φτάνοντας στο να επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις εύλογες αντιστάσεις που δημιουργούνται μέσω της καταστολής των εισαγγελικών αρχών, καταδικάζοντας σε …20ήμερη φυλάκιση «για διατάραξη υπηρεσιακής ειρήνης» 5 μαθητές στη Λαμία γιατί συμμετείχαν στην κατάληψη του ΕΠΑΛ που φοιτούν. Το ποιος διαταράσσει την ειρήνη στο εκπαιδευτικό σύστημα έχει εύλογη απάντηση και προφανώς δεν αφορά τους μαθητές που διευρύνουν τις καταλήψεις σε εκατοντάδες σχολεία ή τους εκπαιδευτικούς που βρίσκονται σε διαρκή κινητοποίηση…
Την ώρα ακριβώς αυτή, εμείς της ανανεωτικής ριζοσπαστικής αριστεράς, παλεύοντας ταυτόχρονα σ' όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες για την προάσπιση της Εκπαίδευσης ως Αναφαίρετου Καθολικού Δημόσιου Αγαθού – όπως επιτάσσει άλλωστε και το αστικό μας Σύνταγμα, ονειρευόμαστε – ναι ονειρευόμαστε! – και αγωνιζόμαστε για ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα.
Ένα σύστημα ανοικτό στην κοινωνία που θα παρέχεται σε όλους που ζουν στη χώρα δωρεάν και θα μπορούν να το απολαμβάνουν σε όλη τους τη ζωή, γεγονός που δεν έχει καμία σχέση με την νεοφιλελεύθερη εκδοχή της λεγόμενης ‘δια βίου εκπαίδευσης' η οποία ισοδυναμεί με δια βίου …απασχολησιμότητα. Ένα σύστημα απαλλαγμένο από τα δεινά των πολυποίκιλων αποκλεισμών κοινωνικών και πολιτιστικών διακρίσεων, εθνικιστικών και ρατσιστικών προκαταλήψεων. Ένα σύστημα που θα καταργεί στην πράξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας, την διάκριση χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας. Ένα σύστημα παιδείας - με την πιο πλατιά έννοια του όρου - που δεν θα είναι δέσμιο των απαιτήσεων κερδοφορίας του κεφαλαίου, αλλά θα ικανοποιεί τις αξιακές ανάγκες των πολιτών-παραγωγών και με αυτό τον τρόπο θα συνδέεται με την παραγωγή και ευρύτερα την κοινωνία. Ένα σύστημα που θα δημιουργεί όρους αλληλέγγυας συν-εργασίας μεταξύ των μαθητών που θα δίνει έμφαση στην συμμετοχή όλων και όχι των ‘αρίστων'. Ένα σύστημα δηλαδή δημιουργίας κριτικά σκεπτόμενων δημοκρατικών πολιτών, ικανών για αισθητική απόλαυση, με σεβασμό στις ιδιαιτερότητες αλλά και με θετικές διεξόδους στα προσωπικά ταλέντα και ευαισθησίες του μαθητή, με το αρμονικό δέσιμο των λεγόμενων ανθρωπιστικών και θετικών επιστημών, εργαστήρι ομαλού επαγγελματικού προσανατολισμού. Ένα σύστημα ανεξίθρησκο βασισμένο στην όλη ουμανιστική ευρωπαϊκή μας παράδοση. Εθνικό αλλά όχι πατριδοκάπηλο. Ένα σύστημα που θα ανατρέπει την βοναπαρτικής έμπνευσης εκπαιδευτική – όπως θα μας έλεγε ο δάσκαλος Δημήτρης Γληνός -ταξική πυραμίδα, όπου το Πανεπιστήμιο δεν θα είναι η μονόδρομη κατάληξη της κορυφής του, αλλά το ελευθεριακό κέντρο κριτικής της υπάρχουσας και παραγωγής νέας γνώσης και όχι μιας στενού επαγγελματικού προσανατολισμού κατεύθυνσης Σχολή καταναλωτών πανεπιστημιακών προϊόντων. Ένα Πανεπιστήμιο αυτοδιοικούμενο συμμετοχικά απ' όλους τους φορείς που το απαρτίζουν οργανικά δεμένο με τα αντίστοιχα ερευνητικά κέντρα και το παγκόσμιο επιστημονικό γίγνεσθαι. Ένα Πανεπιστήμιο ευαίσθητος ανιχνευτής κοινωνικών ανησυχιών και αέναος αναζητητής της άπιαστης επιστημονικής αλήθειας με ανθρωπιστικά και οικολογικά όμως όρια σ' αυτή την αέναη τάση του!
Ένα Πανεπιστήμιο που όπως αναφέρει και ο Μπουρντιέ: «Επειδή προσφέρει σε πολύ υποβαθμισμένες δυστυχώς μορφές, όλα εκείνα από τα οποία οι αστικές οικογένειες θέλουν να προστατέψουν τα παιδιά τους…γι ‘ αυτόν ακριβώς τον λόγο και είναι αναντικατάστατος ο ρόλος που διαδραματίζει… ( και) οφείλουμε να τον υπερασπιστούμε πάση θυσία. Εάν καταρρεύσει…αυτός ο χώρος άμιλλας και αμφισβήτησης των κάθε λογής γνώσεων, τότε βαίνει προς εξαφάνιση και μια αναντικατάστατη μορφή κριτικού και πολιτικού πνεύματος, μαραίνοντας μαζί της κάθε σφαιρικό στοχασμό που θα υπερέβαινε τα όρια των γνωστικών εξειδικεύσεων και των λειτουργικών οικονομικώς ικανοτήτων της νεολαίας. Εκείνο το μερίδιο κριτικής απόστασης από τον κοινωνικό της προορισμό που είναι αναγκαία προϋπόθεση για την πεφωτισμένη πολιτισμική ζωή και την ενεργό συμμετοχή στη δημοκρατία».
Προφανώς όλα αυτά συνιστούν το όραμα μια ριζικά διάφορης της σημερινής και χθεσινής εκπαιδευτικής λειτουργίας, η οποία βασίζεται πρωταρχικά στους ίδιους τους λειτουργούς της. Στην επιστημονική τους επάρκεια, στην παιδαγωγική και ερευνητική τους ελευθερία, η οποία για να πραγματώνεται απαιτεί εργασιακή εξασφάλιση, αναβάθμιση του κοινωνικού τους ρόλου και των οικονομικών απολαβών τους που θα τους επιτρέπουν να ζουν με αξιοπρέπεια. Νέες μορφές δυναμικής αμεσοδημοκρατικής συλλογικής τους έκφρασης. Δημιουργίας επιτέλους ενός ενιαίου συνδικάτου εκπαιδευτικών λειτουργών που σε συνεργασία με τις συλλογικές εκφράσεις των Γονέων, των Μαθητικών Κοινοτήτων των Φοιτητικών συλλόγων θα οδηγεί σε ένα δυναμικό Μέτωπο Παιδείας. Ένα Μέτωπο που οφείλει να αντιπαλεύει όχι μόνο με τις κυρίαρχες – αλλά όχι πια ηγεμονικές – νεοφιλελεύθερες κυβερνητικές επιλογές, άλλα και με δυνάμεις πιο ύπουλες που έχουν ήδη εισχωρήσει στο εσωτερικό του, περί αποδοχής του αντιλογικού και βαθιά αλλοτριωτικού και άμεσα προσωπικά ωφελιμιστικού λόγου, περί ματαιότητας κάθε αγώνα απέναντι στη λογική του ‘δεν υπάρχει εναλλακτική λύση'. Εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν!
Εμείς καταθέτουμε δημόσια τη δική μας βαθαίνοντας καθημερινά τις επεξεργασίες μας μέσα στην πράξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της αντίστασης στην επελαύνουσα βαρβαρότητα.
Αλκης Ρήγος
