Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.4°C21.6°C
2 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
19 °C
15.6°C20.8°C
2 BF 70%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.8°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.5°C24.8°C
2 BF 34%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.9°C22.3°C
3 BF 46%
Οι ανεμογεννήτριες της οργής...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Οι ανεμογεννήτριες της οργής...

«Κοίτα, κοίτα! Μια πέρδικα. Την είδες;». Κάθε τόσο η Ιωάννα, ο άνθρωπος που ανέλαβε να με πάει με το αυτοκίνητο στα Πράσα, την περιοχή όπου είναι να εγκατασταθούν τρεις ανεμογεννήτριες στην Τήνο, ελαττώνει την ταχύτητα ώστε να προσέξω καλύτερα τις ομορφιές του νησιού τους. Έτσι μου δίνεται η δυνατότητα να δω πρώτη φορά στη ζωή μου από κοντά μια πέρδικα. Είναι ολόιδια με την πέρδικα που βλέπουμε να περπατά στο σαλόνι μας εδώ και δεκαετίες για τη διαφήμιση του γνωστού ουίσκι. Μια Famous Grouse.

Μαζί μας στο αυτοκίνητο είναι η Μπουμπού. Ένα μαύρο λαμπραντόρ που έχει αδυναμία στα κατσίκια. Κάθε φορά που το αυτοκίνητο περνάει δίπλα από τα κοπάδια τους η Μπουμπού γαβγίζει με πάθος. Σε μια - δυο περιπτώσεις θα πρέπει να υπομείνουμε το επίμονο γάβγισμα μαζί με το αργό βάδισμα των κατσικιών που θέλουν να περάσουν απέναντι τον δρόμο. Όπως μου είπε η Ιωάννα, ο πληθυσμός μόνο των αδέσποτων εριφίων ξεπερνά τα 3.000.

Μια μέρα νωρίτερα, επιβαίνοντας σ’ ένα άλλο αυτοκίνητο, είχα την ευκαιρία να δω μπροστά μου έναν λαγό και είμαι σίγουρος ότι, αν μπορούσα να παραμείνω περισσότερο στην Τήνο, θα είχα τη δυνατότητα να έρθω σ’ επαφή και μ’ άλλες πτυχές ενός κόσμου τον οποίο στις μεγαλουπόλεις έχουμε θάψει κάτω απ’ το τσιμέντο. Ενός κόσμου όμως που κινδυνεύει να θυσιαστεί στον βωμό της πράσινης ανάπτυξης αυτή τη φορά.

Όπως μου λέει ο Γρηγόρης, ένας από τους κατοίκους του νησιού και ενεργό μέλος του κινήματος από τα γεννοφάσκια του, η μόνη της σχέση με το πράσινο είναι το κατοστάευρο.

Δεν είναι όμως μόνο η πανίδα της περιοχής που την κάνει πολύτιμη. Δεν είναι μόνο η πανίδα που κινδυνεύει από τις φαραωνικές αιολικές εγκαταστάσεις κι ειδικότερα τα πουλιά, πολλά από αυτά σπάνια, που έχουν μάθει να πετούν χωρίς θανάσιμα εμπόδια.

Δεν είναι απλά κάποιες ξερολιθιές

Η Ιωάννα, ως αρχιτέκτονας, γνωρίζει πολλά για το πολιτισμικό παρελθόν της Τήνου. Την ώρα που επενδυτές και μεγαλοσχήμονες βλέπουν στις ξερολιθιές μονάχα στοίβες από πέτρες, τις οποίες πρέπει να παραμερίσουν για να περάσει η μπετονιέρα, η ίδια βλέπει έναν τόπο που έχει τη δική του ιστορία.

Όπως λέει, στα Πράσα συναντάμε «κελιά, αλώνια και εκκλησάκια». Σ’ ένα από αυτά, το εκκλησάκι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, συναντάς την Ιστορία αντικρίζοντας τις χαραγμένες μαρμάρινες πλάκες του. Εκεί όπου ένας νεαρός μάλλον άνθρωπος αγνάντευε τα ξύλινα καράβια πριν από έναν με δυο αιώνες και τα σχεδίαζε στο πάτωμα. «Δηλαδή είναι μια περιοχή που είχε ζωή μέχρι πολύ πρόσφατα. Δεν είναι ένας παρατημένος τόπος, είναι ένα ανθρωπογενές τοπίο» σημειώνει η Ιωάννα.

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της Τήνου είναι ότι «έχει μια κλίμακα και στο τοπίο και στις κατασκευές της. Υπάρχει η κλίμακα του ανθρώπου ακριβώς επειδή το τοπίο είναι φτιαγμένο από τον άνθρωπο. Δηλαδή δεν βλέπεις υπερκατασκευές. Όλα είναι φτιαγμένα από πέτρα κι έχουν ανθρώπινη κλίμακα. Τα καινούργια κτήρια δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 7,5 μέτρα λέει η νομοθεσία.

Άρα ξαφνικά, σ' ένα νησί που είναι τόσο προστατευμένο και με τόσους περιορισμούς δόμησης, επιτρέπεις σ’ αυτούς τους επιχειρηματίες και μόνο να υψώσουν κατασκευές 70, 80 και παραπάνω μέτρων. Ένα ακόμη παράδειγμα είναι ότι τα κτήρια δεν επιτρέπεται να προεξέχουν της κορυφογραμμής, για τα αιολικά τους όμως επιτρέπεται να είναι ακριβώς στην κορυφογραμμή».

30 μέτρα ύψος η Παναγιά της Τήνου, 113 η ανεμογεννήτρια

Χαρακτηριστική είναι η εικόνα στα φυλλάδια που μοίραζαν τα μέλη του κινήματος, όπου εμφανίζονται σε σκίτσο δίπλα - δίπλα η Παναγιά της Τήνου και μια ανεμογεννήτρια. Η Παναγιά της Τήνου φτάνει σε ύψος τα 30 μέτρα, ενώ το ύψος της ανεμογεννήτριας φτάνει τα 113 μέτρα, όσο είναι το ύψος ορισμένων από τις 32 ανεμογεννήτριες που σχεδιάζουν οι επενδυτές να βάλουν στο νησί.

«Διαθέτουμε ένα πεζοπορικό δίκτυο που ξεπερνά τα 150 χιλιόμετρα. Φαντάσου να κάνεις τώρα εσύ έναν περίπατο στα μονοπάτια του νησιού και να περνάς από πέντε, έξι κι επτά ανεμογεννήτριες που είναι δίπλα. Να βλέπεις μεγαθήρια από μέταλλο και τσιμέντο. Θα ήθελα μια εναλλακτική ενέργεια προσαρμοσμένη στο τοπίο εδώ» λέει ο Γρηγόρης, που ζούσε για πολλά χρόνια στην Πάτρα και είναι ένας από τους αρκετούς κατοίκους της Τήνου που εγκατέλειψαν τα αστικά κέντρα για να βρουν καλύτερη ποιότητα ζωής.

«Τα παιδιά μου μεγαλώνουν εδώ, αλλά θα ήθελα και να μείνουν εδώ. Δεν θέλω να φύγουν επειδή δεν θα υπάρχει τουρισμός λόγω της αλλοίωσης του νησιού...».

Οι εργασίες στεγνώνουν το νησί

Οι επιπτώσεις επεκτείνονται και στον υδροφόρο ορίζοντα. Τις σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον έχει αναλύσει με συνέντευξή του, την οποία βρίσκουμε στον κρητικό ραδιοσταθμό 9,84 το 2014, ο Γιώργος Στουρνάρας, καθηγητής Υδρογεωλογίας και Τεχνικής Γεωλογίας, Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει, οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν σαν μεγάλης κλίμακας ανεμομείκτες, οι οποίοι χρησιμοποιούνται σε μεγάλες καλλιέργειες εσπεριδοειδών. Οι ανεμομείκτες διαθέτουν έλικες, οι οποίοι ενεργοποιούνται όταν η ατμόσφαιρα έχει υγρασία κοντά στο έδαφος όταν η θερμοκρασία κατέβει, για να μην δημιουργηθεί παγετός, διότι με τον παγετό θα παγώσουν οι χυμοί των εσπεριδοειδών.

Με τον ίδιο τρόπο και οι ανεμογεννήτριες «εμποδίζουν τον παγετό, εμποδίζουν την πάχνη, εμποδίζουν την ομίχλη κυρίως από τη χαμηλή νέφωση και δεν αφήνουν τους υδρατμούς αυτούς να καθίσουν στο έδαφος. Θα μου πείτε είναι σοβαρό αυτό; Εγώ θα σας πω ότι είναι παρά πολύ σοβαρό, ειδικά στα μέρη στα οποία δεν έχει πάρα πολύ νερό, διότι οι υδρατμοί αυτοί, η δρόσος, η πάχνη, ο παγετός, η ομίχλη, καλύπτουν τις ανάγκες της εδαφικής ζώνης, δηλαδή συντηρούν τη χλωρίδα και την πανίδα της εδαφικής ζώνης και συγχρόνως εμποδίζουν τους υδροφόρους ορίζοντες να ανέλθουν τριχοειδώς και να εξατμιστούν. [...]

Τώρα, στην Τήνο έχει κι άλλα προβλήματα, καθώς εκεί η επίδραση των ανεμογεννητριών φτάνει μέχρι τον υδροφόρο ορίζοντα, διότι τα πετρώματα της Τήνου είναι μεταμορφωμένα και πυριγενή, δηλαδή μικρής συλλεκτικής ικανότητας, αλλά καλής κυκλοφορίας στο εσωτερικό τους. Δηλαδή, αν μπει το νερό μέσα, έχει χώρο να κυκλοφορήσει. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπαίνει εύκολα.

Αν λοιπόν με τις εκσκαφές, τις ισοπεδώσεις και όλα αυτά, τις στεγανοποιήσεις, αποψιλώσεις των αιολικών πάρκων καταστραφεί, απομονωθεί, στεγανοποιηθεί θα λέγαμε, ένα 20% της υδρολογικής λεκάνης, επειδή είναι και μικρές οι υδρολογικές λεκάνες εκεί, καταλαβαίνετε ότι αυτό το 20% της στέρησης, της κατείσδυσης του νερού, θα είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο σε μια περιοχή που έχει φοβερές πιέσεις ειδικά το καλοκαίρι και επομένως είναι μια πρόσθετη ζημιά για την υδατική κυκλοφορία και διαχείριση».

Απέναντι στην επικείμενη καταστροφή οι κάτοικοι έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια έναν μεγάλο αγώνα που μετρούσε αρχικά λίγες δεκάδες ανθρώπους, οι οποίοι αντιμετωπίζονταν σαν γραφικοί. Τον περασμένο όμως Νοέμβριο, στην πορεία που έγινε κατά των αιολικών, η συμμετοχή έφτανε τα 1.500 άτομα, τη στιγμή που ο σταθερός πληθυσμός του νησιού είναι περίπου 7.000 άνθρωποι.

Σ’ αυτή την καταστροφή η Ιωάννα αντιπαρέταξε ένα σπάνιο θάρρος. Στις 2 Νοεμβρίου, ημέρα που ήρθαν τα πρώτα φορτηγά στο νησί για επανεκκίνηση των εργασιών, έσπευσε με το αυτοκίνητό της και έφραξε μόνη της το σημείο πρόσβασης στο σημείο όπου προορίζεται να γίνουν οι εγκαταστάσεις. Ύστερα από μήνυση του Γιάννη Στέφα, βασικού μετόχου και εκπροσώπου της εταιρείας Ενεργειακή Κυκλάδων ΕΠΕ, που έχει αναλάβει το συγκεκριμένο έργο, η Ιωάννα συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο τμήμα με την κατηγορία της παρακώλυσης εργασίας.

Στο τμήμα ο διοικητής την απείλησε ότι θα τιμωρηθεί παραδειγματικά, με σκοπό να μην επαναληφθεί η ενέργεια από άλλα μέλη του κινήματος. Η σύλληψη και αντιμετώπιση της Ιωάννας από την αστυνομία όχι μόνο δεν αποθάρρυνε το κίνημα, αλλά το συσπείρωσε. Ακολούθησε η μεγάλη κινητοποίηση του Νοεμβρίου, ενώ, για να μπορέσει η εταιρεία να προχωρήσει τις εργασίες χωρίς αντιδράσεις, εκμεταλλεύτηκε τις ημέρες της καραντίνας και της απαγόρευσης κυκλοφορίας.

«Δεν έφαγα ξύλο στην Αθήνα κι έφαγα στην Τήνο»

Ακριβώς ίδια παρέμεινε η στάση της αστυνομίας και τους επόμενους μήνες. Ακόμη κι ο δήμαρχος της Τήνου Γιάννης Σιώτος, που ανήκει στη Νέα Δημοκρατία, κατήγγειλε ότι «το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας παρείχαν υπηρεσίες σεκιούριτι στον ιδιώτη εν μέσω πανδημίας».

Ανάμεσα στα θύματα της αστυνομικής βίας στη διαμαρτυρία της 20ής Μαΐου ήταν κι ο κύριος Αργύρης, 68 χρόνων.

«Αυτό που πάντα με εξόργιζε ήταν να βλέπω αυτούς που έχουν την εξουσία να τραβολογάνε γυναίκες. Την ώρα λοιπόν που είχαν πιάσει μία κοπέλα τρία άτομα και την τραβάγανε με βίαιο τρόπο, εκεί πάνω προσπάθησα να τραβήξω πίσω την κοπέλα και να την απελευθερώσω. Αλλά πώς βρέθηκα κάτω... Έφαγα δυο με τρεις κλομπιές. Μία στο στήθος, αλλά ήταν κοντινή απόσταση και δεν πόνεσα πολύ. Λίγο στα πλευρά παραπάνω και τελικά στον ώμο» θυμάται ο Αργύρης, ο οποίος παλαιότερα έμενε στην Αθήνα. Το αστείο, όπως λέει, είναι ότι εκεί, ενώ κατέβαινε πάλι σε πορείες, δεν είχε τύχει να φάει ξύλο. Έφαγε τώρα στην Τήνο.

Θα εξορύξει κανείς τσιμέντο;

Τους Τηνιακούς τους απασχολεί ιδιαίτερα και το μέλλον, όταν οι ανεμογεννήτριες θα έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους ή θα έχει διαπιστωθεί ότι δεν έχουν πραγματικό όφελος και θα εγκαταλειφθεί η χρήση τους. Ένας άλλος κάτοικος του νησιού, ο Γιώργος, τονίζει τα εξής:

«Το τσιμέντο που θα πέσει για κάθε ανεμογεννήτρια ισοδυναμεί με τα κυβικά μιας πενταώροφης πολυκατοικίας. Πιστεύετε ποτέ, ακόμη και σε εκατό χρόνια, όταν θα έχει βελτιωθεί η τεχνολογία, ότι θα εξορύξει κανείς το τσιμέντο απ’ τα βουνά μας; Θα έρθει κανείς να φτιάξει τους δρόμους αυτούς των 15 και 20 μέτρων που θα κάνουν στα ωραιότερα και πιο παρθένα μέρη της Ελλάδας; Κανείς δεν θα τα φτιάξει ποτέ. Ανεμογεννήτριες στέκουν σπασμένες σε όλο τον κόσμο. Έχουμε δει βίντεο από την Αμερική, τη Γερμανία, την Ελβετία. Κανείς δεν θα τα φτιάξει, επειδή πολύ απλά δεν συμφέρει κανέναν οικονομικά».

«Προτάσεις από τα κρατητήρια δεν γίνονται»

«Όταν λέμε ότι δεν θέλουμε ανεμογεννήτριες, δεν σημαίνει ότι θέλουμε αυτό που συμβαίνει με τα ορυχεία λιγνίτη και με την καύση λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα. Δεν θέλουμε τη ρύπανση και τον καρκίνο που προκαλούν όλα αυτά. Το θέμα είναι ότι το δίπολο αυτό, ανεμογεννήτριες ή λιγνίτης, είναι ένα ψέμα. Όλη η Ελλάδα να γεμίσει ανεμογεννήτριες, δεν θα καταφέρουν ποτέ να σταματήσουν τα εργοστάσια του λιγνίτη» σημειώνει ο Πέτρος Κουσουνάδης, δημοτικός σύμβουλος της ανεξάρτητης και αμεσοδημοκρατικής παράταξης «Κοινό Τηνίων» κι ένας από τους εννιά συλληφθέντες της 20ής Μαΐου.

Διευκρινίζει επίσης ότι το κίνημα είναι μεν ενάντια στις ανεμογεννήτριες, αλλά όχι συνολικά ενάντια στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες. «Απλώς οι ανεμογεννήτριες θεωρούμε ότι δεν μπορούν να δώσουν στην ηλεκτροπαραγωγή αυτό παρουσιάζεται ότι μπορούν».

Στο ερώτημα τι έχουν να αντιπροτείνουν η τοπική κοινωνία και το κίνημα για τον τρόπο με τον οποίο θα παράγεται η ενέργεια, δήλωσε τη Δευτέρα μιλώντας στο Κόκκινο, στην εκπομπή της Ευγενίας Λουπάκη, ότι δεν μπορούν να γίνουν αντιπροτάσεις με το μαχαίρι στον λαιμό, «ενώ έχουμε τις μπουλντόζες από πάνω κι είμαστε μέσα στα κρατητήρια». «Προτάσεις από το κρατητήριο δεν γίνονται» υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι θα πρέπει πρώτα η κυβέρνηση να σταματήσει τα έργα και τις άδειες και μετά να συζητηθούν οι προτάσεις.

ΣΥΡΙΖΑ Τήνου: Δεν δεχόμαστε την επιβολή

«Ως μόνιμοι κάτοικοι ενός ‘χειροποίητου’ κυκλαδίτικου νησιού, δεν δεχόμαστε να μας επιβληθεί ένας παρωχημένος τρόπος εκμετάλλευσης των ΑΠΕ που θα καταστρέψει ανεπιστρεπτί τη φυσιογνωμία του και καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συμπλεύσουν με τη βούληση του συνόλου του τηνιακού λαού» αναφέρει με σημείωμά της στην “Αυγή” η τοπική Οργάνωση Μελών του ΣΥΡΙΖΑ.

Ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι είναι θετική «στη συζήτηση εναλλακτικών λύσεων για τη χρήση ΑΠΕ που θα συνυπάρχουν αρμονικά με το τοπίο, π.χ. ανεμογεννήτριες - ανεμόμυλοι, εκμετάλλευση βιομάζας, εκμετάλλευση θαλάσσιων κυμάτων κ.λπ.».

Η Ο.Μ. Τήνου αναφέρει επίσης ότι το κίνημα που αναπτύσσεται οφείλει να εστιάσει και σε άλλες παραμέτρους. «Στην αλόγιστη και άναρχη ανοικοδόμηση, με ό,τι αυτή συνεπάγεται (καταστροφή ξερολιθιών, καταπατήσεις αγροτικών δρόμων, «τερατόμορφες» κατασκευές), στη μετατροπή των μεγάλων παραλιών του νησιού σε ατελείωτα beach bars, την επίλυση του προβλήματος διαχείρισης των απορριμμάτων, τη δημιουργία ασφαλούς οδικού δικτύου, την επίλυση τέλος του τεράστιου προβλήματος του λιμανιού του νησιού!».

Καταλήγοντας ζητάει «να ανασταλούν όλες οι διαδικασίες σχετικά με την εγκατάσταση ΑΠΕ στο νησί μας μέχρι να γίνει το σχετικό ειδικό χωροταξικό ή να βρεθεί μια λύση που θα έχει τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας. Παράλληλα είναι επιτακτική ανάγκη να συζητήσουμε για το τι είδους ανάπτυξη θέλουμε και πώς θα την πετύχουμε».

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL