Δίπλα στην Επισκοπή Ιεράπετρας. Στην κορυφή ενός λόφου στο κέντρο του πασίγνωστου Ισθμού της περιοχής. Στην καρδιά του στενότερου σημείου της Κρήτης, της πεδινής και ημιορεινής λωρίδας γης μήκους 14 χιλιομέτρων που ενώνει το Βόρειο με το Νότιο Κρητικό Πέλαγος.
Σε έναν τόπο που κατοικείται από την αρχαιότητα. Που είναι πυκνοκατοικημένος σε όλες τις ιστορικές περιόδους από τη Νεολιθική κιόλας εποχή, που έχει (ανθρώπινη) ζωή εδώ και 8.000 χρόνια. Σε έναν τόπο που οι εκτάσεις του είναι γεμάτες αρχαιότητες από διαφορετικές χρονικές περιόδους και ζει από τους αρχαιολογικούς χώρους. Σε έναν τόπο που ζει από τον εναλλακτικό τουρισμό και τα μαγευτικά του τοπία. Εκεί που βρίσκουν καταφύγιο σπάνια και προστατευόμενα είδη πτηνών, όπως όρνια και γυπαετοί. Εκεί που η φύση παραμένει σε πολλά της σημεία ανέγγιχτη.
Σ’ αυτόν τον τόπο, που έχουν λατρέψει τόσο πολύ όσοι τον επισκέφθηκαν κι έχουν αγοράσει πάνω από εκατό σπίτια τουρίστες από την Ευρώπη, έχει αναλάβει να φυτρώσει τέσσερις μεγάλες ανεμογεννήτριες ύψους 90 μέτρων η εταιρεία Κ.Ι. Σαραντόπουλος Α.Ε. - Α. Ανατολιωτάκης ΑΒΕΕ. Όπως λένε οι ντόπιοι, είναι, τηρουμένων των αναλογιών, σαν να βάζεις ανεμογεννήτριες στην Αττική, στο όρος Αιγάλεω. Ταυτόχρονα, εκφράζουν την ανησυχία τους για το μέλλον, καθώς εκτιμούν ότι υπάρχει η επιχειρηματική πρόθεση από μεγαλύτερες εταιρείες να ντύσουν όλη την περιοχή στις ανεμογεννήτριες, ειδικά μετά την ψήφιση του νέου αντιπεριβαλλοντικού νομοσχεδίου.
Γνωστή από το 1996 η περιοχή στη Λ. Μενδώνη
Σε υπόμνημα της «Πρωτοβουλίας Ιεράπετρας για Βιώσιμο Περιβάλλον», το οποίο κατέθεσε σε αναφορά του στη Βουλή ο βουλευτής Λασιθίου του ΣΥΡΙΖΑ Μανώλης Θραψανιώτης και συνυπέγραψαν όλοι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ παρατίθεται αναλυτικά το ιστορικό υπόβαθρο της περιοχής. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα πέρυσι σε αγρό, όπου, υπό το βάρος οχήματος κατέρρευσε το χώμα, με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί ασύλητος μινωικός τάφος.
Το 1996 επίσης, σε μια μικρή λωρίδα γης που εφάπτεται του οικοπέδου του αιολικού πάρκου 300 στρεμμάτων σε μόλις έξι μήνες εντοπίστηκαν και (οι περισσότεροι) ανασκάφησαν είκοσι τέσσερις αρχαιολογικοί χώροι. Οι περισσότεροι αρχαιολογικοί χώροι είχαν αποκαλυφθεί όταν σχεδιαζόταν να κατασκευαστεί αεροδρόμιο στην περιοχή και οι εργασίες έγιναν κατ’ εντολή και επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων. «Τότε λοιπόν ο αρχαιολόγος Ν. Παναγιωτάκης είχε παραδώσει στην Εφορεία Αρχαιοτήτων τα πολλά ευρήματα, τις φωτογραφίες και πάνω από χίλιες σελίδες ημερολόγια!» αναφέρει το υπόμνημα. Το ενδιαφέρον είναι ότι η υπόθεση που τράβηξε αρκετά σε χρόνο είχε προκαλέσει πολλές συζητήσεις στον Τύπο της εποχής και τελικά παραπέμφθηκε στο ΚΑΣ και στη γενική γραμματέα Πολιτισμού, η οποία τότε ήταν η νυν υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Μπλόκο από πολίτες στα φορτηγά
Στην υλοποίηση του έργου αντιτίθενται σταθερά και σθεναρά εδώ και καιρό κάτοικοι και φορείς της περιοχής, στην οποία η συντριπτική πλειονότητα του κόσμου αντιλαμβάνεται ότι μέρος της βιώσιμης ανάπτυξης του τόπου είναι η ανάδειξη των αρχαιοτήτων και όχι η ακύρωσή της με την τοποθέτηση ανεμογεννητριών σε αρχαιολογικούς χώρους.
Τη Δευτέρα το μεσημέρι, όταν πληροφορήθηκαν ότι κομμάτια από τις ανεμογεννήτριες που είχαν φτάσει αρκετές μέρες πριν στο λιμάνι του Ηρακλείου φορτώθηκαν σε οχήματα, αποφάσισαν να μπλοκάρουν την πρόσβαση και να εμποδίσουν τη μεταφορά τους στο σημείο. Η διαμαρτυρία ολοκληρώθηκε αργά το απόγευμα στην είσοδο του χωματόδρομου που οδηγεί στον χώρο εγκατάστασης κι ενώ είχαν προηγηθεί απειλές από την αστυνομία για συλλήψεις και παραπομπή στο αυτόφωρο.
Χθες ωστόσο πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ του αντιδημάρχου Ιεράπετρας και μελών της πρωτοβουλίας των κατοίκων. Τα μέλη της επιτροπής τον ενημέρωσαν και παρέδωσαν φωτογραφίες για την παράνομη διάνοιξη και διαπλάτυνση των δρόμων που ήδη υπήρχαν από την εταιρεία, η οποία, για να αποκτήσει καλύτερη πρόσβαση στον χώρο των εγκαταστάσεων, παραβιάζει τους όρους της άδειας.
Παραβίαση των όρων της άδειας
Τα μέλη της πρωτοβουλίας ζητούν από τον δήμο, ο οποίος πέρυσι είχε ταχθεί κατά της εγκατάστασης αιολικού πάρκου με ομόφωνο ψήφισμα, αλλά φέτος τηρεί σιγή ιχθύος, να κάνει αυτοψία και να εκδώσει σχετική αναφορά με τις παρεμβάσεις που έχουν συμβεί, ώστε η Κεντρική Αρχαιολογική Εταιρεία να επανεξετάσει τα δεδομένα. Ο αντιδήμαρχος απάντησε πως είναι ακόμη καινούργιος στα καθήκοντά του, αλλά δήλωσε θετικός να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες.
Όπως συγκεκριμένα αναφέρει, η τελική έγκριση της επένδυσης (25.9.2018) από την Εφορία Αρχαιοτήτων Λασιθίου περιλαμβάνει τον όρο, με ποινή την αυτοδίκαιη άρση της αδείας σε περίπτωση παραβίασης του: «Να μην πραγματοποιηθεί ουδεμία διάνοιξη ή διαμόρφωση υφιστάμενων οδών πρόσβασης».
Παρ’ όλα αυτά, η εταιρεία τον Ιανουάριο του 2019 προχώρησε σε διάνοιξη 350 μέτρων, την οποία και επέκτεινε. «Είναι ευνόητο ότι οι δρόμοι αυτοί θα εκβαθυνθούν και θα διαπλατυνθούν ώστε να περάσουν τα βαρέα μηχανήματα για την περάτωση των εργασιών» τονίζει η πρωτοβουλία των κατοίκων.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι η επανεξέταση της τήρησης των όρων της άδειας από το ΚΑΣ είχε εγκριθεί παλιότερα από την τέως υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά μετά από αντιδράσεις και προσφυγές τής επιτροπής των κατοίκων στα αρμόδια υπουργεία. Ωστόσο, η σημερινή υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αποφάσισε να ακυρώσει την απόφαση αυτή με το αιτιολογικό ότι η προσφυγή δεν προσκομίζει νεότερα στοιχεία. «Άμα περάσεις από το σημείο βλέπεις τις ρίζες από τα δέντρα» λένε τα μέλη τής πρωτοβουλίας μιλώντας με σιγουριά για τις ενέργειες της εταιρείας στον χώρο.
Η απορριπτική απόφαση για τη γειτονική Θρυπτή
Ενδιαφέρον επίσης έχει η απορριπτική απόφαση του 2015 της ίδιας αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου σε κορυφογραμμή στον ορεινό όγκο της Θρυπτής, που ανέφερε μεταξύ άλλων στο σκεπτικό της ως βασικό λόγο να μην εγκρίνει την εγκατάσταση την «οπτική όχληση που θα προκαλέσει στους ιστορικούς και παραδοσιακούς οικισμούς της Θρυπτής (1 χλμ. μακριά), του Καβουσίου (3 χλμ.) των Σχινοκαψάλων (5 χλμ.) και του Ορεινού (8 χλμ.), στον πυρήνα και στα περίχωρα των οποίων σώζονται σημαντικά μνημεία».
Στην περίπτωση της Ιεράπετρας το αιολικό πάρκο έχει α) άμεση γειτνίαση με τις κατοικίες της κοινότητας, β) βρίσκεται μέσα σε αρχαιολογικό χώρο και δίπλα σε σημαντικές αρχαιότητες, γ) δεσπόζει και είναι ορατό από όλους τους αρχαιολογικούς χώρους του Ισθμού, δ) βρίσκεται στην πύλη εισόδου στον δήμο και στην πόλη, ε) η κεντρική οδική αρτηρία από όπου εισέρχονται εκατοντάδες χιλιάδες επισκεπτών κάθε χρόνο απέχει λιγότερο από 1 χλμ., η πόλη της Ιεράπετρας 6 χλμ.!
«Είναι μόνο η αρχή»
Ανακοίνωση για το θέμα έβγαλε χθες το απόγευμα και ο ΣΥΡΙΖΑ Λασιθίου, τονίζοντας ότι «οι ανεμογεννήτριες της Επισκοπής είναι μόνο η αρχή μιας επέλασης στο Λασίθι με 'επενδύσεις' που απειλούν το περιβάλλον» και ότι αυτή η επέλαση «διευκολύνεται από τον νέο αντιπεριβαλλοντικό νόμο που ψήφισε μόνη της η κυβέρνηση». «Αφού λοιπόν καταργούν ακόμα και την ελάχιστη γνωμοδότηση και συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, ας ετοιμάσουμε τη δική μας 'διαβούλευση' για την υπεράσπιση του τόπου μας και του μέλλοντος των παιδιών μας» καταλήγει η ανακοίνωση.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
