Εικόνα πρώτη:
1α: Λιβαδειά. Το 2016 ο Δήμος Λιβαδέων κλήθηκε να δημιουργήσει θέσεις προσφύγων σε 40 διαμερίσματα με χρηματοδότηση της Ύπατης Αρμοστείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε 15 ημέρες η δημοτική επιχείρηση ΚΕΔΗΛ κινητοποίησε το Δίκτυο Αλληλεγγύης, τις Περιφερειακές Δομές του υπ. Παιδείας και Υγείας, το Τεχνικό Επιμελητήριο, τον Εμπορικό Σύλλογο, το Εργατικό Κέντρο, αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους της πόλης.
Προχώρησαν στην επιλογή 55 και στην συνέχεια άλλων 15 διαμερισμάτων, προσέλαβαν 27 εργαζόμενους για τη διαχείριση του προγράμματος. Βελτίωσαν και εξόπλισαν τα διαμερίσματα, στέγασαν τις οικογένειες των προσφύγων, οργάνωσαν τον εμβολιασμό και την ένταξη των παιδιών στα σχολεία και βοήθησαν με διάφορους τρόπους την προσαρμογή των προσφύγων στην τοπική κοινωνία. Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Σωτήρη Καρβούνη, μετά την έλευση των πρώτων οικογενειών οι φοβίες και οι ανησυχίες των καλοπροαίρετων δημοτών απαλείφθηκαν. Οι αρνητικές σκέψεις υποχώρησαν όταν διαπίστωσαν ότι πρόκειται για φιλήσυχες και αξιοπρεπείς οικογένειες με μικρά παιδιά. Παράλληλα, οι πρόσφυγες ξαναβρήκαν την ηρεμία που είχαν στερηθεί για καιρό, ένιωσαν ασφάλεια, εξοικειώθηκαν με την πόλη και τους κατοίκους της, καλύπτοντας πλέον μόνοι τους τις καθημερινές τους ανάγκες. Ταυτόχρονα, η όσμωση ανάμεσα στους δύο πολιτισμούς οδήγησε σε αμοιβαία κατανόηση και σεβασμό. Εκτός λοιπόν από την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας με 1,5 εκατ. ευρώ, το πρόγραμμα λειτούργησε πιλοτικά για πολλούς δήμους (Τρίκαλα, Λάρισα, Καρδίτσα, δήμοι Αττικής και Κρήτης).
1β: Κιλκίς. Η OMNES, ο σύλλογος που περιέθαλψε τους ξεριζωμένους Πόντιους το1926, ανέλαβε το 2016 την υποδοχή και διαμονή προσφύγων με χρηματοδότηση της Ύπατης Αρμοστείας. Σήμερα φιλοξενούν 600 άτομα στην ευρύτερη περιοχή. Περίπου 5,310 εκατ. ευρώ διαχύθηκαν στην περιοχή για τη μισθοδοσία και τις ασφαλιστικές εισφορές περίπου 60 εργαζομένων, την ενοικίαση κατοικιών, τις πληρωμές υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και καυσίμων, για αγορά αγαθών από την τοπική αγορά (περίπου ένα τέταρτο του συνολικού ποσού). Με την ένταξη 200 προσφυγόπουλων στην εκπαίδευση αποφεύχθηκε το κλείσιμο σχολείων στην Αξιούπολη και το Πολύκαστρο που λειτουργούσαν με 5-6 παιδιά. Ταυτόχρονα, αναπτύχθηκαν διαδικτυακές εφαρμογές για την παρακολούθηση του έργου αλλά και για την ενημέρωση των προσφύγων για το κόστος των υπηρεσιών διαβίωσης που τους αφορούσαν.
Εικόνα δεύτερη:
Πάνω από 40.000 πρόσφυγες βρίσκονται αυτή τη στιγμή εγκλωβισμένοι στα πέντε νησιά του αν. Αιγαίου. Οι υπάρχουσες δομές δεν επαρκούν ούτε για τους μισούς. Οι προσπάθειες μεταφοράς τους, ελάχιστες έως ανύπαρκτες. Σε πολλές δε περιπτώσεις ο αριθμός τους υπερβαίνει αυτόν των κατοίκων. Διαμένουν στην ύπαιθρο σε σκηνές, χωρίς συνθήκες υγιεινής, διατροφής, περίθαλψης.
Οι κάτοικοι των νησιών, ανάστατοι με την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, ζητούν λύσεις. Αντί λοιπόν η κυβέρνηση της Ν.Δ. να προχωρήσει στην μεθοδική μετακίνηση, κατανομή και εγκατάσταση στην ενδοχώρα που ακολουθούσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, προαναγγέλλει την κατασκευή πέντε κλειστών κέντρων και ενισχύει τα μέτρα αποτροπής. Οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν στα κέντρα κράτησης μη θέλοντας να μετατραπεί ο τόπος τους σε Eli’s island.
Τίθεται το ερώτημα, η Ν.Δ. είναι ανίκανη να αντιμετωπίσει την αύξηση των ροών ή ήταν εξ αρχής επιλογή της να οδηγήσει σε αγανάκτηση τις τοπικές κοινωνίες, ακόμα και τους ανθρώπους που στάθηκαν αλληλέγγυοι, ώστε να δεχτούν την πολιτική της αποτροπής, του εγκλεισμού και του εξοστρακισμού του «ξένου».
Ας δούμε όμως τι σημαίνει αποτροπή:
Στρατιωτικοποίηση των συνόρων με χιλιάδες μέτρα φράχτη, αγορά drones, καταδιωκτικών σκαφών, Ζέπελιν. Έχουμε λοιπόν μεταφορά πόρων προς χώρες που διαθέτουν αυτού του είδους την αμυντική βιομηχανία. Αναγγέλθηκε η πρόσληψη 1.200 συνοριοφυλάκων για τον Έβρο και τα νησιά. Όμως η παγκόσμια εμπειρία δείχνει ότι οι απελπισμένοι από την πείνα και τον πόλεμο άνθρωποι δεν θα σταματήσουν να προσπαθούν να γλιτώσουν, βάζοντας τη ζωή τους σε μεγαλύτερο κίνδυνο και πληρώνοντας όλο και μεγαλύτερο αντίτιμο στους διακινητές και στους εδώ συνεργάτες τους. Ακούγεται ότι η ταρίφα αγγίζει τα 10.000 ευρώ το κεφάλι. Και για όποιον δεν κατάλαβε, μιλάμε για ένα τζίρο 3-4 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα!
Μεγάλες εργολαβίες
Η εξαγγελία δημιουργίας κλειστών κέντρων κράτησης φωνάζει από μακριά μεγάλες εργολαβίες. Αν δούμε τη μακέτα του κ. Στεφανή, απαιτούνται τεράστια έργα υποδομής (λιμάνια, υδροδότηση, ηλεκτροδότηση κ.λπ.), πεταμένα σε άγονα και ακατοίκητα μέρη, με καμία χρησιμότητα στο μέλλον.
Ταυτόχρονα, η σίτιση θα πρέπει να ανατεθεί σε μεγάλα catering.
Η δε φύλαξη θα ανατεθεί μόνο στον στρατό και την αστυνομία ή και σε ιδιωτικές εταιρείες φύλαξης;
Όλα αυτά μάλιστα θα χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό με δυνατότητα για απευθείας ανάθεσης των έργων γενικώς και αορίστως και ανεξαρτήτως κόστους, γιατί η χρηματοδότηση των κλειστών κέντρων έχει απορριφθεί από την Ε.Ε.
Η αποθέωση της στρατιωτικοποίησης προκύπτει με την δημιουργία του ειδικού σώματος αποτροπής προσφύγων υπό τον κ. Στεφανή. Με την ανάμειξη δυνάμεων του στρατού και της αστυνομίας παρακάμπτεται η αυτονόητη διάκριση μεταξύ ενόπλων δυνάμεων και σωμάτων ασφαλείας. Παραβιάζεται ευθέως η ιεραρχία και των δύο, με τον ορισμό ενός εθνικού συντονιστή που θα έχει τη δυνατότητα να εντέλλει όλα τα σώματα. Παραβιάζονται τα αυτονόητα του συντάγματος, των νόμων και της ίδιας της δημοκρατίας.
Οι δύο εικόνες αποτελούν ευθεία αποτύπωση δύο εκ διαμέτρου αντίθετων ιδεολογιών.
Η προσπάθεια διάσωσης, υποδοχής και ένταξης με ανθρωπισμό, αλληλεγγύη, σεβασμό στις αξίες και τα δικαιώματα, παρά τα όποια προβλήματα εφαρμογής, απέδωσε. Η διέλευση 1.300.000 προσφύγων, η παραμονή περίπου 70.000 στην χώρα μας δεν διέλυσε το σύστημα υγείας, τα σχολεία δεν κατέρρευσαν, δεν σημειώθηκε αύξηση της εγκληματικότητας, ούτε ξέσπασαν επιδημίες. Ταυτόχρονα, οι ακροδεξιές και ρατσιστικές αντιλήψεις αποκρούστηκαν από τις τοπικές κοινωνίες.
Η ελληνική οικονομία ενισχύθηκε με 816,4 εκατ. ευρώ από τα δύο βασικά ταμεία της Ε.Ε. και 613,5 από το πρόγραμμα βοήθειας. Μέχρι τον Σεπτέμβριο 2019 είχαν δοθεί κάρτες σε 65.000 νοικοκυριά και οι ωφελούμενοι ήταν 100.000 άτομα. Αυτό μεταφράζεται σε 1.200.000 ευρώ ετησίως στις τοπικές αγορές. Με την ενταξιακή πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ τα οικονομικά οφέλη διαχύθηκαν σε ολόκληρη την κοινωνία.
Η δαιμονοποίηση του «ξένου» από τη Ν.Δ., ο εκφοβισμός με όλα τα μέσα της ελληνικής κοινωνίας μέσα από τον καθημερινό λόγο, τα μέσα ενημέρωσης, τις δηλώσεις δημοσίων προσώπων, όπως το ρατσιστικό παραλήρημα του δημάρχου Αν. Σάμου και του Αδ. Γεωργιάδη, οδηγούν σε ραγδαία αύξηση της μισαλλοδοξίας και ευνοούν τις απόψεις περί εγκλεισμού. Αθώοι άνθρωποι φυλακίζονται και οδηγούνται στην απόγνωση, την απελπισία και την οργή. Η στρατιωτικοποίηση του προσφυγικού αποτελεί έκπτωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και απειλή ανόδου του εθνικισμού για τη «δική» μας, την «καθαρή» ελληνική κοινωνία. Επίσης η αφαίμαξη της ελληνικής οικονομίας για φαραωνικές κατασκευές και στρατιωτικές δαπάνες που θα κατευθυνθούν σε ελάχιστους, δεν αποτελεί παραγωγική δαπάνη και δεν διαχέεται στην κοινωνία.
Από τη διεθνή εικόνα αλληλεγγύης, ευλογημένη από τον Πάπα, η κυβέρνηση της Ν.Δ. μας σέρνει να στοιχηθούμε πίσω από τον Όρμπαν και τον Σαλβίνι. Αν τέσσερα αγόρια από την Μπολόνια γέμισαν τις πλατείες με «σαρδέλες», το κίνημα αλληλεγγύης της πατρίδας μας δεν πρόκειται να επιτρέψει τα νέα Μακρονήσια.
Όσοι φίλοι εθελοντές διάβασαν το άρθρο πριν το δώσουμε για δημοσίευση, μας επεσήμαναν μια μεγάλη παράλειψη. Δεν αναφέρουμε τη χαρά της προσφοράς. Όχι για την ικανοποίηση να βλέπουμε φοβισμένες γυναίκες να χαμογελούν ξανά, μαραζωμένα παιδιά να πηγαίνουν με λαχτάρα στο σχολειό ή οικογένειες να ενώνονται μετά από χρόνια. Αλλά για τη δική μας χαρά, για τη χαρά των απλών ανθρώπων που βγάζοντας από το ντουλάπι τους ένα πακέτο μακαρόνια και δυο γάλατα αισθάνθηκαν ξανά μέλη μιας μεγάλης κοινότητας, της κοινότητας της ανθρωπιάς.
Ακόμα μας είπαν ότι ετούτο το άρθρο μοιάζει με σκελετό ενός πολύ μεγαλύτερου, με τηλεγράφημα. Είναι αλήθεια. Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε άπειρες εικόνες και συναισθήματα από τις εμπειρίες μας αυτά τα τέσσερα χρόνια δίπλα στους πρόσφυγες. Για τα δικά μας στερεότυπα που σπάσανε γνωρίζοντας ανθρώπους που δεν πάλευαν απλώς για την επιβίωση αλλά επεδίωκαν να ζήσουν σε μια δικαιότερη, πιο ελεύθερη κοινωνία. Για τις γυναίκες που επεδίωκαν να αποφασίζουν οι ίδιες για την ζωή τους, τη δουλειά τους, τον γάμο τους. Δεν ήταν αυτός ο στόχος μας.
Εμείς από εδώ θέλουμε να υψώσουμε μια κραυγή αγωνίας. Να μην επιτρέψουμε να μετατρέψουν τους συμπολίτες μας σε μοναχικούς φοβισμένους ρατσιστές, έρμαια πολιτικής εκμετάλλευσης, και τους πρόσφυγες σε ανθρώπινα “σκουπίδια” για μεγάλες εργολαβίες “αποκομιδής”.
Αγγελική Βισβίκη
Μαίρη Ηλιάδη
Εθελόντριες στο Ελληνικό 2015-2017
Μέλη της Γραμματείας Προσφυγικού - Μεταναστευτικού του ΣΥΡΙΖΑ
