Μόλις στις αρχές του μήνα η διαχειριστική ομάδα του Facebook είχε αποκλείσει την πρόσβαση και διαγράψει το περιεχόμενο λογαριασμών μιας σειράς ακροδεξιών προσώπων και ομάδων αλλά και εκφραστών του πολιτικού περιθωρίου. Ο ακραίος λόγος τους χρησιμοποιείται συχνά ως βασικό εργαλείο στην προσπάθεια προσέλκυσης ακροατηρίου. Ανάμεσά τους ήταν και ορισμένες από τις πιο δραστήριες ακροδεξιές οργανώσεις στη Βρετανία.
Φαίνεται όμως πως όλο αυτό ήταν απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Χθες, η ομάδα διαδικτυακού ακτιβισμού Avaaz, με 30 εκατομμύρια ενεργά μέλη σ’ όλο τον κόσμο, ενημέρωσε ότι εντόπισε και κατήγγειλε δίκτυο εκατοντάδων λογαριασμών στο Facebook που διέσπειραν ψευδείς ειδήσεις και επιδίδονταν σε κήρυγμα μίσους σε εκατομμύρια χρήστες σ’ όλη την Ευρώπη ενόψει των ευρωεκλογών.
Οι διαχειριστές της πλατφόρμας, η οποία συγκλονίζεται πλέον από κύμα καταγγελιών παγκοσμίως, είτε για ανοχή είτε για ολιγωρία στην αντιμετώπιση των fake news και της ακραίας ρητορικής, έχει ήδη μπλοκάρει λογαριασμούς με περίπου έξι εκατομμύρια ακολούθους, ενώ ερευνά εκατοντάδες άλλους στους οποίους αντιστοιχούν 26 εκατομμύρια ακόλουθοι. Η Avaaz έχει καταγγείλει περισσότερες από 500 σελίδες και ομάδες που φέρονται να διασπείρουν ψευδείς ειδήσεις ενόψει των ευρωεκλογών στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Βρετανία, την Πολωνία και την Ισπανία. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους λογαριασμούς είτε διέδιδαν ψευδείς ειδήσεις, είτε συνδέονταν με ψευδείς σελίδες και προφίλ με σκοπό να αυξήσουν τεχνητά την προσοχή των χρηστών σε κόμματα ή ιστότοπους που υποστηρίζονται απ’ αυτά, κατά παράβαση των κανόνων κοινότητας του Facebook.
Παρελκυστική τακτική
Τα συγκεκριμένα δίκτυα εντός της πλατφόρμας ήταν πολύ πιο δημοφιλή από τις ίδιες τις επίσημες σελίδες των ακροδεξιών και αντιευρωπαϊκών κομμάτων στις συγκεκριμένες χώρες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Avaaz, οι σελίδες που μπλοκαρίστηκαν είχαν περισσότερες από 500 εκατομμύρια θεάσεις. Η διαχειριστική ομάδα του Facebook έχει ήδη «κατεβάσει» 77 σελίδες και λογαριασμούς που συνολικά μετρούσαν τρεις φορές περισσότερους ακόλουθους (5,9 εκατ.) από εκείνους των έξι βασικών ευρωπαϊκών ακροδεξιών ή αντιευρωπαϊκών κομμάτων (της Λέγκας στην Ιταλία, του AfD στη Γερμανία, του Vox στην Ισπανία, του PiS στην Πολωνία, του κόμματος του Brexit στη Βρετανία και του Εθνικού Συναγερμού στη Γαλλία) που έχουν συνολικά 2 εκατομμύρια υποστηρικτές.
Η δραστηριότητα συμπεριελάμβανε από γαλλικούς λογαριασμούς που μοιράζονταν ρατσιστικό περιεχόμενο σε σχέση με τη «λευκή ανωτερότητα» ώς αναρτήσεις στη Γερμανία που υποστήριζαν την άρνηση του Ολοκαυτώματος και ψευδή προφίλ που προμόταραν το ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία). Στην Ιταλία, η τακτική ήταν ακόμη πιο παρελκυστική. Σελίδες που, υποτίθεται, ήταν αφιερωμένες σε θέματα γενικού ενδιαφέροντος, όπως η ομορφιά, το ποδόσφαιρο, η υγεία κ.λπ., μετατρέπονταν σε εργαλεία πολιτικού προσηλυτισμού από τη στιγμή που οι χρήστες έκαναν like σ’ αυτές. Για παράδειγμα, σελίδα που φαινομενικά είχε δημιουργηθεί από μια... ένωση κτηνοτρόφων «μεταλλάχθηκε» σταδιακά σε εργαλείο υποστήριξης της ακροδεξιάς Λέγκας αναρτώντας βίντεο που, υποτίθεται, έδειχνε μια ομάδα μεταναστών να επιτίθενται και να καταστρέφουν περιπολικό της αστυνομίας. Στην πραγματικότητα, ήταν σκηνή από κινηματογραφική ταινία, στοιχείο το οποίο μάλιστα είχε αναφερθεί επανειλημμένα. Σύμφωνα με τον διευθυντή εκστρατειών της Avaaz Κρίστοφερ Σκοτ, οι εν λόγω σελίδες δεν στόχευαν μόνον στην επηρεασμό της κοινής γνώμης ενόψει των ευρωεκλογών αλλά στο να δημιουργήσουν την ψευδή εντύπωση ότι το περιεχόμενό τους έχει την υποστήριξη της μεγάλης βάσης των χρηστών
Μετά τις καταγγελίες, το Facebook απέσυρε σε διάστημα τριών μηνών περιεχόμενο το οποίο είχε περισσότερα από 500 εκατομμύρια views. Η Avaaz έχει ήδη ενημερώσει τους διαχειριστές της πλατφόρμας για περισσότερες από 500 σελίδες και ομάδες τις οποίες ακολουθούν σχεδόν 32 εκατ. χρήστες και είχαν περισσότερες από 67 εκατ. αντιδράσεις (σχόλια, like, κ.τλ.) τους τελευταίους τρεις μήνες. Την ίδια περίοδο, περιεχόμενο που συνδεόταν με τις σελίδες και τις ομάδες αυτές, με στόχο να υποκινήσουν το μίσος εναντίον των μεταναστών ή να δυσφημήσουν την Ε.Ε., είχε 553 εκατ. θεάσεις.
