Ρωγμές στη μέχρι τώρα “ιερή” ενότητα των “27” προκάλεσε τελικά το αίτημα της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι για δεύτερη παράταση του Brexit. Η χθεσινή, έκτακτη σύνοδος κορυφής με βασικό αντικείμενο τον προσδιορισμό της ακριβούς διάρκειας της εν λόγω παράτασης, συνεχιζόταν μέχρι αργά τη νύχτα, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες δυσκολεύτηκαν να προσέλθουν με μια κοινή θέση. Η βασική αιτία δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι όσο πλησιάζει η ώρα των ευρωκαλπών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων εμπλέκονται και νέες παράμετροι, που αφορούν περισσότερο την εσωτερική πολιτική σκηνή των κρατών - μελών.
Υπενθυμίζεται ότι η Τ. Μέι στο επίσημο αίτημά της ζητούσε μια δεύτερη, σύντομη επέκταση μέχρι τις 30 Ιουνίου. Ωστόσο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ αντιπρότεινε μια μεγαλύτερη, “ευέλικτη” παράταση (διάρκειας χοντρικά ενός έτους), προκειμένου να αποφευχθούν οι επαναλαμβανόμενες σύντομες παρατάσεις αλλά και οι συνεχείς έκτακτες σύνοδοι κορυφής που καλλιεργούν κλίμα κρίσης. Σε αυτό το σενάριο, το Ην. Βασίλειο θα πρέπει απαραιτήτως να λάβει μέρος στις ευρωεκλογές του Μαΐου, ενώ θα μπορεί να φύγει μόλις καταστεί δυνατή η επικύρωση της συμφωνίας αποχώρησης.
Προσερχόμενη στη σύνοδο, η Τ. Μέι δήλωσε “ανοιχτή” σε μεγαλύτερη παράταση, αρκεί να λάβει τις απαραίτητες εγγυήσεις ότι θα μπορεί να φύγει αμέσως μετά την επικύρωση της συμφωνίας και άρα ακόμα και πριν από τις ευρωεκλογές, τις οποίες είναι ξεκάθαρο ότι επιθυμεί να αποφύγει πάση θυσία.
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός έχει ξεκινήσει συνομιλίες με τους Εργατικούς με στόχο να “περάσει” η συμφωνία αποχώρησης με τις ψήφους της αντιπολίτευσης και να μπορέσει να φύγει το Ην. Βασίλειο από την Ε.Ε. “το συντομότερο δυνατόν”. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει επιτευχθεί κάποια συμφωνία και στις Βρυξέλλες είναι λίγες οι ελπίδες για την επαλήθευση αυτού του σεναρίου.
Υπέρ της μεγάλης παράτασης, πάντως, τάσσεται και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία δήλωνε χθες ότι “η μεγαλύτερη προτεραιότητα” είναι η διασφάλιση μιας συντεταγμένης εξόδου, ενώ καλούσε σε “ανοιχτή και εποικοδομητική” συζήτηση επί του αιτήματος της Βρετανίας.
Η εν λόγω πρόταση, όμως, βρήκε αντίθετες (ή τουλάχιστον επιφυλακτικές) κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, με κύριο εκπρόσωπό τους τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Ο Μακρόν εμφανίστηκε χθες ιδιαιτέρως αρνητικός στο ενδεχόμενο μιας μακράς παράτασης θέτοντας αυστηρές κόκκινες γραμμές, όπως τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της Ε.Ε. εφόσον το Ην. Βασίλειο αναγκαστεί να “στείλει” ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες, έστω και για μικρό διάστημα. Σε αυτό το πλαίσιο, τέθηκε επί τάπητος η πρόβλεψη να μπορούν να συναντιούνται οι υπουργοί των υπόλοιπων 27 χωρών “όποτε κρίνεται αναγκαίο” και όχι μόνο για να συζητούν το Brexit.
Ενδεχόμενη υπονόμευση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο φοβούνται και άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, το Βέλγιο και η Ολλανδία, εν όψει των σημαντικών οροσήμων μετεκλογικά στην Ε.Ε. για την έγκριση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου ή και την εκλογή των επικεφαλής των θεσμικών οργάνων.
Οι ανησυχίες του Μακρόν αφορούν επίσης τη διαφαινόμενη προσπάθεια ορισμένων κρατών - μελών και του ίδιου του Ντ. Τουσκ να κρατήσουν το Ην. Βασίλειο εντός της Ε.Ε., διά της μεθόδου των συνεχών αναβολών. Αυτό για τη γαλλική πλευρά δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα, καθώς ο Μακρόν, έχοντας να αντιμετωπίσει τη Μαρίν Λεπέν στο εσωτερικό της χώρας, πρέπει να διασφαλίσει ότι “η δημοκρατική επιλογή του βρετανικού λαού θα γίνει σεβαστή”, όπως είπε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Η Ελλάδα φαίνεται να διατηρεί τις ισορροπίες μεταξύ του “σκληρού” στρατόπεδου και αυτών που θέλουν να αποφύγουν με κάθε τρόπο το σενάριο της μη συμφωνίας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποστήριξε χθες μια ευέλικτη παράταση που θα δώσει τον απαραίτητο χρόνο ώστε να επιτευχθεί μια συμφωνία για τη συντεταγμένη έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου. Παράλληλα υπογράμμισε ότι πρέπει να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της Ε.Ε. στο ενδιάμεσο διάστημα και να συζητηθούν τα μεγάλα ζητήματά της χωρίς να παρακωλύονται από συνεχείς συνόδους κορυφής για το Brexit.
