Μοιάζει με ένα οικογενειακό γλέντι που εξελίχθηκε σε καυγά όταν βγήκαν τα άπλυτα στη φόρα. Αλλά η αμερικανοτουρκική κρίση που κορυφώθηκε στα εβδομηκοστά γενέθλια του ΝΑΤΟ είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια σύγκρουση μεταξύ συγγενών ή φίλων, έχει βάθος και προεκτάσεις που αφορούν την ίδια την ύπαρξη της συμμαχίας, ενώ θίγει αυτά που οι ΗΠΑ θεωρούν "ζωτικά συμφέροντά" τους σε γεωστρατηγικό και οικονομικό επίπεδο.
Η επιμονή της Άγκυρας να προμηθευτεί μέσα στο 2019 το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400, παρά τις πιέσεις της Ουάσιγκτον να προτιμήσει το αντίστοιχο αμερικανικό σύστημα, βαθαίνει την πληγή που άνοιξε ο Ταγίπ Ερντογάν στο μαλακό υπογάστριο της συμμαχίας. Μια πληγή που αναμένεται πως θα μεγαλώσει κι άλλο με την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στη Ρωσία στις 8 Απριλίου, την τρίτη από την αρχή του έτους.
Ο Τούρκος Πρόεδρος έχει εργαλειοποιήσει σε τέτοιο βαθμό την εξωτερική πολιτική στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι, ώστε υπάρχει κίνδυνος να μετατραπούν σε μπούμερανγκ οι κλιμακούμενοι λεονταρισμοί του, καθώς προσπαθεί να διαχειριστεί την ήττα του κόμματός του στα μεγάλα αστικά κέντρα στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές.
Στο πλαίσιο αυτής της εργαλειοποίησης ο φιλοκυβερνητικός Τύπος επιμένει να βλέπει ξένο δάκτυλο και "πραξικόπημα στις κάλπες" της Κωνσταντινούπολης, της Άγκυρας και άλλων πόλεων, δείχνοντας τους γκιουλενιστές και τις ΗΠΑ, τη στιγμή που συνεχίζεται η επανακαταμέτρηση των ψήφων.
Πενς: "Η Τουρκία πρέπει να επιλέξει"
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Μάικ Πενς έθεσε την Άγκυρα ενώπιον του διλήμματος αν θέλει να παραμείνει ένας σημαντικός εταίρος στο ΝΑΤΟ ή αν θα διακινδυνεύσει την ασφάλεια αυτής της συνεργασίας, λαμβάνοντας "παράτολμες αποφάσεις που υπονομεύουν τη συμμαχία" σημειώνοντας ότι η Τουρκία ρισκάρει επίσης τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών νέας γενιάς F-35.
"Το Πεντάγωνο το ξεκαθάρισε και το επαναλαμβάνω. Αν η Τουρκία ολοκληρώσει την αγορά των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400, τότε ρισκάρει την αποβολή της από το κοινό πρόγραμμα των F-35, αποβολή που δεν θα αποτελέσει πλήγμα μόνο για την αμυντική ικανότητα της Τουρκίας, αλλά μπορεί και να ζημιώσει πολλούς από τους Τούρκους κατασκευαστές που προμηθεύουν το πρόγραμμα" συμπλήρωσε ο Πενς.
Η Άγκυρα σήκωσε το γάντι και με δήλωση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Φουάτ Οκτάι απάντησε ότι εκείνες που πρέπει να επιλέξουν είναι οι ΗΠΑ: "Θέλουν να παραμείνουν σύμμαχος της Τουρκίας ή θα διακινδυνεύσουν τη φιλία μας ενώνοντας τις δυνάμεις τους με τρομοκράτες για να υπονομεύσουν την άμυνα του συμμάχου τους στο ΝΑΤΟ εναντίον των εχθρών του;" δήλωσε ο Οκτάι αναφερόμενος στη συμμαχία της Ουάσιγκτον με τους Κούρδους μαχητές στη Συρία.
Η συνάντηση Πομπέο - Τσαβούσογλου
Η πολεμική κλιμακώθηκε μετά τη συνάντηση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δυο χωρών στην Ουάσιγκτον. Σε γραπτή ανακοίνωσή του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημείωσε σε επιθετικό ύφος ότι ο Μάικ Πομπέο προειδοποίησε τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου για τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες μιας μονομερούς στρατιωτικής δράσης στη βορειοανατολική Συρία (σ.σ.: εναντίον των Κούρδων συμμάχων των ΗΠΑ), ζήτησε να απελευθερωθούν γρήγορα οι Αμερικανοί υπήκοοι που κρατούνται άδικα στην Τουρκία και εξέφρασε την ανησυχία των ΗΠΑ σχετικά με την ενδεχόμενη αγορά του πυραυλικού συστήματος S-400 από τη Ρωσία.
Σε εξίσου σκληρό ύφος απάντησε η Άγκυρα υποστηρίζοντας ότι είναι εμφανές πως η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ γράφτηκε πριν από τη συνάντηση Πομπέο - Τσαβούσογλου και ότι δεν ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο των μεταξύ τους συνομιλιών, αλλά σε θέματα που δεν συζητήθηκαν καν. Εν τω μεταξύ τουρκικά μαχητικά έπληξαν στόχους του PKK στο βόρειο Ιράκ, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας, σε μια έμμεση προειδοποίηση ότι η Άγκυρα δεν σκοπεύει να κάνει πίσω στο Κουρδικό.
Ωστόσο οι γέφυρες δεν έχουν κοπεί, ίσως μάλιστα ο πόλεμος των δηλώσεων να αποτελεί την άλλη όψη ενός σκληρού παζαριού. Το αμερικανικό Πεντάγωνο διευκρίνισε ότι συνεχίζεται η εκπαίδευση των Τούρκων χειριστών των F-35 σε βάση στις ΗΠΑ, παρά τη διακοπή παράδοσης του σχετικού υλικού και εξοπλισμού στην Τουρκία.
Εξάλλου, στη συνέντευξη Τύπου μετά το τέλος της συνόδου του ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών διαπίστωσε ότι "υπάρχουν θαυμάσιες ευκαιρίες για τις ΗΠΑ και την Τουρκία να εργαστούν στενότερα μαζί", ενώ έκανε λόγο για μια "καλή, μακρά συζήτηση" με τον Τούρκο ομόλογό του και δήλωσε πολύ αισιόδοξος ότι θα βρουν έναν δρόμο για να προχωρήσουν μαζί. Όμως ο Πομπέο τόνισε ότι εμμένει "σε κάθε λέξη" που περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Οι... ευχές της Μόσχας
Με σαρκασμό σχολίασε η Ρωσία τα γενέθλια του ΝΑΤΟ και την αμερικανοτουρκική κρίση ευχόμενη "εσωτερική ηρεμία", λιγότερο εκνευρισμό, λιγότερες έμμονες ιδέες και φοβίες. Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα σημείωσε ότι οι μέθοδοι του ΝΑΤΟ δεν άλλαξαν και "κάνει τα πάντα για να καταλάβει τη θέση της κύριας γεωπολιτικής απειλής".
Η κλιμάκωση της έντασης σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο δεν είναι επιλογή της Ρωσίας, πρόσθεσε η Ζαχάροβα, επισημαίνοντας ότι "δεν είμαστε εμείς που δεν είμαστε έτοιμοι να οικοδομήσουμε εταιρικές σχέσεις με αυτόν τον οργανισμό".
