Ιανουάριος 2019. Περιδιαβαίνοντας στο Διαδίκτυο, πέφτω πάνω σε αναφορές για τον Αμερικανό ρόκερ και ιδρυτή του συγκροτήματος Jefferson Airplane το οποίο έκανε την πρώτη του εμφάνιση στις 13 Μαρτίου 1975, τον Πολ Κάντνερ, με αφορμή τα τρία χρόνια από τον θάνατό του, στις 28 Ιανουαρίου 2016. Ένα από τα τραγούδια των Jefferson Airplane και της μετεξέλιξής τους σε Jefferson Starship που μου έρχονται στο μυαλό είναι το "Commandante Carlos Fonseca". Ο Κάντνερ θα το παρουσιάσει στο μέσον της δεκαετίας του 1980 μετά από ένα ταξίδι του στη Νικαράγουα. Ωστόσο, δεν θα το ηχογραφήσει σε στούντιο, παρά μια δεκαετία αργότερα, περίπου την ίδια περίοδο που επισκέπτομαι την ιδιαίτερη πατρίδα του Φονσέκα. Το τραγούδι συνέθεσε ο Νικαραγουανός μουσικός Κάρλος Γκοδόυ Μεχίας σε στίχους του συμπατριώτη του Τόμας Μπόρχε Μαρτίνες, συνιδρυτή του αριστερού -και σοσιαλδημοκρατικού στη μετεξέλιξή του- Frente Sandinista de Liberación Nacional - FSLN, του Μετώπου των Σαντινίστας για την Εθνική Απελευθέρωση. Ο Μαρτίνες, εκτός από συγγραφέας και ποιητής θα διατελέσει μεταξύ άλλων υπουργός Εσωτερικών και πρεσβευτής στο Περού, όπου θα τον βρει ο θάνατος στις 30 Απριλίου 2012, σε ηλικία 82 ετών.
Δεκαετία 2000-2010, Φεβρουάριος. Δεύτερος σταθμός στο ταξίδι μου στη Νικαράγουα, μετά την πρωτεύουσα Μανάγουα, είναι η Ματαγάλπα. Ξεκινάω τη διαδρομή νωρίς το πρωί και φτάνω μετά από 2,5 ώρες με ιδανική θερμοκρασία, περί τους 24-25°C, και ηλιοφάνεια. Δεν είναι τυχαίο που η Ματαγάλπα ονομάζεται και "Tierra de la Eterna Primavera", Τόπος της Παντοτινής Άνοιξης.
Το λεωφορείο με αφήνει στα βόρεια της πόλης, δύο δρόμους απόσταση από τη νότια όχθη του Ρίο Γκράντε ντε Ματαγάλπα. Κοιτάζοντας προς τα βόρεια και το ποτάμι, το τοπίο μοιάζει πιο άγριο, ενώ ανεβαίνοντας προς τα νότια γίνεται όλο και πιο αστικό. Βέβαια, αυτό το κοντράστ δεν είναι τίποτε μπροστά σε εκείνο που κυριάρχησε εδώ πριν μερικούς αιώνες.
Οι Ισπανοί κονκισταδόρες θα φθάσουν εδώ το 1528 και θα ονομάσουν την πόλη "Σύνορα της Ζούγκλας", καθώς εδώ τελειώνει η επικράτεια του "Βασιλείου του Κουνουπιού" στα ανατολικά, το οποίο εκτείνεται μέχρι την "Ακτή του Κουνουπιού" στην Καραϊβική, και αρχίζει η περιφέρεια των ισπανικών αποικιακών πόλεων.
Οι ονομασίες "Βασίλειο του Κουνουπιού" και "Ακτή του Κουνουπιού" συνιστούν ετυμολογική αυθαιρεσία Ισπανών και Βρετανών. Εδώ θα καταλήξουν Αφρικανοί σκλάβοι που διασώθηκαν από ναυάγια στην Καραϊβική, καθώς και σκλάβοι που δραπέτευσαν από κοντινές περιοχές. Αυτοί θα αποκτήσουν παιδιά με τις ιθαγενείς, και οι μιγάδες απόγονοί τους θα είναι οι "Μισκίτο". Καθώς όμως η ονομασία είναι σχεδόν ομόηχη του "Μοσκίτο", όπως είναι στα ισπανικά το "κουνούπι", οι Ισπανοί ονομάζουν την περιοχή "Μοσκιτία", δηλαδή "Κουνουπία" και τους "Μοσκίτι", "Κουνούπια", κάτι που υιοθετούν ακολούθως και οι Βρετανοί. Αιώνες αργότερα, θα κυκλοφορήσει το βιβλίο του διάσημου συγγραφέα ταξιδιωτικής λογοτεχνίας Πωλ Θερού "Η Ακτή του Κουνουπιού", που το 1986 θα γίνει ταινία από τον Πωλ Γουίαρ με πρωταγωνιστές τους Χάρισον Φορντ, Έλεν Μίρεν και Ρίβερ Φοίνιξ.
Σπίτι - μουσείο
Μετά από 20 λεπτά περπάτημα μέσα από το κέντρο της πόλης, φτάνω στην "Casa Museo Comandante Carlos Fonseca", στην αρχή ενός ανηφορικού δρόμου που συνεχίζει προς τα νότια και μόλις ένα τετράγωνο απόσταση από το πάρκο Ρούμπεν Νταρίο. Παρότι το μουσείο, η κατοικία όπου μεγάλωσε ο Φονσέκα, είναι μικρό, παρέχει κατατοπιστικές πληροφορίες για τον (συν)ιδρυτή του FSLN και θεωρητικό των Σαντινίστας. Τόσο για τη ζωή του, μέσα από αρκετές φωτογραφίες και αναφορές, όσο και για την πολιτική του δράση, όχι μόνο στην Νικαράγουα, αλλά και σε χώρες του εξωτερικού, όπως το 1959 στην Κούβα και στην Ονδούρα, όπου η ομάδα του αποδεκατίστηκε σε ένα αποτυχημένο αντάρτικο κίνημα.
Στο μουσείο εκτίθενται αποκόμματα εφημερίδων, μεταξύ τους και ένα που αναγγέλλει τον θάνατό του στις 8 Νοεμβρίου 1976 σε δασώδη βουνά πολεμώντας κατά της Εθνικής Φρουράς του Σομόζα, τρία χρόνια προτού ανατραπεί ο δικτάτορας, μαζί με διάφορα ντοκουμέντα και προσωπικά του αντικείμενα όπως τα γυαλιά του και ένα ΑΚ-47.
Ο Κάρλος Φονσέκα γεννιέται στις 23 Ιουνίου 1936, από εύπορο πατέρα και απλοϊκή μητέρα, την οποία και εκτιμά περισσότερο, προσθέτοντας και το δικό της επίθετο στο ονοματεπώνυμό του: Κάρλος Φονσέκα Αμαδόρ. Θα γίνει δάσκαλος και βιβλιοθηκάριος και από τις αρχικά συντηρητικές του αντιλήψεις θα μεταπηδήσει σε ριζοσπαστικές αριστερές θέσεις.
Στα 28 του θα συλληφθεί μαζί με τον Βίκτορ Τιράδο για απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Σομόζα και ως κρατούμενος θα συγγράψει το "Από τη Φυλακή, Κατηγορώ τη Δικτατορία".
Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 1976, ώρα 4:30 το απόγευμα. Χιλιάδες Σαντινίστας κατακλύζουν μια πλατεία στο παλιό κέντρο της Μανάγουα για να τιμήσουν τον νεκρό Φονσέκα. Η πλατεία λέγεται ακόμη "Πλατεία Δημοκρατίας". Έτσι θα συνεχίσουν να την αποκαλούν οι οπαδοί του Φονσέκα, ενώ οι Σαντινίστας θα την λένε "Πλατεία Επανάστασης". Και κάθε χρόνο, οι οπαδοί των Σαντινίτσας θα συρρέουν για να τον τιμούν.
Η κατοικία όπου μεγάλωσε ο Κάρλος Φονσέκα
Πορτρέτο του Φονσέκα στην οικία - μουσείο του (συν)ιδρυτή των Σαντινίστας
"Ναι στον Σαντίνο! Ναι στην επανάσταση!", "Όχι στον Σομόζα! Όχι στις εκλογές - παρωδία!"
Φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
