Από μια κλωστή κρέμεται πλέον το εγχείρημα του Brexit όπως και το πολιτικό μέλλον της Τερέζα Μέι αλλά και η θέση και η πορεία της ίδιας της Βρετανίας στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο σύστημα. Το βρετανικό Κοινοβούλιο ψηφίζει σήμερα για να εγκρίνει ή να απορρίψει τη συμφωνία της πρωθυπουργού με την Ε.Ε. για τους όρους του ευρω-διαζυγίου μέσα σε κλίμα πολιτικής έντασης και ακραίας πόλωσης. Οι ύστατες καθυσηχαστικές διαβεβαιώσεις, χθες, από τους Γιούνκερ και Τουσκ, ότι το λεγόμενο ιρλανδικό backstop -ουσιαστικά η «αποκοπή» της Βόρειας Ιρλανδίας από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit- δεν θα εφαρμοστεί ποτέ, μόνον το αντίθετο φαίνεται ότι πέτυχε. Βουλευτής των Συντηρητικών, ο Ντέιβιντ Τζόουνς, είπε χαρακτηριστικά πως η επιστολή των δύο κορυφαίων αξιωματούχων της Ε.Ε. πιο πιθανό είναι να κάνει τους βουλευτές να καταψηφίσουν τη συμφωνία παρά να την υποστηρίξουν.
Η εν λόγω επιστολή είναι το «χαρτί» που επιδεικνύει επίμονα αλλά και αγχωμένα η πρωθυπουργός, στην προσπάθειά της να πείσει τους βουλευτές όλων των παρατάξεων, ακόμη και της συγκυβέρνησης, να στηρίξουν τη συμφωνία της, διαβεβαιώνοντας ότι έχει νομική ισχύ στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. «Κατέστησαν απολύτως σαφές (σ.σ.: οι Γιούνκερ και Τουσκ) ότι το backstop δεν είναι ούτε απειλή ούτε παγίδα», τόνισε η πρωθυπουργός.
Ωστόσο, τουλάχιστον ως προς το τελευταίο και όσον αφορά τους επικριτές της, οι ελπίδες ότι θ’ αλλάξουν στάση είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Το «Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα» της Βόρειας Ιρλανδίας, στους δέκα βουλευτές του οποίου στηρίζεται η ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία των Συντηρητικών, γύρισε την πλάτη στις διαβεβαιώσεις Γιούνκερ - Τουσκ υποστηρίζοντας πως «τίποτε δεν άλλαξε» και κατηγόρησε την πρωθυπουργό ότι συνεχίζει μια «ανόητη συζήτηση». Η κυβέρνηση υπέστη επίσης μια ακόμη σοβαρή «απώλεια» χθες, με τον υπουργό αρμόδιο για το συντονισμό του κυβερνητικού έργου Γκάρεθ Τζόνσον να υποβάλει την παραίτησή του αιφνιδιαστικά καταγγέλλοντας τη συμφωνία που έφτασε προς έγκριση στο Κοινοβούλιο ως «επιζήμια για τα συμφέροντα του έθνους μας».
Στην επιστολή τους προς τη βρετανική κυβέρνηση, το περιεχόμενο της οποίας δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ντάουνινγκ Στριτ στο πλαίσιο της εκστρατείας της Μέι να κερδίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη υποστήριξη, οι δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους για σύναψη εμπορικής συμφωνίας με τη Βρετανία μετά το Brexit ώς το τέλος του 2020 προκειμένου να αποφευχθεί η ενεργοποίηση του ιρλανδικού backstop. Ξεκαθαρίζουν όμως πως η συμφωνία με το Λονδίνο για τους όρους της εξόδου του από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να τροποποιηθεί. Ακόμη και αν δεν γίνει δυνατή η τήρηση της καταληκτικής ημερομηνίας της εξόδου, η Βρετανία θα έχει την επιλογή της παράτασης της μεταβατικής περιόδου ώστε να αποφευχθεί η ενεργοποίηση του backstop και η επαναφορά τω συνοριακών ελέγχων -το επονομαζόμενο "σκληρό σύνορο"- ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία (που είναι περιφέρεια του Ηνωμένου Βασιλείου) και την Δημοκρατία της Ιρλανδίας -που παραμένει μέλος της Ε.Ε.
«Όπως γνωρίζετε, δεν είμαστε σε θέση να δεχθούμε οτιδήποτε τροποποιεί ή αντιβαίνει στη συμφωνία της εξόδου», αναφέρεται στο κείμενο της επιστολής που υπογράφεται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Σε μια καταφανώς επιχρωματισμένη συναισθηματικά έκκλησή της -που κάποιοι ωστόσο θα χαρακτήριζαν και συναισθηματικό εκβιασμό-, η Τερέζα Μέι απευθύνθηκε χθες στα μέλη του Κοινοβουλίου καλώντας τους να ψηφίσουν τη συμφωνία «για το καλό της χώρας». Προειδοποίησε για «παράλυση του Κοινοβουλίου» στην περίπτωση που η συμφωνία της απορριφθεί και τόνισε πως η εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα θα τρωθεί ανεπανόρθωτα αν αυτό δεν υλοποιήσει τη βούληση του λαού και τελικά η Βρετανία δεν εγκαταλείψει την Ε.Ε.
Ίσως το πιο εύστοχο σχόλιο για την αίσθηση που δημιουργούν τα αλλεπάλληλα μίνι - διαγγέλματα της Μέι ανήκει στον δημοσιογράφο της οικονομικής εφημερίδας του Λονδίνου “City AM”, Όουεν Μπένετ: «Αυτές οι δηλώσεις της Τερέζα Μέι για το Brexit θυμίζουν κάτι από τα επισόδεια του Big Brother. Ενδιαφέροντα στην αρχή, κατά περιόδους γοητευτικά, τώρα απλώς επαναλαμβανόμενα και αναξιοπρεπή. Αλλά μερικοί από εμάς τα παρακολουθούμε μέχρι το πικρό τέλος της σειράς, κυριευμένοι από ένα συναίσθημα μακάβριας γοητείας»...
