Δέκατος τρίτος αιώνας. Μέσον του "Βαθέος Μεσαίωνος", που ξεκίνησε το 1000 και θα διαρκέσει έως το 1300. Εποχή καθαρά "αρσενική", αφού όλες οι πηγές του, που θα διασωθούν όχι μόνον είναι ανδρικές, αλλά εξυμνούν το αρσενικό στοιχείο. Ό,τι αφορά ατομικότητα, προσωπικότητα και ψυχισμό της γυναίκας θα μείνει στο σκοτάδι και οι ιστορικοί των επόμενων αιώνων θα "σηκώσουν ψηλά τα χέρια". Το σύνολο των αναφορών για τη γυναίκα είναι επιφανειακές, χωρίς εις βάθος ματιά. Είναι η εποχή που ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ', το 1210, θα αποφανθεί ότι "αν και η Θεοτόκος στέκεται ψηλότερα και διαθέτει περισσότερη λάμψη από τους αποστόλους, εν τούτοις είναι εκείνοι στους οποίους ο Κύριος εμπιστεύεται τα κλειδιά του Ουράνιου Βασιλείου".
Εκτός από "αρσενικός" ο 13ος αιώνας, είναι και "πολεμικός". Η Ευρώπη συνταράσσεται από πολέμους. Πρώτη Άλωση Κωνσταντινουπόλεως, Τέταρτη, Πέμπτη, Έκτη, Έβδομη, Όγδοη και Ένατη Σταυροφορία, Πρώτη και Δεύτερη Πρωσική Εξέγερση, Πόλεμος Φλαμανδικής Διαδοχής, Αγγλονορμανδικός, Γαλλοφλαμανδικός, Αγγλογαλλικός και Σκωτονορβηγικός Πόλεμος, επιδρομές Μογγόλων σε Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, Πόλεμος "των 6.000 Μάρκων" μεταξύ Σουηδίας και Δανίας, έναρξη ΕνετοΒυζαντινού Πολέμου, Πρώτος Πόλεμος Σκωτικής Ανεξαρτησίας, και δεκάδες ακόμη συρράξεις συνταράσσουν στη διάρκειά του όλη την ήπειρο.
Η λειψανδρία που προκαλούν εκστρατείες και θάνατοι στρατιωτών στα πεδία των μαχών, η ανασφάλεια από τις διαρκείς ανακατατάξεις, τα πρώτα παπικά διατάγματα, όπως το "Ad extirpanda" του Ιννοκέντιου Δ' το 1252 για τις εξουσίες των ιεροεξεταστών (ενάμιση αιώνα αργότερα θα μετουσιωθούν σε κυνήγι μαγισσών και περί τις 50.00 θα οδηγηθούν στην πυρά) δημιουργούν ένα εφιαλτικό σκηνικό για τις γυναίκες.
Εν μέσω αυτών των εξελίξεων, στη Βόρεια Ευρώπη, και ειδικά σε Βέλγιο και Ολλανδία, ιδρύονται ανεπίσημα χριστιανικά τάγματα όπως των Μπεγκίνς. Αυτές αποτελούν καθολική αδελφότητα. Ζουν κοινοβιακά, σαν καλόγριες, με ταπεινότητα και θρησκευτική ευλάβεια στα "μπεγκινάζ", όπως ονομάζονται, από τον γαλλικό όρο, τα συγκροτήματα κατοικιών τους. Βέβαια, διατηρούν το δικαίωμα να μπαίνουν και να βγαίνουν από το μπεγκινάζ οποιαδήποτε στιγμή θελήσουν πριν από τη δύση του ηλίου. Τις κατοικίες τους συνήθως τις αγοράζουν, και φροντίζουν να είναι χτισμένες η μία δίπλα στην άλλη, προστατευμένες από την υπόλοιπη πόλη και κατά κανόνα στο κέντρο της, κοντά σε κανάλια και ποτάμια, αφού συνηθισμένη δραστηριότητα που ασκούν για επιβίωση είναι η υφαντουργία και κυρίως η εριουργία. Η έλλειψη ανδρών τούς δίνει τη δυνατότητα να προσφέρουν υπηρεσίες (κάτι που ισχύει και για άλλες περιοχές της Ευρώπης, όπως η Γαλλία, όπου οι Παριζιάνες Μπεγκίνς δραστηριοποιούνται στη μεταξουργία) όμως προκαλεί και δημογραφική ανισορροπία που δυσχεραίνει τις προοπτικές των γυναικών για προστασία και γάμο.
Φθάνοντας στο Άμστερνταμ, βάζω στο πρόγραμμα να επισκεφθώ και το μπεγκινάζ της πόλης, το Μπεχάινχοφ, όπως προφέρεται στα ολλανδικά καθώς γράφεται Begijnhof.
Από τον κεντρικό σταθμό του Άμστερνταμ, παίρνω το μετρό και τη γραμμή 52 και σχεδόν σε δύο λεπτά κατεβαίνω στον σταθμό Ρόκιν, από όπου ο προορισμός μου δεν απέχει ούτε 200 μέτρα. Μπαίνοντας στο Μπεχάινχοφ, το οποίο έχει πάψει προ πολλού να λειτουργεί ως μοναστικό συγκρότημα, παρότι ακόμη διαμένουν μοναχικές γυναίκες, διαπιστώνω ότι πρόκειται για καλαίσθητη, προσεγμένη και γαλήνια νησίδα στην πόλη. "Ατραξιόν" του είναι το Χόουτεν Χάιζ ή "Ξύλινος Οίκος", το παλαιότερο οίκημα του Άμστερνταμ καθώς κατασκευάστηκε το 1420 και το ένα από τα δύο που έχουν ξύλινη πρόσοψη, καθώς αυτές απαγορεύτηκαν το 1521 μετά από καταστρεπτικές πυρκαγιές που κατέκαψαν τις ξύλινες κατοικίες. Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι και το Μπεχάινχοφ λειτούργησε τον 15ο αιώνα. Ντοκουμέντα αναφέρουν ότι εδώ υπήρχε κατοικία ονόματι Μπεχάινχαϊζ τουλάχιστον από το 1346.
Άλλη ατραξιόν είναι η Αγγλική Εκκλησία του 1397, που λειτουργεί κάθε Κυριακή στις 10:30, ενώ υπάρχει και η Σχέλκερκ του 1680, η "Εκκλησία των Λαθραίων" ή "Εκκλησία των Μυστικών", όπως θα μεταφραζόταν το "schuilkerk", καθώς συγκέντρωνε υπό την ανοχή της πλειονότητας τις θρησκευτικές μειονότητες της πόλης.
Φεύγω λίγο πριν κλείσει, καθώς επισκέψεις επιτρέπονται έως τις 5 το απόγευμα, με τη βεβαιότητα πως μόλις βρέθηκα σε ένα από τα 5-6 πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα της ολλανδικής πρωτεύουσας (παρότι η Χάγη φιλοξενεί άνω και κάτω βουλή, όλες τις πρεσβείες, τα υπουργεία, το Ανώτατο Δικαστήριο, οργανισμούς ολλανδικούς ή και ξένους, όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, πρωτεύουσα είναι το Άμστερνταμ).
Φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
Το εσωτερικό της αγγλικής εκκλησίας.
Ο κήπος του Μπεχάινχοφ, μια νησίδα ησυχίας στο κέντρο της ολλανδικής πρωτεύουσας.
