Δεν χρειάστηκαν παρά μερικές ώρες για να αποκαλυφθεί το αληθινό πρόσωπο της σαουδαραβικής μοναρχίας και να διαλυθεί η μάσκα (και η πολυδάπανη εκστρατεία δημοσίων σχέσεων) γύρω από το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του πρίγκηπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν. Η παρέμβαση της κυβέρνησης του Καναδά υπέρ των ακτιβιστριών και των ακτιβιστών που διεκδικούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες στη Σαουδική Αραβία προκάλεσε την οξύτατη, άνευ προηγουμένου, αντίδραση του Ριάντ.
Η Σαουδική Αραβία απέλασε τον Καναδό πρεσβευτή, διέκοψε τις πτήσεις του κρατικού αερομεταφορέα από και προς το Τορόντο, απείλησε ότι θα βάλει στο ράφι οικονομικές συμφωνίες και εμπορικές συναλλαγές δισεκατομμυρίων δολαρίων, ακόμα και τα συμβόλαια «αμυντικής» συνεργασίας ύψους 13 δισ. Καταγγέλλοντας την «ωμή επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις του βασιλείου, κατά παράβαση των διεθνών πρακτικών και πρωτοκόλλων», το Ριάντ έβαλε επίσης στο στόχαστρο τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία του Καναδά. Διέκοψε όλα τα προγράμματα υποτροφιών και στήριξης πανεπιστημιακών εδρών, ενώ διέταξε να σταματήσει η νοσηλεία Σαουδαράβων στον Καναδά ακόμα κι αν αυτό σημαίνει την άμεση μεταφορά τους σε άλλη χώρα.
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό δεν έκανε πίσω: "Ο Καναδάς θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο" τόνισε η υπουργός Εξωτερικών Κρίστια Φρίλαντ. Αν περίμενε κανείς μια αμερικανική παρέμβαση υπέρ των ελευθεριών, διαψεύστηκε οικτρά. Ο Λευκός Οίκος του Τραμπ, βασικός σύμμαχος της σαουδαραβικής μοναρχίας, ένιψε τας χείρας του, προτρέποντας απλά τις δύο χώρες να τα βρουν μεταξύ τους.
Αναμφίβολα, το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του πρίγκηπα Σαλμάν, που έδωσε στις γυναίκες το (αυτονόητο σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο) δικαίωμα να οδηγούν αυτοκίνητο, συναντά αντιδράσεις στο εσωτερικό της Σαουδικής Αραβίας. Η δράση της θρησκευτικής αστυνομίας (αστυνομία των ηθών), οι συλλήψεις και ο εκφοβισμός ακτιβιστριών -όπως η Σαμάρ Μπαντάουι- συνεχίζονται παράλληλα με τις προσπάθειες εξωραϊσμού ενός καθεστώτος που παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στον πόλεμο της Υεμένης. Υπάρχει όμως και μια άλλη διάσταση στον «διπλωματικό και οικονομικό πόλεμο» που κήρυξε η Σαουδική Αραβία στον Καναδά: το καθεστώς χρησιμοποιεί την κρίση για να στείλει σε όλο τον κόσμο ένα μήνυμα αποφασιστικότητας ότι αυτό και μόνο αυτό θα καθορίσει τον ρυθμό των αλλαγών στο εσωτερικό της χώρας. Διπλωματικοί κύκλοι στο Ριάντ είπαν ότι αιφνιδιάστηκαν από τη σφοδρότητα της σαουδαραβικής αντίδρασης στο ανώτατο επίπεδο.
Ωστόσο, υπήρξαν και άλλες αντιδράσεις, σε κατώτερο επίπεδο, εξίσου εντυπωσιακές, που φανερώνουν τη δυσπιστία και τον φανατισμό με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι παραινέσεις από το εξωτερικό για εκδημοκρατισμό. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε να απειλείται ο Καναδάς με μια νέα 11η Σεπτεμβρίου μέσω του λογαριασμού που διατηρεί στο Twitter ένας σαουδαραβικός οργανισμός. Με φόντο ένα επιβατηγό αεροσκάφος που πετά προς τον εμβληματικό πύργο του Τορόντο, ο οργανισμός Infographic KSA έστειλε στους 350.000 ακόλουθούς του, ανάμεσά τους διπλωμάτες και επιχειρηματίες, το μήνυμα ότι «δεν πρέπει να χώνει κανείς τη μύτη του σε ξένες υποθέσεις», γιατί «όπως λέει ένα αραβικό ρητό: εκείνος που ανακατεύεται με πράγματα που δεν τον αφορούν βρίσκεται σε δυσάρεστη θέση».
Μετά τον σάλο που προκλήθηκε, ο οργανισμός εξήγησε ότι το αεροσκάφος φέρει διακριτικά Καναδά, συμβολίζει την απέλαση του πρεσβευτή και ότι «δεν υπήρχε κακή πρόθεση». Το σαουδαραβικό υπουργείο Πληροφοριών διέγραψε το μήνυμα και έκλεισε τον λογαριασμό. Το καθεστώς που έχει ξοδέψει ποταμούς πετροδολαρίων για να διαχωρίσει τη θέση του από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου μάλλον θα πρέπει να προσέξει περισσότερο για τους επίδοξους Μπιν Λάντεν αντί να διώκει ακτιβιστές που διεκδικούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.
