Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
18.2°C21.8°C
2 BF 49%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
19 °C
17.0°C20.3°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C16.6°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
17.1°C19.1°C
5 BF 37%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C17.1°C
2 BF 56%
Κοσμοδρόμιο από τον Νίκο Κυριακίδη / Κουρδιστάν: Ελιγμοί, προσαρμογή, επιβίωση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κοσμοδρόμιο από τον Νίκο Κυριακίδη / Κουρδιστάν: Ελιγμοί, προσαρμογή, επιβίωση

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κουρδικός λαός αντιμετωπίζει και καλείται να διαχειριστεί προκλήσεις και απειλές που στρέφονται κατά της ίδιας της ύπαρξής του. Από τις εκστρατείες γενοκτονίας του Σαντάμ τη δεκαετία του '80 ώς τη μεγάλη μάχη στο Κομπάνι πρόπερσι και την στρατιωτική επιχείρηση της Βαγδάτης κατά του Κιρκούκ την περασμένη εβδομάδα, η κουρδική ηγεσία, όχι ενιαία και “μονοκατευθυντική”, είναι αναγκασμένη να εφευρίσκει ξανά και ξανά τους κανόνες του παιχνιδιού, στρατιωτικού και διπλωματικού, ώστε να παραμένει στο “παιχνίδι” και να παίζει πάντα καθοριστικό ρόλο σ' αυτό. Η γρήγορη προσαρμογή της στις ταχύτατα μεταβαλλόμενες συνθήκες της περιοχής είναι το κλειδί της επιβίωσης και της συνέχειας της κουρδικής υπόθεσης.

Η επιχείρηση - αστραπή των Ιρακινών κατά του Κιρκούκ, με την υποστήριξη φίλα προσκείμενων στην Τεχεράνη, σιιτών παραστρατιωτικών τα ξημερώματα της Δευτέρας, δεν ήταν μη αναμενόμενη. Η Βαγδάτη δεν θα διακινδύνευε ποτέ να χάσει τους ενεργειακούς πόρους της περιοχής ενόσω το ιρακινό Κουρδιστάν κινείται όλο και πλησιέστερα στην τροχιά της ανεξαρτησίας. Εκείνο που -φαινομενικά- δεν ήταν αναμενόμενο ήταν η παθητική αντίδραση των κουρδικών δυνάμεων στην προέλαση των Ιρακινών. Οι δημοσιογραφικές αναφορές κάνουν λόγο για κάποιες ανταλλαγές πυρών, αλλά όχι για μεγάλης κλίμακας μάχες. Οι Αμερικανοί εξάλλου είδαν κατάληψη των πετρελαιοπηγών του Κιρκούκ και άλλων κομβικών πολιτικών εγκαταστάσεων με “συντονισμένες ενέργειες και όχι με επιθέσεις”, κάτι που μέχρις ενός σημείου πρέπει να είναι αλήθεια δεδομένου ότι και τα κουρδικά ΜΜΕ χρησιμοποίησαν τον όρο “απόσυρση δυνάμεων”. Η κουρδική πλευρά παραδέχτηκε ότι οι δυνάμεις της αποχώρησαν από τις “διαφιλονικούμενες περιοχές” Κιρκούκ, Σινγκάλ, Γκουέρ, Μακχμούρ, Κχανακίν και Σουν, οι οποίες πέρασαν στον έλεγχο των Ιρακινών.

Πώς είναι δυνατό να αντιδρά έτσι ένας συγκροτημένος, σε μεγάλο βαθμό, στρατός μαχητών, καλά εξοπλισμένων με αμερικανικά όπλα, από τη στιγμή μάλιστα που ήταν αναμενόμενη μια επιθετική ενέργεια από την κυβέρνηση της Βαγδάτης; Τι συνέβη; Φοβήθηκαν οι Κούρδοι; Λιγοψύχησαν; Δεν ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τους ανοργάνωτους Ιρακινούς στρατιώτες που μόλις πριν από τρία χρόνια είχαν κατατροπώσει στην ίδια περιοχή, αρπάζοντάς τους εν μια νυκτί στρατόπεδα και προσωπικό οπλισμό καθώς υποχωρούσαν άτακτα στην επέλαση των τζιχαντιστών;

Τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη. Η κουρδική ηγεσία αποφάσισε να δώσει τη μάχη στο πολιτικό και επικοινωνιακό μέτωπο, όχι επί του πεδίου. Ο Μασούτ Μπαρζανί ξέρει καλά ότι οι δυνάμεις του δεν διαθέτουν τους πόρους για να αντέξουν έναν μεγάλης κλίμακας ολομέτωπο πόλεμο απέναντι σε έναν όχι κατ’ ανάγκη ισχυρότερο ή καλύτερο από πλευράς αξιόμαχου αντίπαλο, αλλά οπωσδήποτε πιο πολυάριθμο και με περισσότερους πόρους για να αντεπεξέλθει σε μια μακροχρόνια σύγκρουση. Υπάρχει επίσης μια καθοριστικής σημασίας ανισορροπία στο ισοζύγιο στρατιωτικής ισχύος μεταξύ Βαγδάτης και Ερμπίλ: Οι Κούρδοι δεν διαθέτουν πολεμική αεροπορία. Ξέρει ακόμα ότι το ιρακινό Κουρδιστάν είναι αποκομμένο γεωγραφικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στον οικονομικό, ενεργειακό, διπλωματικό και στρατιωτικό τομέα.

Έχει γνώση ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση της κρίσης με κουρδική ευθύνη θα διαταράξει τις πολύ καλές σχέσεις του ιρακινού Κουρδιστάν με την Ουάσιγκτον και τον Τραμπ, ο οποίος μέχρι στιγμής, όπως και μεγάλο μέρος του ρεπουμπλικανικού στρατοπέδου έχουν τηρήσει ξεκάθαρα θετική στάση υπέρ των Κούρδων, αποφεύγοντας ακόμα και να καταδικάσουν το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία και παραμένοντας στη διατύπωση “ατυχής μονομερής ενέργεια”. Και όχι μόνο αυτό, αφού σημαίνοντες Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές και βουλευτές έχουν προτείνει στο Κογκρέσο να νομοθετήσει υπέρ της αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Ιρακινού Κουρδιστάν. Ο βετεράνος γερουσιαστής Μακέιν, μάλιστα, προειδοποίησε τους Ιρακινούς να μην τολμήσουν να χρησιμοποιήσουν αμερικανικά όπλα κατά των Κούρδων, προειδοποίηση που απήθυνε επίσης σε πιο διπλωματική γλώσσα ο αρχηγός του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ρεξ Τίλερσον.

Πολύτιμο κεφάλαιο

Πρόκειται σαφώς για ένα πολύτιμο κεφάλαιο που ο πολιτικά έμπειρος Μπαρζανί ξέρει ότι πρέπει να διαφυλάξει και να μη σπαταλήσει σε καμία περίπτωση με ενέργειες υποκινούμενες από το θυμικό, με κινήσεις που δεν βασίζονται σε ψυχρούς πολιτικούς υπολογισμούς. Η Αμερική του Τραμπ θεωρεί πως ένα ανεξάρτητο, φιλοαμερικανικό Κουρδιστάν, με τη στρατιωτική, μάλιστα, υποστήριξη και ενίσχυση του Ισραήλ, θα αποτελέσει ένα ισχυρό και υπολογίσιμο αντίβαρο στην αύξηση της επιρροής του Ιράν στην περιοχή. Αυτό θα μπορούσε να ισχυροποιήσει ακόμα περισσότερο τη θέση των Κούρδων την ώρα που ο Τραμπ κλιμακώνει την πίεσή του στο Ιράν αρνούμενος να ανανεώσει τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμά του και επαναφέροντας τις αμερικανοϊρανικές σχέσεις στην... εποχή του Χομεϊνί. Τα κουρδικά κανάλια δεν σταμάτησαν να προβάλλουν βίντεο από κινητά σιιτών παραστρατιωτικών μέσα από το κυβερνείο του Κιρκούκ, στα οποία εμφανίζεται καθαρά να έχει αναρτηθεί ένα πορτρέτο του ανώτατου ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεΐ, του ανθρώπου που ο Τραμπ κατηγορεί πως στα 28 χρόνια της εξουσίας του δεν έχει σταματήσει να παρεμβαίνει στα εσωτερικά άλλων χωρών και να καταπιέζει τον λαό του.

Κούρδοι αναλυτές επισημαίνουν χαρακτηριστικά πως “οποιαδήποτε αντιπαράθεση ή βία μεταξύ Βαγδάτης και Ερμπίλ με επίκεντρο το Κιρκούκ αναμφίβολα θα ξεκινήσει από την πρώτη”. Η κουρδική πλευρά εκτιμά πως αν σιίτες παραστρατιωτικοί επιτεθούν κατά του Κουρδιστάν, όπως επανειλημμένα έχουν απειλήσει ότι θα κάνουν, και η Βαγδάτη δεν τους αποτρέψει, οι ΗΠΑ πιθανώς θα σπεύσουν να βοηθήσουν στρατιωτικά τους πεσμεργκά στην επιχείρηση απόκρουσής τους.

Το ενεργειακό είναι επίσης ένας σημαντικός αποτρεπτικός παράγοντας για πιθανή τροφοδότηση της κρίσης από την κουρδική πλευρά. Το κλείσιμο του λιμανιού Τσεϊχάν από την Τουρκία, απ’ όπου εξάγεται το μεγαλύτερο μέρος του κουρδικού πετρελαίου, παραμένει πάντα ένας δυνητικός κίνδυνος, καθώς μάλιστα η Άγκυρα δεν έχει πάψει να πανηγυρίζει για την ιρακινή προέλαση στο Κιρκούκ και να επαναλαμβάνει μονότονα ότι όσοι επέμεναν στο δημοψήφισμα για την κουρδική ανεξαρτησία “θα πληρώσουν το τίμημα”. Πιθανό κλείσιμο του αγωγού αυτού θα στερήσει την κυβέρνηση του Ερμπίλ από πολύτιμα έσοδα δεδομένου ότι η κουρδική οικονομία παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από το πετρέλαιο παρά τη στρατηγική στροφή που έχει πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια προς τη γεωργία και την αγροτική παραγωγή.

Το μομέντουμ

Το μομέντουμ μετά το ιστορικό δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου και το κλίμα που έχει δημιουργηθεί, επαναφέροντας στο παγκόσμιο προσκήνιο την κουρδική υπόθεση για τη διεκδίκηση μιας ανεξάρτητης πατρίδας, δεν πρέπει επ' ουδενί να αφεθεί να τρωθεί από την εμπλοκή των Κούρδων σε μια αδιέξοδη και αμφίβολης έκβασης στρατιωτική διελκυστίνδα, καθώς μάλιστα η Βαγδάτη διαθέτει τυπικά ηθικό πλεονέκτημα σ' αυτή, διατυμπανίζοντας τη δέσμευσή της στην προάσπιση του ιρακινού συντάγματος και της ενότητας της χώρας. Το διάγγελμα του Κούρδου ηγέτη την Τρίτη δεν αφήνει καμιά αμφιβολία επ' αυτού: “Το αίμα των μαρτύρων μας, οι δυνατές φωνές που υψώσατε για την ανεξαρτησία και που ακούστηκαν σε όλα τα έθνη και τις χώρες του κόσμου δεν θα πάνε χαμένα, ούτε τώρα ούτε ποτέ. Το έθνος του Κουρδιστάν, με τη δύναμη των γενναίων του, αργά η γρήγορα, θα επιτύχει τον δίκαιο και ιερό σκοπό του. Σήμερα είναι η ημέρα της πίστης στη δύναμη και την ενότητα του έθνους μας”.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στρατηγικής αξίας για τους Κούρδους αφορά την επικοινωνιακή σφαίρα. Η ίδια η φύση και ο χαρακτήρας του κουρδικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα θα κινδύνευε να πληγεί άσχημα από μια πολεμική περιπέτεια κόντρα στη Βαγδάτη. Η κουρδική ηγεσία διακήρυττε ανέκαθεν πως ο κουρδικός αγώνας δεν είναι ένας επιθετικός πόλεμος για εθνική επιβολή, αλλά η αναγκαία και νόμιμη άμυνα του κουρδικού λαού στην προσπάθεια εκπλήρωσης του σκοπού του, την αναγνώριση ανεξάρτητης πατρίδας. Ο διακηρυγμένος στόχος της κουρδικής ηγεσίας δεν είναι η δημιουργία ενός “εθνικά καθαρού” κράτους, αλλά μιας πολυεθνοτικής, πολυσυλλεκτικής και πλουραλιστικής κοινωνίας που θα αναπτύσσεται και θα προοδεύει εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων μια ανεξάρτητης κρατικής οντότητας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL