Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
72 Χρόνια Χιροσίμα / Μεγάλη αντιπυρηνική νίκη στον ΟΗΕ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

72 Χρόνια Χιροσίμα / Μεγάλη αντιπυρηνική νίκη στον ΟΗΕ

Του Πάνου Τριγάζη*

«Ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να γίνει»

(από κοινή δήλωση Ρίγκαν - Γκορμπατσόφ το 1986)

Τιμούμε τη φετινή, 72η, επέτειο του ολοκαυτώματος της Χιροσίμα με μια πολύ σημαντική εξέλιξη: την υιοθέτηση από διάσκεψη του ΟΗΕ σχεδίου Σύμβασης για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων. Η σχετική απόφαση, με τη συμμετοχή 130 χωρών, ελήφθη στις 6 Ιουλίου 2017. Είχε προηγηθεί κινητοποίηση εκατοντάδων φιλειρηνικών οργανώσεων και αντιπυρηνικών κινημάτων σε όλο τον κόσμο, με επικεφαλής το Διεθνές Γραφείο Ειρήνης (Νόμπελ Ειρήνης 1910), με τη συμμετοχή και οργανώσεων των Χιμπακούσα, δηλαδή των επιζησάντων των ολοκαυτωμάτων της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι.

Η όλη διαδικασία ξεκίνησε με την υιοθέτηση από τη Γ.Σ. του ΟΗΕ του ψηφίσματος 71/258, 23 Δεκεμβρίου 2017, με κεντρικό θέμα “Ένα νομικά δεσμευτικό εργαλείο για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων στην κατεύθυνση της πλήρους κατάργησής τους”. Μετά το ψήφισμα έγιναν διαπραγματεύσεις στη Ν. Υόρκη, σε δύο φάσεις, η πρώτη από 27 έως 31 Μαρτίου 2017 και η δεύτερη από 15 Ιουνίου έως 7 Ιουλίου 2017.

Με λύπη μου σημειώνω ότι σε καμία φάση δεν συμμετείχε η Ελλάδα. Αρχικά είχε καταψηφίσει την απόφαση 71/258, ενώ στη συνέχεια απουσίασε και από τη διάσκεψη, παρ’ ότι είχε δικαίωμα και όφειλε να λάβει μέρος, έχοντας ως επιλογή να ψηφίσει λευκό ή “κατά” - στάση που τήρησε η Ολλανδία, χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ, η οποία, ενώ είχε καταψηφίσει την απόφαση, συμμετείχε ενεργά στη διάσκεψη ψηφίζοντας “κατά”. Το επισημαίνω αυτό γιατί από την ηγεσία του ελληνικού ΥΠΕΞ δικαιολογείται η απουσία της Ελλάδας με το επιχείρημα ότι καμία χώρα του ΝΑΤΟ δεν συμμετείχε στη Διάσκεψη.

Προσωπικά δεν γνωρίζω με ποιες διαδικασίες αποφασίζει το ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα για ένα θέμα που αφορά όλον τον κόσμο και όχι τον χώρο δράσης της Συμμαχίας. Δεν ξέρω αν χρειαζόταν να βάλουμε βέτο, όπως μου ειπώθηκε, αλλά θυμίζω ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου στο ζήτημα των ευρωπυραύλων επέλεγε αντί του βέτο την επίσημη διατύπωση επιφυλάξεων, κάτι που στο πολιτικό λεξιλόγιο είχε περάσει ως “πολιτική των αστερίσκων”. Προσθέτω ότι στα χρόνια του Ανδρέα Παπανδρέου ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν στο αποκορύφωμά του και δεν ήταν εύκολο μια χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ να διαφοροποιείται από κεντρικές του επιλογές, αφού θα κατηγορείτο ότι πριμοδοτούσε το αντίπαλο στρατόπεδο. Ίσχυε δηλαδή το δόγμα “όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας”.

Θα ρωτήσει κάποιος, τι έκανε η Ε.Ε. έναντι της προαναφερθείσας σημαντικής απόφασης για τα πυρηνικά. Η απάντηση είναι ότι τουλάχιστον δεν δέσμευσε τις χώρες - μέλη να συμπορευτούν με το ΝΑΤΟ. Έτσι είδαμε να ψηφίζουν υπέρ της Σύμβασης για τα πυρηνικά αρκετές χώρες - μέλη, όπως η Αυστρία, η Σουηδία, η Ιρλανδία, η Κύπρος και η Μάλτα. Αντιθέτως, η Ελλάδα ψήφισε μαζί με τις πυρηνικές δυνάμεις, παλαιές και νέες, ενώ η ίδια ούτε φιλοξενεί πυρηνικά όπλα στο έδαφός της (όπως στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου) ούτε φιλοδοξεί να αποκτήσει. Μιλώντας για παλιές πυρηνικές δυνάμεις, εννοώ τις μεγάλες δυνάμεις, που είναι και μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δηλαδή τις ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία και Βρετανία, ενώ στις νέες πυρηνικές δυνάμεις συγκαταλέγονται η Ινδία, το Πακιστάν, το Ισραήλ και η Β. Κορέα. Οδυνηρή εξέλιξη, το γεγονός ότι η Ιαπωνία -πρώτη χώρα στον κόσμο που υπέστη πυρηνική επίθεση- δεν υποστήριξε τη Σύμβαση απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων.

Δεν υποστηρίζω ότι χωρίς τις πυρηνικές δυνάμεις μπορεί να καρποφορήσει μια συμφωνία απαγόρευσης και εξάλειψης των πυρηνικών όπλων. Η Ιστορία διδάσκει ότι όλα τα βήματα που έγιναν στην κατεύθυνση του πυρηνικού αφοπλισμού -και έχουν γίνει πολλά, ακόμα και στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου- φέρουν τη σφραγίδα τουλάχιστον των δύο μεγάλων πυρηνικών δυνάμεων, ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης (Ρωσίας σήμερα). Ωστόσο το γεγονός ότι 130 χώρες, δηλαδή πάνω από τα δύο τρίτα του συνόλου των κρατών - μελών του ΟΗΕ στηρίζουν τη συμφωνία απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων κλείνει μέσα του τεράστια ηθικοπολιτική δύναμη, πολύ περισσότερο που ανταποκρίνεται στα αισθήματα της παγκόσμιας κοινής γνώμης.

Το επόμενο βήμα - πρόσκληση για διεθνή κινητοποίηση είναι η 20ή Σεπτεμβρίου 2017, όταν αρχίζει η υπογραφή της συμφωνίας στη Νέα Υόρκη, με την ευκαιρία έναρξης και της νέας Συνόδου της Γ.Σ. του ΟΗΕ. Ως αντιπυρηνικά κινήματα αποβλέπουμε στην υπογραφή της συμφωνίας από τις μέχρι τώρα εμπλεκόμενες, αλλά και νέες χώρες. Υποθέτουμε ότι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας θα βρεθεί στη Νέα Υόρκη για την ετήσια Σύνοδο της Γ.Σ. του ΟΗΕ. Μήπως, λοιπόν, είναι ευκαιρία να αλλάξει η θέση της Ελλάδας από αρνητική σε θετική;

*Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης και σύμβουλος του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL