Της ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ
Η νεαρή Ρουμάνα έγραψε ιστορία. Ευρωπαϊκή νομική ιστορία που ροκανίζει ένα από τα θεμέλια του ευρωπαϊκού μας σπιτιού. Αυτό της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων. Οι συνθήκες λένε ότι «όλοι οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν τα ίδια δικαιώματα στην εργασία, στις κοινωνικές παροχές και στα φορολογικά πλεονεκτήματα σε ένα άλλο κράτος μέλος, όπως οι πολίτες του εν λόγω κράτους».
Έχουν στ' αλήθεια; Η απάντηση που έδωσε στη νεαρή Ρουμάνα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου είναι «όχι». Η Ελιζαμπέτα Ντάνο ζει με τον γιο της εδώ και τέσσερα χρόνια στη Λειψία, δεν έχει δουλειά, το γραφείο ευρέσεως εργασίας δήλωσε ότι δεν προσπάθησε να βρει, και ως εκ τούτου δεν δικαιούται το επίδομα Harzt IV, το ελάχιστο κοινωνικό επίδομα στη Γερμανία.
Η γυναίκα προσέφυγε στη δικαιοσύνη στη Λειψία, οι Γερμανοί δικαστές αποφάνθηκαν ότι δεν μπορεί να εισπράξει το κοινωνικό επίδομα, αλλά ζήτησαν και τη συνδρομή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θεωρώντας ότι είναι πιο αρμόδιο. Και οι Ευρωπαίοι δικαστές επιβεβαίωσαν την απόφαση του εθνικού δικαστηρίου. Αλλά δεν απάντησαν στα μεγάλα ερωτήματα που αιωρούνται σε σχέση με το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης. Από πότε αποκτά ένας κοινοτικός ξένος τα ίδια δικαιώματα με έναν Γερμανό - στη θέση του Γερμανού βάλτε όποια εθνικότητα θέλετε- στην κρατική υποστήριξη; Αφού έχει βρει δουλειά; Ενόσω ψάχνει για δουλειά;
Η υπόθεση της Ντάνο ήταν σχετικά... εύκολη, καθώς και οι Γερμανοί άνεργοι που δεν ψάχνουν για δουλειά θεωρητικά δεν δικαιούνται το κοινωνικό επίδομα - πλην όμως συνήθως το παίρνουν. Αλλά η απόφαση του δικαστηρίου πολύ εύκολα θα ερμηνευτεί ως «κανένας ξένος άνεργος που φτάνει στη χώρα δεν δικαιούται κρατικής στήριξης». Και ρίχνει νερό στον μύλο όλων αυτών των πολιτικών στις χώρες του πλούσιου Βορρά που κρούουν συνεχώς τον κώδωνα του κινδύνου ότι «έρχεται ο επιδοματικός τουρισμός», «έρχονται οι φτωχοί Νότιοι για να εκμεταλλευτούν το κοινωνικό μας κράτος».
Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτές οι πολιτικές δυνάμεις -συνήθως της λαϊκιστικής Δεξιάς ή της ακροδεξιάς- ενισχύονται ακριβώς σε εκείνες τις περιοχές όπου δεν υφίσταται ίχνος «επιδοματικού τουρισμού». Εκεί που δεν υπάρχουν άνεργες Ρουμάνες.
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αποφασίσει πόσο τιμάει τις αξίες της, πόσο πιστεύει στην ελεύθερη διακίνηση των ανθρώπων - ακόμη κι αν αυτό ενίοτε κοστίζει κάτι παραπάνω σε μια χώρα. Αλλιώς είναι σκέτη υποκρισία να ξεσπαθώνουν η Μέρκελ και ο Γιούνκερ, για παράδειγμα, ενάντια στον Κάμερον, όταν αυτός λέει «στοπ» στην ελεύθερη διακίνηση.
