Καθώς ξεδιπλώνεται η άνευ προηγουμένου παγκόσμια υγειονομική κρίση της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, που απειλεί άμεσα τις ζωές και τον βιοπορισμό δισεκατομμυρίων ανθρώπων, κι ενώ οι ισχυροί παράγοντες του κόσμου και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικών αρνούνται να κοιτάξουν κατάματα τις ανάγκες της επόμενης ημέρας επιμένοντας στη διάσωση της καπιταλιστικής μηχανής και μόνο, οι πιο ευάλωτοι βρίσκονται πάλι εκτεθειμένοι και ανυπεράσπιστοι στην επερχόμενη οικονομική «πανδημία», η οποία προβλέπεται να χτυπήσει σαρωτικά την υφήλιο. Τα θύματά της θα είναι πολλά, εκατοντάδες εκατομμύρια, όχι μόνο στον ανεπτυγμένο κόσμο της Δύσης, της ευμάρειας και της καταναλωτικής μακαριότητας, αλλά και στις περιοχές του πλανήτη που εξακολουθούν να δίνουν σκληρή μάχη ενάντια στη φτώχεια, την εξαθλίωση, τη διατροφική ανασφάλεια, τον αναλφαβητισμό, τη χαμηλού επιπέδου υγειονομική περίθαλψη.
Στις δυσοίωνες προβλέψεις που έχουν κάνει μέχρι στιγμής οι θεσμικοί παράγοντες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, όπως ο ΟΟΣΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα, για τις ευρύτερες και μεσοπρόθεσμες οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, ήρθαν χθες να προστεθούν και οι ζοφερές εκτιμήσεις της Oxfam. Η διεθνής βρετανική ΜΚΟ που, από την ίδρυση της το 1942 στην Οξφόρδη (σήμερα η έδρα της βρίσκεται στο Ναϊρόμπι), μάχεται για την εξάλειψη της φτώχειας παγκοσμίως, προειδοποιεί πως η επιβράδυνση που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού στην παγκόσμια οικονομία μπορεί να οδηγήσει ακόμη μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους στην ανέχεια, καθιστώντας ουσιαστικά ανέφικτο τον στόχο του ΟΗΕ για πλήρη εξάλειψη της φτώχειας ως το 2030. Ακόμη χειρότερα, η μισή και πλέον ανθρωπότητα κινδυνεύει να βρεθεί κάτω από το όριο της φτώχειας στις νέες οικονομικές συνθήκες που διαμορφώνονται.
Βασιζόμενη σε μελέτες του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας και του King’s College του Λονδίνου, η οργάνωση επισημαίνει σε σχετική έκθεσή της που δημοσιοποιήθηκε χθες ότι φέτος θα είναι η πρώτη φορά ύστερα από τριάντα χρόνια που ο αριθμός των φτωχών θα αυξηθεί. «Η επερχόμενη οικονομική κρίση ενδέχεται να είναι ακόμη πιο σοβαρή από την υγειονομική κρίση της πανδημίας» υπογραμμίζεται χαρακτηριστικά στην έκθεση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, άλλοι 400 έως 600 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως θα βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας φέτος. Η Oxfam επισημαίνει ότι ο δυνητικός οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας αποτελεί μια πραγματική πρόκληση για την επίτευξη του Στόχου της Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για την πλήρη εξάλειψη της φτώχειας έως το 2030.
Τριάντα χρόνια πίσω
Η συνεπακόλουθη παγκόσμια ύφεση «μπορεί να γυρίσει δέκα χρόνια πίσω τον αγώνα για την καταπολέμηση της φτώχειας, ίσως και τριάντα σε ορισμένες περιοχές όπως η υποσαχάρια Αφρική, η Μέση Ανατολή και η βόρεια Αφρική» αναφέρει η οργάνωση. «Η οικονομική κρίση που εκτυλίσσεται με ταχύτητα είναι ακόμη χειρότερη από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και, ανεξαρτήτως σεναρίου, ο αριθμός των φτωχών μπορεί να αυξηθεί για πρώτη φορά από το 1990» αναφέρεται στο κείμενο. Μέχρι τον προβλεπόμενο τερματισμό της πανδημίας, περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού των 7,8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων μπορεί να βρεθεί να ζει σε συνθήκες φτώχειας. Περίπου των 40% των νέων φτωχών θα βρίσκονται στην περιοχή ανατολικής Ασίας - Ειρηνικού και σχεδόν το ένα τρίτο στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και της νότιας Ασίας.
Η έκθεση της Oxfam δίνεται στη δημοσιότητα λίγες ημέρες πριν από τις κρίσιμες συνόδους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Παγκόσμιας Τράπεζας και των υπουργών Οικονομικών της G20 που θα είναι αφιερωμένες στην οικονομική κρίση λόγω πανδημίας.
Ελλείψει συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας, οι φτωχότερες χώρες θα υποστούν βαρύτερα πλήγματα, όπως και οι λιγότερο προνομιούχες ομάδες του πληθυσμού, ιδίως οι γυναίκες. «Για δισεκατομμύρια εργαζόμενους στις φτωχές χώρες που ήδη χάνουν τις δουλειές τους δεν υπάρχει δίχτυ ασφαλείας, όπως πληρωμένες αναρρωτικές άδειες ή κυβερνητική βοήθεια» υπενθυμίζει ο Ντάνι Σρισκανταρατζά, διευθύνων σύμβουλος της Oxfam Βρετανίας. Για να αποφευχθεί μια ολική οικονομική και κοινωνική καταστροφή στις χώρες αυτές, η διεθνής ΜΚΟ προτείνει να προσφερθεί άμεσα βοήθεια σε μετρητά στους ανθρώπους που τη χρειάζονται, να στηριχθούν οι μικρές επιχειρήσεις καθώς και να τεθεί ως όρος ότι τα ποσά που θα διατεθούν για την ενίσχυση των μεγαλύτερων θα συμβάλουν στη βοήθεια των πιο ευάλωτων πληθυσμών.
Πάγωμα πληρωμών
Η Oxfam καλεί ταυτόχρονα να ανασταλεί για φέτος η αποπληρωμή των χρεών των φτωχότερων χωρών, αναφέροντας, για παράδειγμα, την Γκάνα, η κυβέρνηση της οποίας θα μπορούσε να προσφέρει για έξι μήνες ένα σταθερό ατομικό εισόδημα 20 δολαρίων μηνιαίως σε 16 εκατομμύρια παιδιά, ανθρώπους με αναπηρίες και ηλικιωμένους εάν δεν ήταν υποχρεωμένη να καταβάλλει τοκοχρεολύσια στους διεθνείς δανειστές της.
Μεταξύ των άλλων προτάσεών της, η ΜΚΟ εισηγείται αύξηση κατά 1 τρισ. δολάρια των Ειδικών Αναληπτικών Δικαιωμάτων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για να προσφερθεί βοήθεια στις φτωχότερες χώρες, αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας των δωρητριών χωρών άμεσα καθώς και θέσπιση έκτακτων εισφορών αλληλεγγύης και φορολόγηση των εξαιρετικά υψηλών κερδών και μερισμάτων των μεγάλων περιουσιών, των χρηματοοικονομικών προϊόντων κερδοσκοπικής φύσης και των δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Ήδη ο Ρομπέν Γκιτάρ, στέλεχος της Oxfam Γαλλίας, κάλεσε την κυβέρνηση του Παρισιού να αναστείλει άμεσα τις πληρωμές χρεών φτωχών χωρών για το 2020 προκειμένου να τις βοηθήσει χειροπιαστά να αντιμετωπίσουν στην κρίση.
«Οι πλούσιες χώρες έχουν δείξει ότι σ’ αυτή την περίοδο κρίσης μπορούν να αντλήσουν τρισεκατομμύρια για να υποστηρίξουν τις οικονομίες τους, όμως αν οι λιγότερο αναπτυγμένες δεν μπορέσουν κι αυτές να αντιμετωπίσουν τις υγειονομικές και οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, η κρίση θα συνεχιστεί και θα βλάψει πολύ περισσότερο όλους, πλούσιους και φτωχούς» καταλήγει η έκθεση της Oxfam.
