Εκτός από την επιστήμη, που έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να αποκρυπτογραφήσει τον φονικό κορωνοϊό, σε αχαρτογράφητη περιοχή κινείται πλέον και η παγκόσμια οικονομία χωρίς να διαθέτει ούτε το απαιτούμενο απόθεμα εμπειρίας ούτε «αντισώματα» για να καταπολεμήσει τέτοιας φύσεως και μεγέθους απειλές.
Τα χρηματιστήρια κλυδωνίζονται, οι αξίες εξανεμίζονται, οι επιχειρήσεις κλείνουν, οι αεροπορικές εταιρίες παγώνουν ουσιαστικά τις δραστηριότητές τους, η βιομηχανία του τουρισμού καταρρέει, εργαζόμενοι και νοικοκυριά μένουν χωρίς εισόδημα και οι μακροχρόνιες επιπτώσεις αυτού του σοκ στο διεθνές αλληλεξαρτώμενο οικονομικό σύστημα είναι εν πολλοίς άγνωστες.
Χαρακτηριστικά, πριν από μερικές ημέρες, σε σχόλιο τους οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» σημείωναν σκωπτικά ότι οι ιδιωτικές χρεοκοπίες στις ΗΠΑ και τα νοικοκυριά που θα βρεθούν σε κατάσταση στάσης πληρωμών θα είναι πολύ περισσότερες ακόμη και από τα κρούσματα του κορωνοϊού.
Αντιμέτωπες μ’ ένα φάσμα πρωτόγνωρων και ανεξέλεγκτων καταστάσεων, η μια μετά την άλλη οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο προχωρούν στην λήψη έκτακτων μέτρων στήριξης των οικονομιών τους εν μέσω αβεβαιότητας και έντονης μεταβλητότητας των παραμέτρων της κρίσης.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες η δεύτερη -σε διάστημα μικρότερο των δύο εβδομάδων- παρέμβαση της Fed χθες, με νέα μείωση των επιτοκίων και διαμόρφωσή τους σε μηδενικά, πλέον, επίπεδα, κρίθηκε αναγκαία και αναπόφευκτη ώστε να αποφευχθεί -ή να καθυστερήσει χρονικά-μια διολίσθηση της αμερικανικής οικονομίας στην ύφεση.
Εκτός αυτού ενεργοποιήθηκε πρόγραμμα αγοράς ομολόγων 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Στη σχετική ανακοίνωση διευκρινίζεται ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στον πάγο για όσο διαρκεί η κρίση. Εκτός των παραπάνω μέτρων αποφασίστηκε η συμμετοχή της Fed στις συντονισμένες ενέργειες των κεντρικών τραπεζών σε παγκόσμιο επίπεδο για να διασφαλιστεί η ρευστότητα.
Ενέσεις αισιοδοξίας
Χαιρετίζοντας τις παραπάνω κινήσεις, η κυβέρνηση Τραμπ πασχίζει να κρατήσει τα πράγματα υπό έλεγχο καταφεύγοντας στη γνωστή τακτική του καθησυχασμού, των αισιόδοξων παραινέσεων και της υποτίμησης του κινδύνου. Ο υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν έσπευσε να εκφράσει την εκτίμησή του ότι το κόστος του πακέτου στήριξης πιθανόν “να είναι σημαντικό, αλλά όχι τεράστιο.” Σε κάθε περίπτωση, όπως είπε, η εικόνα θα ξεκαθαρίσει εντός της εβδομάδας.
Κατά τον ίδιο η λήψη μέτρων «εξομάλυνσης» της αμερικανικής οικονομίας που δοκιμάζεται από την πανδημία ήταν αναγκαία και ότι η κυβέρνηση επικεντρώνει την προσοχή της στην παροχή βοήθειας προς τις επιχειρήσεις που χρειάζονται ρευστότητα. Σημειωτέον ότι απ’ τον τρόπο αντίδρασης της κυβέρνησής του στην αντιμετώπιση της πανδημίας και των οικονομικών συνεπειών της αναμένεται να κριθεί σε μεγάλο βαθμό η επανεκλογή Τραμπ.
Πάντως η «ασπιρίνη» του καθησυχασμού δεν φαίνεται να πιάνει πάντα. Με το χθεσινό άνοιγμα της συνεδρίασης, ο δείκτης S&P 500 στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης βυθίστηκε κατά 8% ενεργοποιώντας για τρίτη φορά τις τελευταίες έξι ημέρες το σύστημα αυτόματης διακοπής των συναλλαγών προκειμένου να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να αποφευχθεί ένα ολικό και ανεξέλεγκτο κραχ.
Για πολλούς αναλυτές η αιτία του πανικού ήταν ακριβώς αυτή η παρέμβαση της Fed. Η δεύτερη αιφνιδιαστική μείωση των επιτοκίων μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο ενέτεινε τον πανικό μεταξύ των επενδυτών, που ανησυχούν ότι η πανδημία παραλύει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και συρρικνώνει τα κέρδη των επιχειρήσεων.
Γερμανοαμερικανικός πόλεμος για το εμβόλιο
Στο μεταξύ συνεχίζεται με αμείωτη ένταση ο γερμανοαμερικανικός «πόλεμος» που ξέσπασε μετά την αποκάλυψη της κυριακάτικης έκδοσης της γερμανικής εφημερίδας «Die Welt» ότι ο Τραμπ πρόσφερε 1 δισ. δολάρια στη γερμανική βιοφαρμακευτική εταιρεία CureVac που παρασκευάζει εμβόλιο κατά του κορωνοϊού για να μετακομίσει στις ΗΠΑ και να διαθέσει αποκλειστικά στην Αμερική το παρασκεύασμά της.
Το δημοσίευμα επιβεβαιώθηκε τόσο από γερμανικές κυβερνητικές πηγές όσο και από Αμερικανούς αξιωματούχους, που προσπάθησαν πάντως να υποβαθμίσουν την σημασία του κάνοντας λόγο για «υπερβολές».
