Της Ελένης Τσερεζόλε
"Κόκκινο" χτύπησε το θερμόμετρο στο κοινωνικό μέτωπο στη Γαλλία τη χρονιά που φεύγει, ξεθωριάζοντας και άλλο τον Πρόεδρο Μακρόν. Οι αντιδράσεις των κοινωνικών κινημάτων, κυρίως των "Κίτρινων Γιλέκων" στα αντικοινωνικά μέτρα της κυβέρνησης, αντιμετωπίστηκαν με πρωτόγνωρη βία από τις δυνάμεις ασφαλείας. Τα θύματα ήσαν δεκάδες - κυρίως επρόκειτο για πολίτες, διαδηλωτές, ακτιβιστές, περαστικούς, που υπέστησαν ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία τους, από τη χρήση των “αμυντικών όπλων” της γαλλικής αστυνομίας!
Έντεκα νεκροί, 4.439 τραυματίες (πολλοί έμειναν ανάπηροι ή έχασαν την όρασή τους λόγω της χρήσης νέων όπλων από τις ειδικές αστυνομικές δυνάμεις), πάνω από 12.000 συλλήψεις... Παρά την κριτική του ΟΗΕ και της Ευρωβουλής, ο πρόεδρος Μακρόν απέρριψε τις κατηγορίες: “Μη μιλάτε για καταστολή ή για αστυνομική βία, αυτές είναι απαράδεκτες λέξεις για ένα κράτος δικαίου”. Με την άποψή του μάλλον διαφωνούν τα 22 άτομα που έχασαν την όρασή τους από το ένα μάτι και τα πέντε που ακρωτηριάστηκαν. Η περίπτωση του Ζερόμ Ροντριγκέζ, μιας εμβληματικής προσωπικότητας του κινήματος των “Κίτρινων Γιλέκων”, που έχασε το μάτι του στις 26 Ιανουαρίου στο Παρίσι, ενώ κινηματογραφούσε και μετέδιδε ζωντανά στο Facebook την επίθεση των αστυνομικών κατά των διαδηλωτών, είναι χαρακτηριστική.
Το 2019 ήταν μια χρονιά που σημαδεύτηκε από την κοινωνική δυσαρέσκεια. Οι μεγάλες κινητοποιήσεις του Δεκεμβρίου κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης ήλθαν σε συνέχεια πολλών κινητοποιήσεων διαφορετικών επαγγελματικών κατηγοριών: από τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία και τους καθηγητές ώς τους... αστυνομικούς και τους πυροσβέστες! Οι διαδηλώσεις τους, σε συνδυασμό με αυτές των "Κίτρινων Γιλέκων", εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα.
Η ένταση της κοινωνικής διαμαρτυρίας ήταν τέτοια, που ο Πρόεδρος Μακρόν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη ρήση “όσο μακρύτερα, από τη χώρα, τόσο το καλύτερο”. Για παράδειγμα, στις αρχές Νοεμβρίου, το ταξίδι του Γάλλου Προέδρου στην Κίνα ήταν πολύ παραγωγικό - υπέγραψε συμβόλαια ύψους 13,6 δισ. ευρώ. Ωστόσο στο εσωτερικό κυριάρχησε η απόρριψη των νεοφιλελεύθερης έμπνευσης, μεταρρυθμίσεων Μακρόν, στο εργασιακό δίκαιο, την κοινωνική ασφάλιση, τα νοσοκομεία, τα μέτρα φοροελάφρυνσης των κατόχων των μεγάλων περιουσιών...
Κοινωνική δυσαρέσκεια και νίκη Λεπέν στις ευρωεκλογές
Η κοινωνική αποδοχή του Μακρόν συνέχισε να φθίνει, στο εσωτερικό της Γαλλίας, και τη χρονιά που φεύγει. Ενδεικτικά ήσαν άλλωστε και τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, όπου πρώτο κόμμα αναδείχθηκε ο συνδυασμός της Μαρίν Λεπέν, με την ονομασία “Πάρτε την εξουσία στα χέρια σας”, με 5.281.734 ψήφους και 23,31% ενώ ο συνδυασμός της προεδρικής πλειοψηφίας (Αναγέννηση) ακολούθησε με 22,41% (5.076.464 ψήφους). Η έκπληξη ήλθε από τους Πράσινους του Γιανίκ Ζαντό, με πάνω από 3 εκατομμύρια ψήφους και ποσοστό 13,47% - ένα αποτέλεσμα που έφερε ανακατατάξεις στο εσωτερικό της κατακερματισμένης και αποδεκατισμένης γαλλικής Αριστεράς. Η Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν κατέγραψε 6,31% (1.428.410 ψήφοι), ο συνδυασμός του Σοσιαλιστικού Κόμματος, υπό τον κοινωνιολόγο Ραφαέλ Γκλικσμάν, 6,19% (1.402.129 ψήφοι), ενώ η παράταξη του ΚΚΓ, με επικεφαλής τον Ιαν Μπροσά, περιορίστηκε στο 2,5%, με 600 χιλιάδες ψήφους...
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πάντως, στη μεταρρύθμιση της οποίας έχει επενδύσει πολλά ο Μακρόν, ήταν πηγή πονοκεφάλων για τη γαλλική κυβέρνηση με αφορμή την επιλογή των νέων επιτρόπων. Η επιλογή της Σιλβί Γκουλάρ στη θέση της επιτρόπου για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την άμυνα, το Διάστημα, αποδείχθηκε ατυχέστατη. Η υποψηφιότητά της, παρότι ήταν γνωστό ότι αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα, απορρίφθηκε από την Ευρωβουλή, προκαλώντας την οργή Μακρόν, που θεώρησε υπεύθυνη τη νέα επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η νέα επιλογή Μακρόν, ο Τιερί Μπρετόν, που πήρε τελικά το “πράσινο φως” των ευρωβουλευτών, ήταν εξίσου χαρακτηριστική του πολιτικού στίγματος της γαλλικής κυβέρνησης, καθώς πρόκειται για πρώην (ώς φέτος τον Οκτώβριο) διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρίας Atos, που δραστηριοποιείται σε θέμα κυβερνο-ασφάλειας, τηλεπικοινωνιών, ηλεκτρονικής άμυνας κ.ά.
Τα βιβλία για τους "πρώην"
Η χρονιά που έφυγε σημαδεύτηκε από τη συνηθισμένη, για τη γαλλική πολιτική ζωή, "σοδειά" βιβλίων, όπως το αυτοβιογραφικό “Πάθη”, του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Νικολά Σαρκοζί, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο με τα 220.000 αντίτυπα της πρώτης έκδοσης να εξαντλούνται τις πρώτες μέρες. Στις 360 σελίδες του, ο Σαρκό περιγράφει πολλές άγνωστες πτυχές της πορείας του ως το 2007, που έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας - περιγράφει, για παράδειγμα, το πώς κατάφερε να εκνευρίσει, αποφεύγοντας να την κοιτάζει και εκθειάζοντας τον σύμβουλό της, Ζιλιέν Ντρε, την αντίπαλό του Σεγκολέν Ρουαγιάλ κατά την τηλεοπτική τους μονομαχία μεταξύ των δύο γύρων στις εκλογές του 2007. Ο ίδιος αναφέρεται και στη συμβουλή που του έδωσε ο Ζακ Σιράκ σχετικά με τη διπροσωπία του Φρανσουά Φιγιόν που είχε επιλέξει για πρωθυπουργό του - άλλη μία εσωτερική διαμάχη από τις πάμπολλες που χαρακτηρίζουν τη γαλλική Δεξιά, είναι άλλωστε γνωστές οι τεταμένες σχέσεις και μεταξύ Σαρκοζί - Σιράκ...
Ο τελευταίος, Πρόεδρος από το 1995 ώς το 2007, που έφυγε από τη ζωή στις 26 Σεπτεμβρίου, 86 ετών, θα μείνει στην ιστορία για το “όχι” που είπε τον Μάρτιο του 2003 στις ΗΠΑ, για τον πόλεμο στο Ιράκ. “Ζακ Σιράκ, καθρέφτης των γαλλικών αντιφάσεων”, σχολίαζε η "Μοντ" στις 27 Σεπτεμβρίου. Ο νυν Πρόεδρος εξήρε το έργο του προκατόχου του, με τον οποίο δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σχέση - μόνο ένα μικρό πορτρέτο του ντε Γκωλ που του είχε δωρίσει ο Σιράκ. Αν υπάρχει ένα μάθημα που θα μπορούσε να πάρει από τον πρώην Πρόεδρο, θα ήταν αυτό της έντεχνης υποχώρησης και μάλλον θα το χρειαστεί ενόψει της νέας χρονιάς, χρονιάς δημοτικών εκλογών, και της συνεχιζόμενης κοινωνικής αμφισβήτησης.
Η καταστροφική πυρκαγιά της Νοτρ Νταμ
Πάντως το 2019 σημαδεύτηκε και από μια καταστροφή που έκανε τον γύρο του κόσμου: την πυρκαγιά της 15ης Απριλίου στη Νοτρ Νταμ, που έφερε στο προσκήνιο σοβαρά προβλήματα ασφαλείας του οικοδομήματος. Έτσι, φέτος, για πρώτη φορά από το 1803 η λειτουργία των Χριστουγέννων δεν έγινε στον καθεδρικό ναό εξαιτίας των εργασιών αποκατάστασης της εκκλησίας. Σε εξέλιξη βρίσκεται αυτή την περίοδο μια τιτάνια προσπάθεια: η απομάκρυνση 250 τόνων μετάλλου, που έλιωσαν οι φλόγες...
Η προεδρία, αμέσως μετά την καταστροφή, έσπευσε να ανακοινώσει επαναλειτουργία της εκκλησίας μέσα σε πέντε χρόνια - στόχος κατά τους ειδικούς, "ανεδαφικός". Μπορεί να έχουν δίκιο, αλλά η λειτουργία της προεδρίας της Δημοκρατίας παραμένει εξόχως μιντιακή...
