Ο Ομάρ Σακίρ έχει στη διάθεσή του ένα δεκαήμερο για να εγκαταλείψει το Ισραήλ. Το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας επικύρωσε την προηγούμενη εβδομάδα την κυβερνητική απόφαση για απέλαση του τοπικού εκπροσώπου της Human Rights Watch (HRW) ο οποίος κατηγορείται ότι στήριζε καμπάνια συμπαράστασης στον παλαιστινιακό λαό.
"Έτσι μοιάζει ο φασισμός" σχολίασε στο Twitter η Παλαιστίνια ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Νταιάνα Μπουτού. Τον Απρίλιο, ο υπουργός Εσωτερικών του Ισραήλ Αριέ Ντερί αποφάσισε την απέλαση του Σακίρ, που σημειωτέον διαθέτει αμερικανική υπηκοότητα, για την έστω και διακριτική υποστήριξή του στο διεθνές κίνημα που έχει γίνει γνωστό με τα αρχικά BDS (Boycott, Divestments and Sanctions). Ένα κίνημα που προωθεί, όπως εξηγεί και ο τίτλος του, το οικονομικό μποικοτάζ, την απόσυρση επενδύσεων και την επιβολή κυρώσεων σε βάρος του Ισραήλ για τη συνεχιζόμενη κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών.
Με βάση έναν νόμο του 2017, οι αρχές του Ισραήλ μπορούν να απαγορεύσουν την είσοδο και την παραμονή στη χώρα σε ξένους υπηκόους που υποστηρίζουν μποϊκοτάζ εις βάρος του. Για τον Αριέ Ντερί η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ενισχύει τη θέση ότι "οποιοσδήποτε εργάζεται ενάντια στο κράτος θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν θα του επιτραπεί ούτε να ζει ούτε να δουλέψει εδώ".
Ο συνήγορος του Σακίρ Μικαέλ Σφαρντ εκτίμησε, αντιθέτως, ότι με τη δικαστική αυτή απόφαση το Ισραήλ εντάσσεται πανηγυρικά σε μια κλειστή λέσχη κρατών "που περιλαμβάνουν τη Συρία, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, οι οποίες έχουν απελάσει εκπροσώπους της Human Rights Watch στην προσπάθειά τους να φιμώσουν την κριτική για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που λαμβάνουν χώρα στην επικράτειά τους".
Σύμφωνα με HRW, ο Σακίρ δεν απελάθηκε τόσο για τη στήριξή του στο οικονομικό μποϊκοτάζ όσο για την εναντίωση του στους ισραηλινούς εποικισμούς στη Δυτική Όχθη. Ο Σακίρ, έγραψε η “New York Times”, στοχοποιήθηκε για την αντίθεσή του στους εποικισμούς και τις εκκλήσεις του προς μεγάλες εταιρείες να σταματήσουν να συνεργάζονται με τους Ισραηλινούς.
Εκείνο που φαίνεται να εξόργισε περισσότερο από καθετί άλλο την ισραηλινή κυβέρνηση ήταν ένα μήνυμά του στο Twitter με το οποίο, πριν από έναν χρόνο, χαιρέτιζε τον -προσωρινό, όπως αποδείχτηκε- αποκλεισμό μιας σειράς διαμερισμάτων προς ενοικίαση από τη διαδικτυακή πλατφόρμα Airbnb επειδή βρίσκονταν σε οικιστικά συγκροτήματα εποίκων και στην κατοχόμενη Δυτική Όχθη.
Μπίζνες και θρησκευτικές διακρίσεις
O αποκλεισμός των διαμερισμάτων από μια ιντερνετική πλατφόρμα με τη διεθνή προβολή του Airbnb θεωρήθηκε -δικαίως- από το Ισραήλ ως εξαιρετικά επικίνδυνο βήμα για τη γενίκευση της διεθνούς καμπάνιας με στόχο το μποϊκοτάζ.
Ο υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας Γκιλάντ Ερντάν απήθυνε αμέσως έκκληση για ένα ισραηλινό μποϊκοτάζ εις βάρος της αμερικανικής εταιρίας ενώ δώδεκα οικογένειες Αμερικανοεβραίων οι οποίοι νοίκιαζαν διαμερίσματα στη Δυτική Όχθη κατηγόρησαν την Airbnb για "θρησκευτικές διακρίσεις" εις βάρος τους.
Οι πιέσεις και η μετατόπιση της αντιπαράθεσης από την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών στο θρήσκευμα των ενοικιαστών υποχρέωσαν τελικά την εταιρεία να ανατρέψει την αρχική απόφασή της, δεχόμενη και πάλι να διαφημίζει τα διαμερίσματα που είχε προηγουμένως αποκλείσει.
"Κατανοούμε πόσο περίπλοκο είναι το ζήτημα... Θα συνεχίσουμε να περιλαμβάνουμε διαμερίσματα στη Δυτική Όχθη, αλλά η Airbnb δεν θα δέχεται κέρδη από τις δραστηριότητες της στην περιοχή" ανακοίνωνε η εταιρεία τον Απρίλιο. Το ζήτημα της κατοχής και της παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου ήταν απλώς "περίπλοκο" και η παραίτηση από τα κέρδη υποτίθεται ότι παρείχε την ύστατη απόδειξη για την ουδετερότητα της εταιρείας.
Πριν από λίγες μέρες, όμως, μια έρευνα ήρθε να διαψεύσει τους ισχυρισμούς της Airbnb κατηγορώντας την επιχείρηση για "συνενοχή στη λεηλασία των ιδιοκτησιών των Παλαιστινίων προσφύγων". Το ανεξάρτητο ερευνητικό κέντρο Who Profits (Ποιος Κερδίζει) που εξετάζει τη διασύνδεση μεγάλων επιχειρήσεων με "τη συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή" έριχνε αυτή τη φορά φως σε μια ξεχασμένη διάσταση της "συνενοχής" της Airbnb.
Η περίπτωση της Γιάφα
Θέτοντας στο επίκεντρό της την περίπτωση της Παλιάς Πόλης της Γιάφα (Τζάφα κατά τους Ισραηλινούς), η έρευνα εξέταζε τους τρόπους με τους οποίους οι παλαιστινιακές ιδιοκτησίες που απαλλοτριώθηκαν και ελέγχονταν από το Ισραήλ κατέληξαν στην πλήρη ιδιωτικοποίησή τους.
"Το Ισραήλ μεταμόρφωσε τις ιδιοκτησίες σε εμπορεύσιμα αγαθά που επωφελούν τόσο το κράτος όσο και ιδιώτες υπονομεύοντας έτσι το νόμιμο δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων" επισήμαινε η έρευνα, κατηγορώντας την Airbnb ότι ενισχύει την πρακτική αυτή με το να διαφημίζει καταπατημένα ακίνητα που κάποτε ανήκαν σε Παλαιστίνιους.
Το 1948 περισσότεροι από 750.000 Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν από τα σπίτια και τη γη τους, ιδιοκτησία που στη συνέχεια απαλλοτριώθηκε από το ισραηλινό κράτος "μέσω νομικών μηχανισμών που έδωσαν μορφή στην καταπάτηση και τη μετατροπή τους σε εμπορεύσιμα αγαθά" επισημαίνει η έκθεση του Who Profits.
Στην περίπτωση της Γιάφα, η μεγαλύτερη παλαιστινιακή πόλη πριν τη "Νάκμπα" διαθέτει σήμερα έναν αραβικό πληθυσμό που περιορίζεται στο 5% του συνόλου των κατοίκων. Η Παλιά Πόλη της αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά αξιοθέατα του Ισραήλ όπου η Airbnb διαφημίζει περισσότερα από σαράντα ακίνητα προς ενοικίαση.
Τη στιγμή που η διαφήμιση διαμερισμάτων στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ συγκέντρωσε πάνω της τα φώτα της διεθνούς δημοσιότητας, το ζήτημα της ενοικίασης ακινήτων προσφύγων που “εγκαταλείφθηκαν” το 1948 παραμένει ξεχασμένο, σημειώνει η Who Profits. Και από αυτή την άποψη, προστίθεται στο κείμενο, η επιχείρηση κερδοσκοπεί από τον πόνο και τις στερήσεις του παλαιστινιακού λαού. Ακόμη κι αν αποφεύγει να μαζέψει όλα τα κέρδη για να μη βρεθεί μπλεγμένη στα δίχτυα του εξαιρετικά "περίπλοκου" αυτού ζητήματος...
