Ας δεχτούμε καλοπροαίρετα ότι η άποψη που εξέφρασε προ ημερών ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος και η οποία συνδέει συμπεριφορές και παρορμήσεις των φύλων με τον οικογενειακό καταμερισμό ρόλων στο κυνήγι του μαμούθ συνιστά επιστημονική θέση. Σίγουρα υπάρχουν και άλλες απόψεις, που προσεγγίζουν διαφορετικά το θέμα. Αλλά ακόμα κι αν δεν υπήρχαν, το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι δεν μπορείς να προσεγγίζεις με βιολογικούς όρους ένα κοινωνικό φαινόμενο, όπως οι γυναικοκτονίες. Ή οποιοδήποτε κοινωνικό φαινόμενο γενικότερα. Γιατί με βάση την ανάλυση αυτή μπορεί να εξηγηθεί οτιδήποτε: από την επιθετική οδική συμπεριφορά και τους αναίτιους θανατηφόρους τσαμπουκάδες έξω από τα κέντρα διασκέδασης μέχρι τα εγκλήματα δρόμου, οι συμμορίες, ο χουλιγκανισμός, η ρατσιστική βία, η σχολική βία, το μπούλινγκ. Εξηγεί βεβαίως και όλα τα εγκλήματα σε βάρος των γυναικών, από την παρενόχληση μέχρι την κακοποίηση και τον βιασμό, αλλά και όλα τα εγκλήματα σε βάρος πιο αδύναμων, μικρότερων ή πιο ολιγάριθμων - αφού στη φύση του κυνηγού είναι να επιλέγει τα σχετικά πιο ευάλωτα θηράματα.
Οποιαδήποτε αντικοινωνική συμπεριφορά λοιπόν μπορεί να εξηγηθεί με βάση το γεγονός ότι ο άντρας είναι βιολογικά κατασκευασμένος να παλεύει με αρκούδες, να οργώνει στον ήλιο και να κόβει ξύλα, σωστά; Όχι. Γιατί σε αντίθεση με το να κλωτσάς γατάκια ή το να κακοποιείς κάποιον επειδή μπορείς, η κακοποίηση των γυναικών και η γυναικοκτονία υπήρξαν για χιλιάδες χρόνια κοινωνικά ανεκτές και αποδεκτές. Ονομάζονταν «εγκλήματα τιμής», «καθαρό κούτελο» και «εγκλήματα πάθους» και συνδέονταν ευθέως με τα αισθήματα αγάπης και υπερηφάνειας του άντρα και με το πλαίσιο ηθικής που περιόριζε τη γυναίκα και δικάζονταν, μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, με ξεχωριστούς νόμους. Δεν είναι λοιπόν τόσο απλό να λέμε ότι η γυναικοκτονία είναι γονιδιακό κατάλοιπο από τους Νεάντερταλ. Η κοινωνική του εμπέδωση είναι ισχυρότατη. Και η βιολογική θεώρηση δεν είναι απλώς ανεπαρκής. Είναι επικίνδυνη, γιατί όχι μόνο γιατί καθιστά δυνάμει ένοχο κάθε άντρα, άρα «ξεπλένει» τους αυτουργούς των γυναικοκτονιών, αλλά και γιατί είναι εξαιρετικά βολική ως γραμμή υπεράσπισης τέτοιου είδους εγκλημάτων.
Και φυσικά το θέμα δεν είναι επιστημονικό. Ως ψυχίατρος ο Δ. Βαρτζόπουλος είναι ελεύθερος να δώσει όποια ερμηνεία θέλει στο αν η ροπή κάποιου ασθενούς του προς τη νευρική ανορεξία ή προς το να κλωτσάει πόρτες σχετίζεται με το βιολογικό του φύλο. Ως υφυπουργός Υγείας όμως οφείλει να γνωρίζει ότι όταν μιλάει, παράγεται πολιτική. Όταν λοιπόν τον ρωτάνε για τη θεαματική αύξηση των γυναικοκτονιών, αυτό που περιμένει ο κόσμος να ακούσει είναι το πώς βλέπει η κυβέρνηση το θέμα, πώς το εκτιμά και τι σκοπεύει να κάνει για την αντιμετώπισή του. Και όχι τη έκφραση μιας ερμηνείας, επιστημονικής μεν, αλλά που με λίγο πιο φθηνές διατυπώσεις θα μπορούσε να σταθεί και ως αιρετική άποψη σε πρωινάδικο.
Στην πραγματικότητα αυτό που εξόργισε τον κόσμο είναι ότι στην ερώτηση αυτή ο Δ. Βαρτζόπουλος δεν είχε τίποτα να απαντήσει ως υφυπουργός. Πράγμα που σημαίνει ότι η έξαρση των γυναικοκτονιών δεν τους έχει απασχολήσει ως φαινόμενο, δεν την έχουν μελετήσει, δεν την έχουν καν προσεγγίσει ούτε έχουν στο μυαλό τους να την αντιμετωπίσουν με κάποιο σχέδιο. Αν είχαν σχέδιο, δεν θα ξεσήκωνε τέτοια οργή ο Δ. Βαρτζόπουλος μόνο και μόνο επειδή εξέφρασε μια επιστημονική άποψη.
