Καμιά φορά και οι φυλακές γίνονται τραγούδι. Ιδιαίτερα αυτές που έκλεισαν εντός τους αγωνιστές της κοινωνικής προόδου. Μια τέτοια φυλακή είναι και αυτή του Ωρωπού.
Χτίστηκε το 1909 ως ορφανοτροφείο αρχικά, σε κομμάτι από την έκταση που κατείχε στην περιοχή ο μεγαλοκτηματίας Ανδρέας Συγγρός. «Αμαλίειο» ονομάστηκε και λειτούργησε έως το 1933. Στη συνέχεια μετατράπηκε σε φυλακή. Η Χούντα των συνταγματαρχών φυλάκισε εκεί αριστερούς και αντιστασιακούς πολίτες. Ανάμεσά τους και τον Μίκη Θεοδωράκη, που έγραψε σπουδαία τραγούδια. «Κι εσύ λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό» και «Αλικαρνασσός, Παρθένι, Ωρωπός, Κορυδαλλός».
Με την πτώση της δικτατορίας για ένα διάστημα λειτούργησαν ως σχολείο και στη συνέχεια ως χώρος εκδηλώσεων. Χρόνιο αίτημα των κατοίκων ήταν να περάσει η κυριότητα των κτισμάτων αυτών στον Δήμο Ωρωπού, δίνοντας μακρόχρονους αγώνες για να το πετύχουν. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση τον Μάρτιο του 2018 στο Περιφερειακό Συνέδριο Ανατολικής Αττικής ανήγγειλε την παραχώρηση του κτήματος των παλιών φυλακών στον Δήμο Ωρωπού. Το θέμα της παραχώρησης και ίδρυσης Ινστιτούτου Δημοκρατίας και Πολιτισμού πέρασε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων με θετική κατάληξη.
Το σχέδιο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολύ πιο μελετημένο και υπερασπισμένο σε σχέση με αυτό που υλοποιεί η κυβέρνηση της Ν.Δ.. Ενώ λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδίαζε να οργανώσει ένα ολόκληρο νομοσχέδιο το οποίο θα προέβλεπε τη σύμπραξη του δήμου και του υπουργείου Πολιτισμού, τρόπους χρηματοδότησης, θέση καλλιτεχνικού διευθυντή και με τον εκάστοτε δήμαρχο στη θέση του προέδρου, η Ν.Δ. απλώς παραχωρεί τα κτίσματα στον δήμο και κατά τα άλλα αφήνει όλη αυτή την υπόθεση στην τύχη της.
Ερχεται λοιπόν ο κ. Μητσοτάκης στον Ωρωπό, να παραδώσει τον χώρο στον δήμο. Στέκεται εκεί που η συντηρητική παράταξη φυλάκιζε τους πολιτικούς και ιδεολογικούς αντιπάλους της, να προβάλει μια συφερτική γι’ αυτόν και την κυβέρνηση «εθνική ομοψυχία». Ζητά συνεννόηση μπροστά από τα ντουβάρια που έκλεισαν μέσα τους αγωνιστές, που τους βασάνισαν, που τους στέρησαν τη ζωή. Στάθηκε μπροστά στα ποτισμένα από τα βάσανα των έγκλειστων, εκείνος του οποίου η κυβέρνηση επαίρεται πως κατάργησε το πανεπιστημιακό άσυλο, που έχει γεμίσει τον δημόσιο βίο από παράνομο ηχητικό υλικό κοριών και υπερκοριών, εκείνος του οποίου η κυβέρνηση μόλις πριν από μερικές ημέρες ψήφισε τον χουντικής έμπνευσης νόμο για τις λαϊκές συγκεντρώσεις. Πήρε έναν χουντικό νόμο του 1971 και απλώς του άλλαξε τη γλώσσα. Από καθαρεύουσα σε δημοτική!
Στην ομιλία του όμως ήταν καλά κρυμμένο ένα άλλο σχέδιο. Ανήγγειλε πως από τα 98 στρέμματα στον δήμο δόθηκαν μόνο 15. Όσον αφορά τα υπόλοιπα 83 στρέμματα, όπως είπε: «Θα δημιουργηθεί ένα ειδικό πολεοδομικό σχέδιο εντός δώδεκα μηνών, με το οποίο θα επιτρέπονται ιδιωτικές επενδύσεις, ιατρικού τουρισμού, τουρισμού και υποδομών».
Οι πρώην φυλακές είναι κηρυγμένες ως προστατευόμενο μνημείο νεώτερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Εκεί πλάι λοιπόν ο κ. Μητσοτάκης μάς είπε πως θα φέρει ιδιώτες να κάνουν επενδύσεις, στερώντας ζωτικό χώρο από το πεδίο των πολιτισμικών και άλλων δράσεων στα όρια αυτής της νέας δομής. Υλοποιεί και εδώ το σχέδιό του για ιδιωτική εκμετάλλευση των πολιτιστικών και ιστορικών μνημείων της χώρας.
Αλήθεια, αν μπορούσε κανείς να ρωτήσει αυτούς που βασανίστηκαν στις φυλακές του Ωρωπού, τι θα του έλεγαν άραγε; Μάλλον θα επαναλάμβαναν το «Κι εσύ λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό».
*Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι βουλευτής Ανατολικής Αττικής και αναπληρωτής τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
