Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
15.9°C18.5°C
4 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
14.3°C17.8°C
4 BF 58%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.6°C17.0°C
4 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.2°C18.8°C
3 BF 30%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
15.9°C15.9°C
2 BF 39%
Το δίλημμα Μπάιντεν για το Ισραήλ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το δίλημμα Μπάιντεν για το Ισραήλ

134901854.jpg

Από τη μέρα που η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ, η Αμερική ακολούθησε δύο βασικούς στόχους. Ο πρώτος ήταν να παρέχει «αλύγιστη» υποστήριξη στο Ισραήλ. Ο δεύτερος, να αποτρέψει έναν γενικότερο περιφερειακό πόλεμο που θα μπορούσε να συμπαρασύρει και τις ΗΠΑ. Οι δύο στόχοι φαίνονται όμως τελευταία όλο και περισσότερο ασύμβατοι.

To πρόβλημα είναι ότι η «αλύγιστη» υποστήριξη μπορεί να ερμηνευτεί ως λευκή επιταγή προς το Ισραήλ να αναλάβει οποιαδήποτε στρατιωτική δράση θεωρεί κατάλληλη, έχοντας τη βεβαιότητα πως αν τα πράγματα ζορίσουν, η Αμερική θα είναι εκεί για να το καλύψει. Και αυτό δίνει στο Ισραήλ τη δυνατότητα να αναλάβει ρίσκα που θα μπορούσαν να αρχίσουν τον ίδιο περιφερειακό πόλεμο που οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποτρέψουν.

Το Ισραήλ δεν προειδοποίησε την Αμερική προτού εξαπολύσει τη φονική του επίθεση στην ιρανική πρεσβεία της Δαμασκού. Το Ιράν ανταπέδωσε δεόντως με ένα άνευ προηγουμένου μπαράζ πυραύλων και drones που στόχευαν το εβραϊκό κράτος. Τώρα, η διακυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί επειγόντως να αποτρέψει το Ισραήλ από έναν ακόμη γύρο κλιμάκωσης. Όπως το έθεσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος: «Το πρόβλημα είναι ότι και οι δύο πλευρές θέλουν να είναι εκείνες που θα ρίξουν την τελευταία γροθιά».

Η επιμονή του Προέδρου Τζο Μπάιντεν ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε μορφή αντιποίνων κατά του Ιράν βοήθησε ώστε η ισραηλινή κυβέρνηση να πειστεί να μην απαντήσει αμέσως. Το Ισραήλ υποσχέθηκε όμως να χτυπήσει την κατάλληλη στιγμή. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Μπάιντεν έχει γίνει περισσότερο ανοιχτός στο να επικρίνει τις ισραηλινές ενέργειες στη Γάζα, χωρίς όμως να προσδιορίζει όρους για την υποστήριξη της Αμερικής ή να υπαινίσσεται ότι θα μπορούσε να περιορίσει τον εξοπλισμό του Ισραήλ. Το ερώτημα για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το Ιράν προσθέτει ένα ακόμα επίπεδο διαφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ.

Για πολλά χρόνια, Ισραηλινοί αξιωματούχοι επέμεναν ότι το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα αποτελεί υπαρξιακή απειλή για το εβραϊκό κράτος. Έχει ακουστεί ότι το Ισραήλ ή οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χτυπήσουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Το Ιράν πλησιάζει όσο ποτέ άλλοτε στην απόκτηση πυρηνικών όπλων και η αίσθηση απειλής του Ισραήλ έχει διογκωθεί δραματικά μετά την επίθεση της Χαμάς. Το νέο κυρίαρχο δόγμα του Ισραήλ είναι ότι η χώρα πρέπει να αναλάβει προληπτική δράση για να εξαλείψει τις απειλές. Στο Ισραήλ, το ιρανικό καθεστώς παρουσιάζεται ως ομάδα φανατικών που θα εξαπέλυε με ευχαρίστηση τον Αρμαγεδδώνα. Οι ΗΠΑ όμως βλέπουν το Ιράν ως ένα καθεστώς που επιβιώνει, βάναυσο αλλά ορθολογικό. Η κυβέρνηση Μπάιντεν αναγνωρίζει πως το Ιράν πέρασε πράγματι ένα όριο με το πυραυλικό μπαράζ του. Πιστεύει όμως ότι η Τεχεράνη στέλνει τώρα σήμα αποκλιμάκωσης. Ο φόβος στην Ουάσιγκτον είναι πως το Ισραήλ θα μπορούσε να δράσει εξαιτίας της αίσθησης απειλής του εξαπολύοντας μια σημαντική επίθεση στο Ιράν. Πιστεύοντας ότι, την έσχατη στιγμή, η Αμερική θα υποχρεωθεί να μπει στον πόλεμο, ενδεχομένως νικώντας και το ιρανικό καθεστώς για λογαριασμό του Ισραήλ. Ανάλογοι όμως υπολογισμοί εμπεριέχουν σημαντικό ρίσκο. Εάν το Ισραήλ ξεκινήσει έναν ευρύτερο πόλεμο με το Ιράν, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν πράγματι να παρασυρθούν ώστε να συμμετάσχουν. Όλα αυτά θα έφταναν όμως στο όριό της τη δέσμευση της Αμερικής απέναντι στο Ισραήλ.

Η συζήτηση στην Ουάσιγκτον για το τι ακριβώς σημαίνει τελικά η «αλύγιστη» υποστήριξη αγνοεί συχνά ένα σημαντικό ερώτημα. Παραμένει το Ισραήλ στρατηγικό πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ; Ή γίνεται στρατηγικό μειονέκτημα; Όσον αφορά τη δεύτερη εκδοχή, η μεγαλύτερη ανησυχία είναι σαφώς ότι οι ισραηλινές ενέργειες θα παρασύρουν την Αμερική σε έναν ακόμα πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Η αμερικανική υποστήριξη προς το Ισραήλ στη Γάζα έχει επίσης βλάψει την εικόνα της Αμερικής στον κόσμο, περιπλέκοντας τις προσπάθειες για τη συγκέντρωση υποστήριξης απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα.

Ο Μπάιντεν πληρώνει και βαρύ πολιτικό τίμημα, καθώς χάνει την υποστήριξη των νέων ψηφοφόρων. Και αν η ομάδα του πιστεύει πραγματικά ότι η αμερικανική Δημοκρατία διακυβεύεται στις επόμενες εκλογές, αυτό δεν είναι ένα θέμα που θα μπορούσε να αγνοηθεί. Το γεγονός ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ -και κατηγορείται ότι υπονομεύει τη Δημοκρατία στο Ισραήλ- αυξάνει τις επιφυλάξεις του Λευκού Οίκου απέναντι στην ισραηλινή κυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ παραμένει ένας παλιός σύμμαχος των ΗΠΑ και η περισσότερο ανοιχτή κοινωνία στη Μέση Ανατολή. Υπάρχει επίσης στενή συνεργασία μεταξύ ισραηλινών και δυτικών υπηρεσιών ασφαλείας, η οποία στηρίζεται στις κοινές ανησυχίες για την ισλαμιστική τρομοκρατία. Και ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν συμμερίζεται την ιδέα Αποκάλυψης που το Ισραήλ έχει για το Ιράν, θεωρεί πράγματι τη χώρα εξαιρετικά επικίνδυνη. Στην Ουάσιγκτον, το Ιράν παρουσιάζεται ως ένα από τα τέσσερα μέλη του «άξονα των αντιπάλων» που περιλαμβάνει τη Ρωσία, την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα. Αυτός ο άξονας θα μπορούσε να αποκτήσει δύναμη και αυτοπεποίθηση εάν το Ιράν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι έχει πια το πάνω χέρι απέναντι στο Ισραήλ.

Το γεγονός ότι η Ιορδανία φέρεται να βοήθησε στην ανάσχεση των ιρανικών πυραύλων δείχνει ότι -ακόμα και στη Μέση Ανατολή- υπάρχουν χώρες που συμμερίζονται την αποφασιστικότητα της Αμερικής να ανακόψει τις ιρανικές επιθέσεις στο Ισραήλ. Ίσως να υπάρχει ένας μεγάλος θεωρητικός της θεωρίας των παιγνίων στον Λευκό Οίκο που θα μπορούσε να εξισορροπήσει όλους αυτούς τους αντικρουόμενους στόχους. Εάν όχι, οι ΗΠΑ θα χρειαστούν τύχη καθώς και κρίση για να βγουν από αυτή την κρίση χωρίς να παρασυρθούν σε έναν ακόμη πόλεμο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL