Οδηγό με 8 ερωτήσεις - απαντήσεις σε όλα τα καίρια ζητήματα που αφορούν τον νέο κατώτατο μισθό, που ισχύει ήδη από την προηγούμενη Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου, παρουσιάζει σήμερα η "Αυγή" της Κυριακής σε συνεργασία με τον δικηγόρο - εργατολόγο Κώστα Τσουκαλά.
Όπως είναι γνωστό, 880.000 εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα θα ωφεληθούν από την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11%, αλλά και των επιδομάτων του ΟΑΕΔ. Ειδικότερα οι εργαζόμενοι που λάμβαναν κατώτατο μισθό 587 ευρώ (μεικτά) και 492 ευρώ (καθαρά) πλέον θα λαμβάνουν 650 ευρώ (μεικτά) και 546 ευρώ (καθαρά). Όσον αφορά τους εργαζόμενους που λάμβαναν υποκατώτατο μισθό 510 ευρώ (μεικτά) και 420 ευρώ (καθαρά), η αύξηση φτάνει το 27% και μετά την κατάργησή του θα λαμβάνουν και αυτοί 650 ευρώ (μεικτά) και 546 ευρώ (καθαρά).
Να σημειωθεί ότι με απόφαση της υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου και προκειμένου να διευκολυνθούν οι εργοδότες παρατείνεται από τις 16.2.2019 στις 28.2.2019 η προθεσμία για τη δήλωση (των εργοδοτών) στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη των μεταβολών στις αποδοχές των εργαζομένων λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού. Με άλλα λόγια η προθεσμία παρατείνεται για να διευκολυνθούν και να ολοκληρώσουν ομαλά τη διαδικασία υποβολής του εντύπου Ε4 όλες οι υπόχρεες επιχειρήσεις.
Εφη Αχτσιόγλου στην ΑΥΓΗ: Η εργασία ξανακερδίζεται με πράξεις
Επιμέλεια: Ανδρέας Πετρόπουλος
* Για ποιους ισχύει ο νέος κατώτατος μισθός;
Η αύξηση του κατώτατου μισθού με την ταυτόχρονη κατάργηση του υποκατώτατου μισθού αφορά το σύνολο των εργαζομένων που αμείβονταν με το καθεστώς αυτό. Η μείωση του κατώτατου μισθού και η εισαγωγή του υποκατώτατου μισθού θεσπίστηκε με τον Ν. 4093/2012 και ίσχυε από τις 12.11.2012 και αφορούσε τους εργαζομένους κάτω των 25 ετών.
Πλέον ο κατώτατος μισθός αυξάνεται από τα 586,08 ευρώ μεικτά στα 650 ευρώ μεικτά και ο υποκατώτατος από τα 510,95 ευρώ μεικτά στα 650 ευρώ μεικτά αντίστοιχα. Στους εργαζομένους που αμείβονται με ημερομίσθιο, αυτό αυξάνεται από τα 26,18 ευρώ μεικτά στα 29,04 ευρώ μεικτά. Για τους εργαζομένους που είναι κάτω των 25 ετών το ημερομίσθιο αυξάνεται από 22,83 ευρώ μεικτά στα 29,04 ευρώ μεικτά.
* Σε ποια επιδόματα επεκτείνεται; Ποιες τριετίες αναπροσαρμόζονται και πόσο; Τι ισχύει με βάση τον Ν. του 2012;
Η αύξηση αφορά και τα επιδόματα πολυετίας (τριετίες). Το επίδομα τριετίας υπολογίζεται στο 10% επί του βασικού μισθού και μπορεί να αυξηθεί υπολογίζοντας μέχρι τρεις τριετίες. Η αύξηση του κατώτατου μισθού προσαυξάνει και τα επιδόματα τριετίας. Βέβαια οι τριετίες υπολογίζονται στους εργαζομένους βάσει της προϋπηρεσίας που είχαν έως 12.11.2012, καθώς από τότε παραμένουν παγωμένες βάσει του Νόμου Βρούτση Ν. 4093/2012, μέχρι το ποσοστό ανεργίας να πέσει κάτω από 10%.
* Με μια τριετία ο βασικός μισθός ήταν 644,69 ευρώ μεικτά και από 1.2.2019 είναι 715 ευρώ μεικτά.
* Με δύο τριετίες ο βασικός μισθός ήταν 703,3 ευρώ μεικτά και από 1.2.2019 είναι 780 ευρώ μεικτά.
* Με τρεις τριετίες ο βασικός μισθός ήταν 761,90 ευρώ μεικτά και από 1.2.2019 είναι 845 ευρώ μεικτά.
Στους εργαζομένους που αμείβονται με ημερομίσθιο η αντίστοιχη αύξηση φτάνει μέχρι και 6 τριετίες.
* Είναι αφορολόγητος για το 2019 και τι θα γίνει το 2020;
Ο νέος κατώτατος μισθός παραμένει στη ζώνη του αφορολογήτου ορίου για το 2019 και συνεπώς οι εργαζόμενοι θα καρπωθούν το σύνολο της αύξησης των αποδοχών τους. Η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11% από την 1η Φεβρουαρίου, δηλαδή η διαμόρφωσή του στα 650 ευρώ μεικτά μηνιαίως και στα 546 ευρώ καθαρά, θα οδηγήσει φέτος στα 9.036 ευρώ (μεικτά) το συνολικό ετήσιο εισόδημα του εργαζομένου, που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό.
Σε σχέση με το 2018 ο εν λόγω εργαζόμενος θα λάβει 832 ευρώ περισσότερα! Το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά του θα ανέρχεται για φέτος στα 7.590 ευρώ και με φόρο 22% θα πρέπει να πληρώσει 1.669,8 ευρώ, ποσό που καλύπτεται από την έκπτωση φόρου των 1.900 ευρώ. Επομένως, ο μισθωτός του παραδείγματος θα είναι το 2019 εντός του αφορολογήτου ορίου.
Το 2020 ο εν λόγω εργαζόμενος θα έχει ετήσιες αποδοχές 9.100 ευρώ (μεικτά), από 8.204 το 2018. Το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά του θα ανέρχεται σε 7.644 ευρώ. Με βάση τη σημερινή κλίμακα φορολογίας εισοδήματος προκύπτει ετήσιος φόρος (22%) ύψους 1.681,68 ευρώ.
Αν ισχύσει το ψηφισμένο μέτρο της μείωσης του αφορολογήτου ορίου από 8.636 ευρώ στα 5.685 ευρώ και ακολούθως μειωθεί η έκπτωση φόρου από τα 1.900 ευρώ στα 1.250 ευρώ, θα προκύψει για το 2020 ετήσιος φόρος 431,68 ευρώ. Έτσι, η καθαρή αύξηση των αποδοχών του μισθωτού που θα λαμβάνει τον νέο αυξημένο κατώτατο μισθό θα μειωθεί στα 324,32 ευρώ, δηλαδή 23,15 ευρώ τον μήνα.
Στην περίπτωση του εργαζομένου που αμειβόταν με τον υποκατώτατο μισθό η αύξηση θα είναι αναλόγως μεγαλύτερη. Αν βέβαια, όπως συνέβη με τις ψηφισμένες περικοπές στις συντάξεις, υπάρξει κατάργηση του ψηφισμένου μέτρου, τότε και το 2020 ο εργαζόμενος θα καρπωθεί το σύνολο της αύξησης.
* Ο νέος κατώτατος μισθός αφορά και τη μερική απασχόληση; Τι προβλέπεται π.χ. για την εκ περιτροπής εργασία;
Η αύξηση του κατώτατου μισθού αφορά και όσους εργαζομένους εργάζονται με μερική απασχόληση ή με εκ περιτροπής απασχόληση και ο μισθός του είχε υπολογιστεί με βάση αναφοράς των κατώτατο μισθό. Εργαζόμενος που απασχολούνταν με τετράωρο και ελάμβανε 293,04 ευρώ μεικτά μηνιαίως πλέον θα λαμβάνει 325 ευρώ μεικτά. Αντίστοιχα θα αυξηθεί και ο μισθός του εργαζομένου που εργάζεται με οκτάωρο, αλλά λιγότερες από 5 ημέρες την εβδομάδα.
* Μπορούν να αρνηθούν την εφαρμογή του οι εργοδότες; Υπάρχουν συνέπειες σε μια τέτοια περίπτωση;
Η άρνηση εφαρμογής κανόνα αναγκαστικού δικαίου είναι αφενός ποινικό αδίκημα, το οποίο διώκεται μετά από έγκληση του εργαζομένου, η οποία μπορεί να γίνει και μέσω της Επιθεώρησης Εργασίας. Επίσης, συνιστά και διοικητικού χαρακτήρα παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας, η οποία έχει ως συνέπεια την επιβολή προστίμου από την Επιθεώρηση Εργασίας.
Μάλιστα δυνάμει του πρόσφατου Ν. 4554/2018 η κατ’ εξακολούθηση παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας εκ μέρους του εργοδότη μπορεί να επιφέρει ως κύρωση ακόμα την προσωρινή παύση λειτουργίας της επιχείρησης. Σε κάθε περίπτωση, οι εργαζόμενοι που θα συναντήσουν την άρνηση του εργοδότη να προχωρήσει στην αύξηση του κατώτατου μισθού έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στην Επιθεώρηση Εργασίας με τη βεβαιότητα ότι θα δικαιωθούν.
* Χρειάζεται να υπογραφεί νέα ατομική σύμβαση εργασίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου για να αποτυπωθεί η αύξηση του κατώτατου μισθού;
Δεν είναι απαραίτητο να υπογραφεί τροποποιητική σύμβαση εργασίας, μπορεί ωστόσο να υπογραφεί τροποποιητική που θα αφορά μόνο του μισθολογικούς όρους και τίποτα άλλο. Σε κάθε περίπτωση, δεν τίθεται ζήτημα ακυρότητας της αύξησης ούτε της εργασιακής σχέσης, δεδομένου ότι η υποχρέωση του εργοδότη να αυξήσει τον κατώτατο μισθό πηγάζει από νομοθετική ρύθμιση και δεν αποτελεί σημείο διαπραγμάτευσης.
Οι εργοδότες υποχρεούνται να προβούν σε δήλωση μεταβολής αποδοχών των εργαζομένων τους έως τις 28.2.2019 (Ε4 Πίνακας Προσωπικού), διαφορετικά θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή προστίμου.
* Ποια επιδόματα επηρεάζονται από την αύξηση του κατώτατου μισθού;
Αυξάνονται 24 συνολικά επιδόματα που είναι συνδεδεμένα με τον κατώτατο μισθό, με σημαντικότερα το επίδομα ανεργίας, που από 360 ευρώ θα ανέρχεται πλέον στα 400 ευρώ τον μήνα, και το επίδομα μητρότητας, το οποίο από 586 ευρώ θα ανέρχεται στα 650 ευρώ. Αντίστοιχα αυξάνονται τα βοηθήματα ανεργίας ασφαλισμένων τ. ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, το βοήθημα ανεργίας ασφαλισμένων τ. ΟΑΕΕ και ασφαλισμένων τ. ΕΤΑΑ.
Τα υπόλοιπα επιδόματα είναι το επίδομα επίσχεσης εργασίας, το επίδομα μακροχρόνια ανέργων, το ειδικό εποχικό, το ειδικό βοήθημα μετά τη λήξη επιδότησης λόγω ανεργίας, το ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα του ΟΑΕΔ, το ειδικό βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας, το επίδομα αφερεγγυότητας του εργοδότη, το επίδομα διαθεσιμότητας, το επίδομα μαθητείας, το επίδομα ασκούμενων σπουδαστών ΤΕΙ, το επίδομα πρακτικής άσκησης φοιτητών σχολών τουριστικής εκπαίδευσης, η ειδική επιδότηση εκδοροσφαγέων, η ειδική συμπληρωματική παροχή ανεργίας φορτοεκφορτωτών, η επιδότηση λόγω ανεργίας των ξεναγών, η επιδότηση λόγω ανεργίας αδελφών νοσοκόμων, η επιδότηση λόγω ανεργίας δασεργατών, η επιδότηση λόγω ανεργίας ρητινοσυλλεκτών, το επίδομα άδειας συμμετοχής σε εξετάσεις για σπουδαστές, φοιτητές, μαθητές που είναι εργαζόμενοι καθώς και τα προγράμματα απασχόλησης.
* Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες ο κατώτατος μισθός ορίζεται με νομοθετική ρύθμιση ή με συμφωνία των κοινωνικών εταίρων;
Σε άλλες χώρες ο καθορισμός του κατώτατου μισθού γίνεται με νομοθετική ρύθμιση και σε άλλες με συμφωνία των εταίρων. Στην Ελλάδα, ενώ παραδοσιακά ίσχυε ο καθορισμός μετά από συμφωνία των εταίρων, το 2012 καταργήθηκαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και η κυβέρνηση μονομερώς με νομοθετική μείωσε τον κατώτατο μισθό. Μόνο με νομοθετική ρύθμιση θα μπορούσε να αρθεί ο παγιωμένος τα μνημονιακά χρόνια αρνητικός συσχετισμός για τον κόσμο της εργασίας.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού σε συνδυασμό με την επαναφορά της επεκτασιμότητας των κλαδικών συμβάσεων δίνει στις δυνάμεις της εργασίας την δυνατότητα να διαπραγματεύονται από καλύτερη θέση στο άμεσο μέλλον.
