ΤΗΣ Άννας Κιουτσοκιόζογλου - Πουλάκη*
Ο δημόσιος διάλογος έχει αποτυπώσει ότι η ύπαρξη των ανεξάρτητων αρχών, τουλάχιστον εν μέρει, δεν είναι παρά ομολογία της αδυναμίας των πολιτικών να χειριστούν ζητήματα που βρίσκονται στη δική τους σφαίρα. Η κρίση πολιτικής δεν ήταν ο μόνος λόγος. Η νεοφιλελεύθερη επιλογή για αναδιανομή εξουσίας και το πέρασμα της πολιτικής και κρατικής εξουσίας σε κέντρα εκτός ελέγχου είναι ο δεύτερος λόγος, εξίσου σημαντικός.
Η περίπτωση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων στη χώρα μας είναι μια πρωτοτυπία που εκφεύγει του συνήθους αντικειμένου των αρχών που είναι κατά βάση η προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και όχι λειτουργίες του σκληρού πυρήνα της κρατικής εξουσίας όπως είναι η φορολογική εξουσία.
Η λειτουργία λοιπόν της ΑΑΔΕ, πέραν των θεμάτων που αγγίζουν τον πυρήνα της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος, επηρεάζει και άλλους τομείς. Θέτει θέματα εργασιακών σχέσεων και ευελιξίας όσον αφορά τους ανθρώπινους πόρους της, πέραν των προβλεπομένων ρυθμίσεων για το υπόλοιπο Δημόσιο. Ο ιδρυτικός νόμος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και συγκεκριμένα το άρθρο 29 τής παρέχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε ειδικό μισθολογικό καθεστώς για το προσωπικό της, εντός των ορίων του προϋπολογισμού της αρχής και του εκάστοτε Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, στη βάση των περιγραμμάτων θέσεων εργασίας.
Αυτή λοιπόν η δυνητική ευχέρεια δόθηκε στην ΑΑΔΕ τον Μάιο του 2106 και έρχεται σήμερα, μετά από δύο χρόνια, και προσπαθεί να την υλοποιήσει, χωρίς διάλογο, με κλειστά χαρτιά, με ένα σχέδιο που προχωράει στην καθιέρωση «ιδιόμορφων ατομικών συμβάσεων εργασίας», βαφτίζοντας μάλιστα το εγχείρημα αυτό διαρθρωτική μεταρρύθμιση και προσαυξάνοντας έτσι την αρνητική καθαρή αξία της λέξης.
Η διασύνδεση των περιγραμμάτων θέσης με το μισθολόγιο και το βαθμολόγιο έρχεται να καλύψει την αδυναμία της διοίκησης να καταστρώσει ένα συναινετικό σχέδιο αποτελεσματικής λειτουργίας που θα εξυπηρετεί πρωτίστως τις ανάγκες της κοινωνίας και της χώρας και συγχρόνως θα σέβεται τις ανάγκες αυτών που θα κληθούν να υπηρετήσουν και να υλοποιήσουν αυτό το σχέδιο.
Στον απολογισμό πεπραγμένων της ΑΑΔΕ για το έτος 2017 αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι καταρτίστηκαν 800 περιγράμματα θέσης και εντάχθηκαν σε αυτά πάνω από 11.500 υπάλληλοι εφοριακοί, τελωνειακοί, χημικοί. Επιπρόσθετα στο κεφάλαιο για την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού αναφέρεται ότι το νέο Σύστημα Διαχείρισης της Απόδοσης της ΑΑΔΕ θα περιλαμβάνει:
* Ποσοτική αξιολόγηση με βάση τη στοχοθεσία (ισχύει ήδη).
* Ποιοτική αξιολόγηση βασισμένη στο περίγραμμα και στο προφίλ ικανοτήτων της κάθε θέσης εργασίας (ισχύει ήδη).
*Ατομικό πλάνο ανάπτυξης για κάθε υπάλληλο της ΑΑΔΕ.
Η δημιουργική πλαστικότητα διατύπωσης και η ευελιξία που η ελληνική γλώσσα παρέχει δημιουργεί εύλογες ανησυχίες.
Η ΑΑΔΕ επιβλήθηκε από τους δανειστές με το πρόσχημα της ανεξάρτητης λειτουργίας της φορολογικής διοίκησης από πολιτικές και κυβερνητικές επιρροές. Σήμερα, πέραν αυτού του σκοπού, έρχεται με ισχυρές ιδεοληψίες που εδράζονται στην αριστεία και την ατομικότητα και προσπαθεί να καθιερώσει ένα εξατομικευμένο μισθολόγιο, πέρα από τις ισχύουσες ώς σήμερα αντικειμενικές αρχές των τυπικών προσόντων και της προϋπηρεσίας, αρχές που διασφάλιζαν αντικειμενικότητα, αξιοκρατία και διαφάνεια.
Σε ένα σύστημα που πάσχει και οι αξιοκρατικές τοποθετήσεις σε μονάδες και θέσεις εργασίας εξακολουθούν να είναι ζητούμενο, οι αιτιάσεις της ΑΑΔΕ για αποτελεσματικότητα στερούνται βάσης. Όταν η μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης εστιάζει και εμμένει στο διαίρει μισθολογικά και βασίλευε διοικητικά, τότε η κυβέρνηση οφείλει να δώσει το δικό της στίγμα.
Η κυβέρνηση της Αριστεράς μόλις τρεις μήνες από την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια δεν πρέπει να επιτρέψει αυτήν την εξέλιξη. Για τη δική μας Αριστερά, ο δημόσιος λειτουργός είναι υπηρέτης των συμφερόντων του Δημοσίου και όχι κυνηγός ατομικών πλάνων ανάπτυξης. Είναι αναγκαίο όσο ποτέ, το αποτύπωμα στην κοινωνία να έχει ιδεολογικό πρόσημο και να προσθέτει λιθαράκια στο γκρεμισμένο οικοδόμημα που άφησε η απορρύθμιση της λιτότητας που επέβαλαν οι αγορές.
Δεν γίνεται η ΑΑΔΕ από τη μια να είναι ανεξάρτητη αλλά από την άλλη να διεκδικεί επιπλέον χρήματα για να δημιουργήσει μισθολογικές αριστείες. Δεν μπορεί αυτή η κυβέρνηση να ταυτιστεί με τέτοια τερατουργήματα.
Πώς είναι δυνατόν η κυβέρνηση να «νίψει τας χείρας» και να επιτρέψει την επικράτηση τέτοιων νεοφιλελεύθερων απόψεων. Η οποιαδήποτε σκέψη για περαιτέρω εκχώρηση αρμοδιοτήτων στην ΑΑΔΕ ώστε να φέρει εκείνη ακέραια την ευθύνη των επιλογών, μόνο ως κακόγουστο αστείο μπορεί να θεωρηθεί. Η ΑΑΔΕ ό,τι πήρε, πήρε. Οι νέοι εκβιασμοί δεν πρέπει να περάσουν. Διότι η οποιαδήποτε υποχώρηση είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει στη συνέχεια γενικότερες αναταράξεις και στο υπόλοιπο Δημόσιο.
Πάντως ως εργαζόμενοι και εργαζόμενες τοποθετούμαστε απέναντι σε αυτές τις πολιτικές. Η στοχοθεσία έτσι κι αλλιώς ανά οργανική μονάδα, εδώ και χρόνια, έχει λειτουργήσει με επιτυχία στην ΑΑΔΕ. Επιπλέον εργαλεία και πρόνοιες υπάρχουν, επομένως η διοίκηση της ΑΑΔΕ δεν μπορεί να πείσει ότι η επιλογή της «ιδιόμορφης ατομικής σύμβασης» που απεργάζεται είναι μονόδρομος.
ΟΙ μονόδρομοι ως γνωστόν εξασφαλίζουν κυκλοφοριακή ροή, το ζητούμενο ωστόσο είναι προς ποια κατεύθυνση. Εμείς πάντως επιμένουμε πως η ροή πρέπει να είναι προς τα αριστερά.
* Η Άννα Κιουτσοκιόζογλου - Πουλάκη είναι αντιπρόεδρος ΠΟΕ ΔΟΥ
