Η αντίστροφη πορεία που ακολουθεί πλέον η ανεργία στη χώρα μας, επαληθεύοντας σε μεγάλο βαθμό την αλλαγή του οικονομικού κλίματος που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες, αλλά και ο περιορισμός της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας, μετά τους ασφυκτικούς ελέγχους του ΣΕΠΕ, φαίνεται να διαμορφώνουν ένα πιο θετικό πλαίσιο στην αγορά εργασίας.
Η κατάσταση παραμένει ακόμα ασφυκτική, παρά τη μείωση των ανέργων κάτω από το ψυχολογικό όριο του 1 εκατ. ανέργων μετά από έξι χρόνια (2011), ωστόσο τόσο η μεγάλη αύξηση της απασχόλησης που επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (και ο σταθερός αριθμός των μη οικονομικά ενεργών) όσο και η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας το προσεχές φθινόπωρο, με την έξοδο της χώρας από το Μνημόνιο, δείχνουν ότι μπορούν να διαμορφώσουν το επόμενο διάστημα τους όρους βελτίωσης της απασχόλησης και των αμοιβών για εκατοντάδες χιλιάδες άνεργους και φτωχούς εργαζόμενους που σήμερα (ελλείψη ΣΣΕ) αμείβονται με ιδιαίτερα χαμηλούς μισθούς που δεν ξεπερνούν τα 400 ευρώ.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, σημαντική αποκλιμάκωση παρουσίασε τον περασμένο Αύγουστο το ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας, παραμένοντας βέβαια σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, στο 20,6%. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή υπολογίζει ότι τον Αύγουστο, στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου, υπήρξε νέα υποχώρηση στο εποχικά διορθωμένο ποσοστό της ανεργίας, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στο 20,6%, έναντι του αναθεωρημένου προς τα άνω 23,4% τον Αύγουστο του 2016 και του αναθεωρημένου προς τα κάτω 20,9% τον Ιούλιο του 2017.
Την ίδια στιγμή, η Κομισιόν εκτιμά πως η ανεργία θα υποχωρήσει από 21,8% φέτος στο 20,4% του εργατικού δυναμικού το 2018 και το 18,7% το 2019, με την απασχόληση να σημειώνει αύξηση κατά 1,9% στο κλείσιμο του 2017, 1,7% το 2018 και 1,8% το 2019.
Μείωση 2,8% σε ένα χρόνο
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν κατά 101.578 άτομα σε σχέση με τον Αύγουστο του 2016, που αντιστοιχεί σε αύξηση της τάξης του 2,8% και κατά 6.549 άτομα σε σχέση με τον Ιούλιο του 2017 (ήτοι αύξηση 0,2%).
Αντιστοίχως, οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 141.342 άτομα σε σχέση με τον Αύγουστο του 2016, που αντιστοιχεί σε ποσοστιαία μείωση της τάξης του 12,6%, και κατά 16.769 άτομα σε σχέση με τον Ιούλιο του 2017 (μείωση 1,7%). Τέλος, οι οικονομικά μη ενεργοί, δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, αυξήθηκαν μόλις κατά 5.215 άτομα σε σχέση με τον Αύγουστο του 2016 (αύξηση 0,2%) και κατά 7.472 άτομα σε σχέση με τον Ιούλιο του 2017 (αύξηση 0,2%).
Να σημειώσουμε ότι, ηλικιακά, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας καταγράφεται στις ομάδες 15- 24 ετών (40,2% τον Αύγουστο 2017 από 45,2% τον Αύγουστο 2016) και 25- 34 ετών (26,9% από 29,9%). Ακολουθούν οι ηλικίες 35- 44 ετών (18,5% από 20,1%), 45- 54 ετών (16,4% από 19%), 55- 64 ετών (16,8% από 19,1%) και 65-74 ετών (11,3% από 13,9%).
Ράνια Αντωνοπούλου: συμβολικό ορόσημο
Σύμφωνα με την αναπληρώτρια υπουργό Εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου, "τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έδειξαν ότι, για πρώτη φορά έπειτα από 6 χρόνια, ο αριθμός των ανέργων πέφτει κάτω από το 1 εκατομμύριο. Για την κυβέρνηση αυτό είναι ένα συμβολικό ορόσημο που επιβεβαιώνει ότι τα τελευταία 2,5 χρόνια η ανεργία βαίνει διαρκώς μειούμενη. Φυσικά, λαμβάνουμε υπόψη τον παράγοντα της εποχικότητας και για αυτό δεν πανηγυρίζουμε. Αντιθέτως, συνεχίζουμε την προσπάθειά μας για περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας και για τη δημιουργία συνθηκών για πλήρη, σταθερή και αξιοπρεπή απασχόληση. Για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το ζητούμενο δεν είναι μόνο η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας αλλά και τι είδους θέσεις εργασίας είναι αυτές".
Μείωση παραβατικότητας, μετά από στοχευμένες παρεμβάσεις
Τα θετικά στοιχεία στο μέτωπο της ανεργίας, ακολούθησαν τη μείωση των αδήλωτων και υποδηλωμένων εργαζομένων στην αγορά εργασίας, μετά τους στοχευμένους ελέγους του ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας) σε κλάδους με διαπιστωμένη παραβατικότητα. Με άλλα λόγια, με τα νέα εργαλεία που χρησιμοποιεί το ΣΕΠΕ προχωρώντας σε στοχευμένους ελέγχους σε επιχειρήσεις και κλάδους, η παραβατικότητα υποχωρεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η αδήλωτη εργασία από το 19,17% που βρισκόταν το 2014 μειώθηκε στο 13,58%, ενώ στους εργαζόμενους καταβλήθηκαν περισσότερα από 24 εκατ. ευρώ από δεδουλευμένες οφειλές.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία των ελεγκτών, στο 10% περιορίζεται η αδήλωτη εργασία στην Αττική, σύμφωνα με τους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν σε δύο περιόδους μέσα στον Ιούνιο. Οι έλεγχοι επέφεραν 508 πρόστιμα ύψους 4.187.726 ευρώ.
Αναλυτικά, οι έλεγχοι του ΣΕΠΕ αφορούσαν σε 9.025 εργαζόμενους και εντοπίστηκαν να θίγονται οι 920 ή ποσοστό 10,19%. Αδήλωτοι βρέθηκαν 282 εργαζόμενοι και μερικώς δηλωμένοι 638, εκ των οποίων οι 535 δούλευαν με μερική ή εκ περιτροπής εργασία.
Η στόχευση των ελέγχων έγινε στους κλάδους που επιδεικνύουν την υψηλότερη παραβατικότητα, με χρήση του risk analysis του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του ΣΕΠΕ και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την πρώτη επεξεργασία των στοιχείων δείχνουν ότι:
* Το risk analysis βελτιώνει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των ελέγχων και τον εντοπισμό παραβατικών επιχειρήσεων. Ταυτόχρονα, ο επανέλεγχος φαίνεται να συμβάλλει ιδιαίτερα στη συμμόρφωσή τους.
* Η δημοσιότητα που έλαβε το πρόγραμμα και η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων συνέβαλαν στην εκούσια συμμόρφωση των επιχειρήσεων.
* Επιβεβαιώνεται η τάση μεταστροφής από την πλήρως αδήλωτη εργασία στη μερικώς αδήλωτη. Ταυτόχρονα, στο εσωτερικό της υποδηλωμένης εργασίας κυριαρχεί η ψευδώς δηλωμένη μερική εργασία. Το επόμενο διάστημα, μέσα και από το ειδικό τμήμα του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας, θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του προγράμματος, ενώ τα θετικά στοιχεία της μεθοδολογίας του θα ενσωματωθούν στον συνολικό σχεδιασμό των ελέγχων για την αδήλωτη εργασία.
Τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο υπουργείο Εργασίας, αξιολογούν ότι "για πρώτη φορά μπαίνει τέλος στο καθεστώς αυθαιρεσίας με την εφαρμογή μέτρων που προβλέπουν υψηλά πρόστιμα σε όσες επιχειρήσεις απολάμβαναν ασυλία, παραβιάζοντας την εργατική νομοθεσία".
Η βελτίωση των συνθηκών τονίστηκε και σε σχετική δήλωση του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα, ο οποίος με δήλωσή του στον προσωπικό του λογαριασμό τόνισε: "Προασπίζουμε τα εργασιακά δικαιώματα, αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά την αδήλωτη, υποδηλωμένη και απλήρωτη εργασία. Οι νόμοι για τις υπερωρίες ενεργοποιούνται. Οι εργαζόμενοι προστατεύονται από τον εξαναγκασμό σε εικονικές, οικειοθελείς αποχωρήσεις από τη δουλειά τους".
