Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Ασφαλιστικο / Δύο διαφορετικά σχέδια: Το ανθρώπινο και το απάνθρωπο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ασφαλιστικο / Δύο διαφορετικά σχέδια: Το ανθρώπινο και το απάνθρωπο

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΚΟΡΙΝΗ*

Πάνω σ' αυτά τα δύο δίπολα θα δοθεί η μεγάλη μάχη και οφείλουν να τοποθετηθούν συγκεκριμένα, όχι με αφορισμούς, κόμματα και κοινωνικοί συνομιλητές. Πολύ μελάνι έχει χυθεί αυτό τον καιρό με αφορμή τις «αναγκαίες» αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, προκειμένου αυτό να καταστεί βιώσιμο. Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, είναι που συγκρούονται δύο εκ διαμέτρου αντίθετες οικονομικές και πολιτικές σκέψεις. Η μία εκφράζεται από την κυβέρνηση και γνώμονά της έχει έναν αποκλειστικά ανθρώπινο χαρακτήρα. Η άλλη εκφράζεται από τους δανειστές και βασίζεται μονάχα σε οικονομικά χαρακτηριστικά.

Τα αρνητικά φαινόμενα- δεδομένα που διαμορφώνουν την σημερινή εικόνα, συνοπτικά είναι: 1,2 εκατ. άνεργοι και 1,2 εκατ. εκείνοι που δεν πληρώνουν εισφορές. Στα περίπου 10,5 εκατ. πληθυσμό, απασχολούνται 3,6 εκατ. (εργαζόμενοι και επαγγελματίες), ενώ εισφορές, καταβάλουν 2,4 εκατ., την ίδια στιγμή που οι συνταξιούχοι ανέρχονται στα 2,7 εκατ. περίπου. Επίσης, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι είναι μερικής απασχόλησης. Η εικόνα ολοκληρώνεται με το στοιχείο της δημογραφικής γήρανσης.

Η αντίληψη των δανειστών για την αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος εστιάζεται σε παθητικά μέτρα, τα οποία θα επιβαρύνουν επιπλέον, την ήδη βεβαρημένη ποιότητα ζωής των συνταξιούχων που η βιολογική φθορά του χρόνου επιφέρει. Σύμφωνα με το σενάριο τους, η χώρα θα κινείται σ' έναν χαμηλό μεσοσταθμικό ρυθμό ανάπτυξης μέχρι το 2060 και μάλιστα βραδείας απασχόλησης (θα παραμένει δηλαδή η χώρα για χρόνια με μεγάλα αποθέματα ανεργίας). Επίσης, η Ελλάδα για δεκαετίες θα καταγράφεται ως χώρα αρνητικής μετανάστευσης (η εκροή οικονομικών μεταναστών θα είναι γύρω στα τρία εκατομμύρια, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να μειωθεί γύρω στα 8,5 εκατ. από 10,5 εκατ. που είναι σήμερα).

Σε αυτούς τους υπολογισμούς, εάν προστεθεί και η δημογραφική γήρανση (και κατ επέκτασιν η αύξηση του προσδόκιμου βίου), οι δανειστές θεωρούν ως μόνη λύση για τη διάσωση των ασφαλιστικών ταμείων, την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, τον χαμηλό συντελεστή αναπλήρωσης, τη μείωση των ήδη κατακρημνισμένων συντάξεων. Μια τέτοια εφιαλτική εξέλιξη, αν γίνει παραδοχή, θα πρέπει δημοσίως εκ μέρους των δανειστών, έστω και τώρα, να αναγνωριστεί, ότι τα επιβαλλόμενα εκ μέρους τους «σχέδια διάσωσης» επέδρασαν καθοριστικά στη διόγκωση της ύφεσης με μεγάλες απώλειες σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζουν να παραμένουν ως αξίες οι τέσσερις θεμελιώδεις αρχές του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης:

α) Αρχή της ισότητας, β) αρχή της αλληλεγγύης των γενεών, γ) αρχή της αναλογικότητας εισφορών - παροχών, δ) αρχή της επιχορήγησης.

Η διαφορετική και ταυτόχρονα κοινωνική (και βιώσιμη) αντιμετώπιση του προβλήματος βρίσκεται επομένως στη σκοπιά της ενεργητικής λύσης (έσοδα - πόροι) και όχι στην παθητική του αντιμετώπιση (συντάξεις - δαπάνες).

Παραμένουν εννοείται οι τρεις πυλώνες του ΣΚΑ: 1) βασική σύνταξη, (η οποία χρηματοδοτείται από το κράτος, (φορολογία), 2) αναλογική (σύστημα καθορισμένων παροχών, χρηματοδοτείται από τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών), 3) Επικουρική σύνταξη (δεύτερος πυλώνας κοινωνικής ασφάλισης, εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών).

Το ζητούμενο εντοπίζεται στην εύρεση των αναγκαίων νέων πόρων, που είναι το κλειδί που θα καθορίσει και το ποσοστό αναπλήρωσης και εξ αυτού εν τέλει θα προκύψει το ύψος των συντάξεων. Προφανώς, ο καθοριστικός παράγοντας είναι ο ρυθμός ανάπτυξης και ο χαρακτήρας που θα έχει αυτός. Αν κινηθεί δηλαδή γύρω στο 1,5% (κατά μέσο όρο) τον χρόνο, παίρνοντας και μέτρα τα οποία αναφέρονται παρακάτω, χωρίς να μειωθούν άλλο οι συντάξεις, το ασφαλιστικό μας σύστημα δεν θα παρουσιάσει ελλείμματα και θα κινείται σε ποσοστό κάτω του 15 % του ΑΕΠ ως δαπάνη.

Μέτρα που θα μπορούσαν να επιφέρουν αύξηση στις εισροές

* Η ανασφάλιστη εργασία υπολογίζεται στο 20 με 25% και ζημιώνει το ασφαλιστικό σύστημα γύρω στα 4 δισ. ευρώ. Άμεσα να ενισχυθεί το ΣΕΠΕ, με εφικτό στόχο το ποσοστό αυτό να μειωθεί κατά δέκα περίπου μονάδες μέσα στο 2016 (εισροές γύρω στο 1,5 δισ.).

* Επίσης, τα προγράμματα επιδοτούμενης απασχόλησης να αφορούν μόνο τις ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες και θα κατατίθενται απ' ευθείας σε ειδικό λογαριασμό του ΙΚΑ. Ακόμη, να γίνει η ηλεκτρονική διεκπεραίωση της ασφάλισης με εργόσημο, καθώς σήμερα υπολογίζονται πως 300 χιλιάδες άτομα την ημέρα εργάζονται ανασφάλιστοι (σε αγροτικό - κτηνοτροφικές και οικιακές εργασίες), καθώς και να επανεξεταστεί η ασφάλιση των αλλοδαπών (ανεξαρτήτως εάν έχουν άδεια παραμονής).

* Επιπλέον, είναι σκόπιμο να υπάρξει ανακατανομή των διαθέσιμων πόρων του ΟΑΕΔ. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο στις ακριτικές περιοχές, (βαλκανικές χώρες), ιδιαίτερα στον μεταποιητικό τομέα, να υπάρξει ένα διαφορετικό φορολογικό καθεστώς ως κίνητρο για την αύξηση της απασχόλησης. Τέλος, θα μπορούσαν να γίνουν συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για μεικτές ομάδες παραγωγών, ιδιωτών και δήμων, ή δημοσίων επιχειρήσεων, με κοινό δίκτυο διαχείρισης, ενιαίο λογισμικό, συνολικές προμήθειες, συνδυασμένη προώθηση στις αγορές κ.λπ.

* Να υπάρξουν μέτρα για αύξηση των γεννήσεων.

* Στοχευμένη ενίσχυση του νέου ανθρώπινου δυναμικού, που μεσοπρόθεσμα μπορεί να πάρει χαρακτηριστικά ενός baby boom με πολλαπλά οφέλη (όχι μόνο οικονομικά).

* Να εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό σύστημα αγορών και συναλλαγών.

Παρεμβάσεις εντός του συστήματος

* Συγχώνευση φορέων κύριας ασφάλισης. Τα επικουρικά ταμεία να συγχωνευτούν σε ένα. Να γίνει διαχωρισμός των μη ανταποδοτικών συνταξιοδοτικών δαπανών από τις ανταποδοτικές.

* Να αλλάξει το καθεστώς των πρόωρων συντάξεων.

* Να κωδικοποιηθεί και επομένως να απλοποιηθεί το ασφαλιστικό σύστημα (μόνο στο ΙΚΑ υπολογίζεται πως υπάρχουν 1.000 διαφορετικές κατηγορίες υπολογισμού των συντάξεων!).

* Να αξιοποιηθεί η κινητή και ακίνητη περιουσίας, των ταμείων κ.λπ.

* Ο Νίκος Σκορίνης είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL