Της Πόλυς Χατζημανωλάκη
Ένα χωριό που η τοποθεσία του, θέλει ο αναγνώστης να φαντάζεται, παραπέμπει στην περιοχή του Βάλτου, ίσως τα τοπωνύμια, ίσως το μοναστήρι του Αϊ - Λιά, αλλά όλα αυτά γιατί από εκεί είναι η καταγωγή του συγγραφέα. Στην πραγματικότητα, είναι ένας τόπος του Παντού αλλά και του Αλλού, με ακριβείς ωστόσο τοπογραφικές περιγραφές, γειτονιές, κοινωνικές και άλλες διαστρωματώσεις και έναν πληθυσμό που ζει στο όριο της νεωτερικής εποχής, στο όριο που τα χωράφια γίνονται «οικόπεδα», χτίζονται βίλλες, ένας Ξένος με αλλόκοτη σωματικότητα αλλά και σοφία που έρχεται να ταράξει τα νερά, να αναλάβει ως μέντορας εξ απαλών ονύχων τον αφηγητή, και μετά τα πάθια και οι καημοί του κόσμου, κυρίως όμως οι έρωτες, οι ανεξαργύρωτοι -ούτε με τα δάκρυα-, αυτοί που δεν μιλιούνται, οι εμποδισμένοι, οι «εμφύλιοι» όπως τους ονομάζει στον τίτλο ο συγγραφέας, προκαλώντας ακόμα την απορία για την επιλογή του τίτλου μια και το έργο, πρώτο μυθιστόρημα, πρωτοεμφανιζόμενου σε ώριμη ηλικία συγγραφέα είναι μια μικρή, μια μεγάλη και σπουδαία ελεγεία της ανθρωπιάς και της αγάπης.
Μια ατμόσφαιρα μυστηριώδης και υπερρεαλιστική που αρχικά με παρέπεμψε στη μαγεία του Παύλου Μάτεσι, ένας Μάτεσις αντεστραμμένος όμως, χωρίς διακρίσεις, με όλους τους ήρωες ισοδύναμα επί σκηνής, με τα χούγια τους, την ιδιαίτερη ομιλία τους, τις εκφράσεις τους μια ατμόσφαιρα τόσο πειστική ψυχογραφημάτων, να ζουν, να αγαπούν, να φθονούν, να εξαπατούν ενίοτε, να ερωτεύονται με το πιο παραμυθένιο και το πιο απαγορευμένο πάθος, μια μικρή κοινότητα μέσα αλλά και έξω από την Ιστορία, μια και τα γεγονότα του έξω κόσμου συμβαίνουν, οι πόλεμοι -παλαιότερα-, η οικονομική κρίση, η ερημοποίηση της επαρχίας, αλλά αυτό που μετρά είναι το μέσα, η ψυχή των ανθρώπων, ο τρόποι οι ρητοί και οι άρρητοι για να εκφραστούν, να αγαπήσουν, να εξαρτηθούν από τον άλλον.
Η προξενήτρα, η απαστράπτουσα κόρη του εμπόρου και η ιστορία της, η Αννιώ, ο πρώτος έρωτας του αφηγητή, η Ζηνοβία και οι ατέλειωτοι αρραβώνες της με τον στρατιώτη της, η ιστορία των γονιών του αφηγητή, ο Σάββας, ο παπα - Χρόνης και ο παπα - Τσίλιας, το ζεύγος των αντιθέτων, ο Τρύφων και η Αντριάννα, το άσβεστο πάθος της Βελισσαρίας, οι καυγάδες του Σάββα με τη Μερόπη, οι βιβλικές και γλαφυρές βρισιές του Νώντα και άλλες και άλλες ιστορίες, όλο και πιο χρωματιστές, όλο και πιο ζωντανές, που συνθέτουν αυτήν την εξωτική αλλά και ανθρώπινη χωριογραφία των ψυχών σε μια περίτεχνα πλεγμένη αφήγηση της ιστορίας της κοινότητας των ανθρώπων της.
Με σταθερότητα και μαστοριά στον λόγο, καμία μα καμία παιδική ασθένεια της γραφής, ο Γιάννης Σιατίτσας φαίνεται και ότι έχει καταπιεί πολλά βιβλία αλλά και ότι έχει δουλέψει πολύ τα γραφτά του πριν τα βγάλει από το συρτάρι ή ακόμα ίσως και να πρόκειται για ένα εξαιρετικό ταλέντο που η ενασχόληση με την ιατρική και την έρευνα στην κατά κόσμον ζωή του δεν του έδωσαν τον χρόνο να δημοσιεύσει.
Καλοδεχούμενο το πρώτο του βιβλίο, το συνιστώ ανεπιφύλακτα, από τα καλύτερα μυθιστορήματα που διάβασα τη χρονιά που πέρασε. Αγαλλίαση και θεραπεία η ανάγνωσή του. Εξαιρετική λογοτεχνία, μακάρι να συνεχίσει να την υπηρετεί, μακάρι να βρει αποδέκτες αυτό το μήνυμα στο μπουκάλι που φοβούμαι ότι ίσως περάσει απαρατήρητο.
Γιάννης Σιατίτσας
Εμφύλιοι έρωτες
Εκδόσεις Καστανιώτη,
248 σελ., Τιμή ευρώ 14,00
