"Ευχαριστώ τους Έλληνες" αρκέστηκε να πει εμφανώς συγκινημένος ο Ελληνοϊταλός μεταφραστής και εκδότης Νικόλα Κροτσέτι. "Αυτό το πολυτιμότατο δώρο, το μετάλλιο μου το δίνει η Ελλάδα σαν δείγμα αμοιβαίας αγάπης. Και το να βρίσκομαι τώρα παρέα με τον Νικόλα Κροτσέτι, που τον είχα πάντα σαν παράδειγμα, αποτελεί μια επιπλέον τιμή και άλλη μια ενθάρρυνση" έλεγε από πλευράς του ο Γάλλος μεταφραστής, συγγραφέας και εσχάτως εκδότης Μισέλ Βόλκοβιτς. Οι δυο σπουδαίοι φίλοι της ελληνικής λογοτεχνίας και του σύγχρονου πολιτισμού μας παρασημοφορήθηκαν χθες από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο με τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής, ένα από τα σημαντικότερα διαδήματα της ελληνικής Πολιτείας που απονέμεται σε εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών για τη μεγάλη προσφορά τους στον πολιτισμό μας.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ευχαριστώντας θερμά τους δύο κορυφαίους σύγχρονους νεοελληνιστές "για την ευρηματική, κυριολεκτικά, συνεισφορά στη μετάφραση και έκδοση, αντιστοίχως στα ιταλικά και γαλλικά, εξαιρετικά αντιπροσωπευτικών έργων Ελλήνων λογοτεχνών από τις απαρχές του νεότερου ελληνικού κράτους έως σήμερα", επισήμανε ότι η συμβολή τους "δεν αφορά μόνο την Ελλάδα". Η ελληνική λογοτεχνία, υπογράμμισε, "εξακολουθεί να πλουτίζει το ευρωπαϊκό πνεύμα κι έτσι η συμβολή σας αυτή υπερβαίνει τα όρια της Ελλάδας. Είμαστε ευγνώμονες γι' αυτό, αλλά κι εσείς να έχετε την ηθική ικανοποιηση ότι η συμβολή σας υπερβαίνει τα όρια της Ελλάδας, αφορά την Ευρώπη, αφορά το ευρωπαϊκό πνεύμα". Συνάρτησε μάλιστα την προσφορά τους με τη σημερινή συγκυρία επισημαίνοντας ότι "σε μια εποχή που το ευρωπαϊκό πνεύμα πρέπει να ξαναβρεί τις ρίζες του, πρέπει να υπερασπιστεί τις αρχές και τις αξίες που του αρμόζουν, αυτή είναι η αποστολή της Ευρώπης όχι μόνο για τους λαούς της αλλά για όλο τον κόσμο, σ' αυτούς τους ταραγμένους καιρούς". Η "συγκυρία που γίνεται αυτή η διάκριση, να θυμάστε, έχει τη δική της σημασία", κατέληξε.
Η εύλογη συγκίνηση των τιμηθέντων και η οικειότητα του οικοδεσπότη, ανώτατου πολιτειακού άρχοντα, έδωσαν τον τόνο σ' αυτή τη μικρής διάρκειας αλλά μεγάλου συμβολισμού εκδήλωση, με την οποία η χώρα μας τιμά επί τέλους τους δύο νεοελληνιστές, που, ως "υπηρέτες των Ελλήνων θεών του σήμερα", σύμφωνα με τα λεγόμενα του Μ. Βόλκοβιτς, κάνουν γνωστά τα σύγχρονα ελληνικά γράμματα στην Ιταλία και τη Γαλλία αντίστοιχα. Άλλωστε, όπως επισήμανε στη σύντομη ομιλία του ο Μ. Βόλκοβιτς, "οι μεταφραστές και οι εκδότες είναι άγγελοι, μ' άλλα λόγια αγγελιοφόροι, με τον συγγραφέα στον ρόλο του μακρινού θεού". Ο ίδιος, όπως είπε, φέρνει "στους γαλλόφωνους ένα μεγάλο θησαυρό από ποιήματα, πεζογραφήματα και θεατρικά έργα". Χαρακτήρισε "μεγάλη καμπή" στη ζωή του τη συνάντηση με τη χώρα μας. "Γεννήθηκα για δεύτερη φορά, η Ελλάδα μ' έκανε άνθρωπο".
Μίλησε επίσης για "μια σχέση καθαρά ερωτική" με τη χώρα μας, που με το πέρασμα του χρόνου "έγινε φιλική, αδελφική, χωρίς να καταντήσει λιγότερο βαθιά". Τώρα, εξακολουθεί να μεταφράζει "μετά μανίας". Πολλώ δε μάλλον που "η τωρινή κρίση αποτελεί ένα καινούργιο κίνητρο. Το θεωρώ καθήκον μου να δίνω τη μάχη κι εγώ στο πλευρό των Ελλήνων με τα δικά μου όπλα" είπε, ενώ ιδιαίτερα συγκινητική, στις ευχαριστίες του, ήταν η αναφορά του στον αείμνηστο Ηρακλή Παπαλέξη, που "λείπει σε όλους τους ανθρώπους των γραμμάτων". Ο ίδιος έχει μεταφράσει δεκάδες Έλληνες ποιητές και πεζογράφους στη γαλλική γλώσσα, ανάμεσά τους οι Καρούζος, ο Σινόπουλος, η Μαστοράκη, η Λαϊνά, ο Πατρίκιος, ο Γκανάς, ο Ιωάννου, ο Κουμανταρέας, ο Ταχτσής, έχει συγκροτήσει ανθολογίες και διεισδυτικά κείμενα για την τέχνη τους και εξακολουθεί να ανασύρει από την "καταδίκη" της μικρής γλώσσας, νεότερους λογοτέχνες. Το 2013 ίδρυσε στο Παρίσι τον εκδοτικό οίκο "Le miel des anges" (Το μέλι των αγγέλων), από τον οποίο δεν μπορεί να εκδώσει, λόγω άρνησης του κληρονόμου, τη μετάφρασή του στην ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη.
Μπορεί ο Νικόλα Κροτσέτι να μη μίλησε εκτενώς χθες το μεσημέρι. Έχει διαδραματίσει όμως κομβικό ρόλο στη διάδοση της σύγχρονης λογοτεχνίας μας στη γειτονική Ιταλία. Από τη μεταφραστική γραφίδα του έχουν "περάσει" οι μεγαλύτεροι σύγχρονοι Έλληνες ποιητές και πεζογράφοι Καβάφης, Ρίτσος, Ελύτης, Αναγνωστάκης, αλλά και Καζαντζάκης, Ροΐδης, Μ. Λυμπεράκη, Άρης Αλεξάνδου, Π. Μάτεσις, Α. Ζέη, Ρ. Γαλανάκη, Γ. Ξανθούλης, Θ. Βαλτινός, Β. Αλεξάκης κ.ά., ενώ η ανθολογία "Έλληνες ποιητές του εικοστού αιώνα" (εκδ. Mondadori), που επιμελήθηκε με τον καθηγητή Φιλιπομαρία Ποντάνι, με περισσότερους από 60 Έλληνες ποιητές, από τους Σολωμό, Παλαμά, Σικελιανό, Καρυωτάκη, Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη μέχρι τη γενιά του ’70, θεωρείται η πιο σημαντική για την ελληνική ποίηση στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Ο εκδότικός οίκος "Crocetti Editore", που δημιούργησε το 1981 στο Μιλάνο, δεν είναι μόνο καταφύγιο και σπουδαστήριο για όσους ασχολούνται με τα ελληνικά γράμματα, αλλά η πνευματική πρεσβεία της χώρας μας στην Ιταλία. Παρ' όλα αυτά, στην Ελλάδα είναι η πρώτη φορά που τιμάται.
