Της Ευγενίας Μπογιάνου
Μπορεί ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης στο «Ίσως την επόμενη φορά» να απομακρύνεται φαινομενικά από τον ζόφο και την κοινωνική αποσύνθεση με τα οποία καταπιανόταν σε προηγούμενα βιβλία του, αλλά δεν διστάζει να βουτήξει σε άλλα σκοτάδια, ίσως ακόμη πιο επικίνδυνα και ζοφερά, αυτά που συνδέονται με επιθυμίες και ψευδαισθήσεις, έλξεις και απωθήσεις, σε μια κλινοπάλη που, ενώ θα περίμενε κανείς να είναι δίχως όρια και φραγμούς, μοιάζει εν τέλει δέσμια αναστολών και προκαθορισμένων ιδεών.
Ο Πέτρος, «ένας καθ’ έξιν μελαγχολικός» άνθρωπος, με την «επί μακρόν διαφυγή από τον ίδιο του τον εαυτό να ισοδυναμεί με εργασία πλήρους απασχόλησης», ο οποίος δυσκολεύεται να κοιμηθεί, «για την ακρίβεια δεν κοιμάται, καταρρέει», τη μέρα που κλείνει τα σαράντα δύο του χρόνια, νωρίς το πρωί, καθώς αναλαμβάνει να εξυπηρετήσει έναν κολλητό του φίλο, βρίσκεται στο μετρό, «εκτεθειμένος σε τόση πραγματικότητα», να παρακολουθεί μια ελκυστική και σαγηνευτική νέα γυναίκα που διαβάζει προσηλωμένη και ανύποπτη το τελευταίο του βιβλίο. Η εικόνα αυτή, χαϊδεύοντας τον ναρκισσισμό του, ξυπνάει μέσα του έναν καταιγισμό από σκέψεις και συναισθήματα. Την ακολουθεί. Εκείνη ανταποκρίνεται και η ιστορία τους αρχίζει. Αυτό όμως που θα μπορούσε να εξελιχτεί σε μια σχέση αμοιβαίου πάθους, στα χέρια του Τζαμιώτη παίρνει άλλη διάσταση: βεβαιότητες που αδυνατούν να συγκρουστούν με τον εαυτό τους, συμπλέγματα που ενεργοποιούνται με την πρώτη αφορμή, συνήθειες πιο ισχυρές από τα απρόοπτα. Το μυαλό δουλεύει με πυρετώδεις ρυθμούς, πίσω από κάθε κίνηση ίσως κάτι υπονοείται, πίσω από κάθε σιωπή ίσως καιροφυλακτεί μια ύπουλη κραυγή. Το σώμα θέλει. Ακόμη όμως και τις στιγμές της σεξουαλικής διέγερσης, το μυαλό δεν παύει να βάζει τις δικές του τρικλοποδιές, συνηγορώντας «στην απομάγευση του κόσμου», η μοναχικότητα και η περιχαράκωση σε μια οικεία, αλλά οριοθετημένη από τις ίδιες της τις εμμονές περιοχή, κυριαρχούν. «Γιατί άλλος τρόπος από το σώμα δεν υπάρχει», φράση του Χειμωνά και μότο του βιβλίου. Ο τρόπος του σώματος είναι ο τρόπος του μυαλού, μοιάζει να μας λέει ο Τζαμιώτης.
Η επιλογή του να χωρίσει σε δύο μέρη το βιβλίο, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να «δούμε» την ίδια ιστορία πρώτα από τη μεριά του Πέτρου και αργότερα από τη μεριά της Βασιλικής, πετυχαίνει να δώσει πολύ ανάγλυφα τη σύγκρουσή τους στην ανάγνωση της πραγματικότητας. Αν οι πρωταγωνιστές μιας κοινής περιπέτειας κληθούν να την περιγράψουν, θα πουν δύο εντελώς διαφορετικές, ίσως και αντιθετικές ιστορίες. Με τρόπο ανάλαφρο και παιγνιώδη, λεπτή ειρωνεία, χιούμορ αλλά και μια βαθιά διαβρωτική μελαγχολία, o Τζαμιώτης καταφέρνει να μιλήσει καίρια για την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων και δη των ερωτικών: οι παρεξηγήσεις και η προσήλωση σε ένα αυτάρεσκο εγώ είναι αυτά που δίνουν τον τόνο. Καταθέτει δύο ολοκληρωμένους χαρακτήρες, προσφέροντας λίγη περισσότερη από τη φροντίδα του στον Πέτρο, καθώς είναι πιο διεισδυτικός και πειστικός στο να αποδώσει τις λεπτές αποχρώσεις της ψυχολογίας του, δίνοντας έναν άντρα αυτοκαταστροφικό και ανασφαλή, ερωτεύσιμο όμως και διατηρώντας ατόφια, παρ’ όλες τις αντιξοότητες, τη γοητεία του. Με την υπολογίστρια και δίχως δικές της αναφορές Βασιλική είναι λίγο πιο άκαμπτος και μονοδιάστατος.
Πόση ιδιοτέλεια κρύβεται στην επιθυμία μας για τον άλλο; Ερωτευόμαστε πραγματικά τον άλλο ή μήπως την αντανάκλαση του ειδώλου μας μέσα στο βλέμμα του; Η εμμονή στη μοναχικότητα μήπως είναι το περικάλυμμα ενός ευάλωτου και φοβισμένου εαυτού; Να μερικά μόνο από τα ερωτήματα που με τρόπο δηκτικό, αλλά δίχως να χάνει τη φρεσκάδα της γραφής του θέτει ο Τζαμιώτης. Σίγουρος μάλλον ότι η κόλαση δεν βρίσκεται στα ξέστρωτα διπλά κρεβάτια, αλλά στα σεντόνια που δεν πρόλαβαν ή δεν θέλησαν κάποιοι να τσαλακώσουν. Αλλά τίποτα δεν είναι βέβαιο και αταλάντευτο. «Ίσως την επόμενη φορά».
Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, «Ίσως την επόμενη φορά»
Εκδ. Μεταίχμιο
240 σελ. Τιμή: 12,20 ευρώ
