Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
20.2°C23.5°C
2 BF 43%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
20 °C
16.6°C22.9°C
2 BF 45%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C21.5°C
2 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.1°C
1 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
17.9°C17.9°C
0 BF 59%
Βιβλίο / Ο λευκός άγγελος της μνήμης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβλίο / Ο λευκός άγγελος της μνήμης

Της Ευγενίας Μπογιάνου

Στον «Λευκό άγγελο», ένα από τα πιο δυνατά αφηγήματα του βιβλίου, ο αφηγητής, για να αντέξει τον χρόνο που διαστέλλεται καθώς αυτός μπαίνει σε ένα σκοτεινό τούνελ αβεβαιότητας προκειμένου να κάνει μια μαγνητική τομογραφία, καταφεύγει -με μια σχεδόν αντανακλαστική και αβίαστη άφεση- στη μόνη αιώνια και πιστή του σύντροφο, αντλώντας δύναμη και κουράγιο από την ζεστή αγκαλιά της. Αυτή δεν είναι άλλη από τη μνήμη. Από την αναπόληση μιας παιδικής ηλικίας σε ένα συγκεκριμένο χώρο, αυτόν του Πωγωνίου Ιωαννίνων, και σε μια συγκεκριμένη και καθοριστική στιγμή, αυτή της Κατοχής και κατόπιν του Εμφυλίου, που δεν σταμάτησε ποτέ να δίνει υλικό για σκέψη και στοχασμό. Οι ομορφιές, οι ιδιαιτερότητες του φυσικού τοπίου, αλλά και η βιαιότητα της ιστορικής στιγμής φαίνεται να αφήνουν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ψυχή του Μηλιώνη καθορίζοντας τον μετέπειτα συγγραφικό του βίο, αναγκάζοντάς τον, κατά κάποιον τρόπο ερήμην του, ενώ ξεκινά από το «μικρό» και βιωματικό να καταλήγει πάντοτε στο «μεγάλο» και συλλογικό. «Προέρχομαι από μια περιοχή της Ελλάδας όπου το πόδι της Ιστορίας πάτησε βαριά, και μάλιστα στα πιο τρυφερά μου χρόνια» λέει χαρακτηριστικά.

Τα «Απο-θέματα», που περιλαμβάνουν δεκαεπτά κείμενα χωρισμένα σε τέσσερις ενότητες (αφηγήματα, μαρτυρίες, σκαλαθύρματα και χρονικά), κυκλοφόρησαν τρεις μήνες μετά τον θάνατο του συγγραφέα, σε ηλικία 85 ετών, τον Ιανουάριο του 2017. Τα περισσότερα κείμενα, εκτός λίγων εξαιρέσεων που φιλοξενήθηκαν σε περιοδικά, δημοσιεύονται για πρώτη φορά. Πρόκειται για έναν ύστατο χαιρετισμό, μαζί και για ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών, καθώς ο συγγραφέας -νιώθοντας ίσως πως ο χρόνος φθίνει-, καταπιάνεται με θέματα που τον απασχόλησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής ζωής του: εκτός από τη δύσκολη παιδική ηλικία σε μια ανάλγητη και αντιφατική εποχή και την σχέση του με το περιβάλλον που συνήθως συνδέεται με τον γενέθλιο τόπο, μεγάλο μέρος του βιβλίου καλύπτει η αγάπη του για τη λογοτεχνία όπως αυτή αποτυπώνεται μέσω των επαφών του με άλλους ομότεχνους, καθώς και οι αναμνήσεις του από τη μακρά θητεία του στην εκπαίδευση.

Από τα απολαυστικότερα κείμενά του είναι αυτά για τους ομότεχνούς του, σπουδαίες μορφές στον χώρο των γραμμάτων, όπως ο Αλέξανδρος Κοτζιάς, ο Αλέξανδρος Αργυρίου, ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος, ο Ν.Γ. Πεντζίκης, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, ο Δημήτρης Χατζής και ο Μιχάλης Κατσαρός. Εκεί όπου μια συνήθως μικρή λεπτομέρεια δίνει το έναυσμα για να διατυπωθεί μια ιστορία, με τη χαρακτηριστική ενάργεια και βαθύτητα της γραφής του Μηλιώνη, ο οποίος ναι μεν δεν φείδεται τρυφερότητας, αλλά επίσης δεν χαρίζεται και σε κανέναν. Αυτό που θέλει να πει το λέει και μάλιστα με τον πιο ευθύ και, με μια έννοια, έντιμο τρόπο. Όπως λέει άλλωστε ο ίδιος, «οι λέξεις φαινομενικά ή, τουλάχιστον, εν μέρει μόνο προκύπτουν από κριτικές επεξεργασίες, ενώ στην πραγματικότητα πηγάζουν από τα βαθύτερα και γι’ αυτό τα πιο ανεξέλεγκτα στρώματα του εαυτού μας». Κατεξοχήν βιωματικός συγγραφέας ο ίδιος, μιλάει για όλα όσα τον συγκινούν ή τον βασανίζουν, δίχως να κρατάει κάποια απόσταση ασφαλείας από αυτά, αλλά σχεδόν αγγίζοντάς τα σαν να είναι σάρκα από τη σάρκα του. Γράφει δίχως να στήνει δίχτυ ασφαλείας από κάτω, επιστρατεύοντας την ευαισθησία και την παρατηρητικότητά του από τη μία, αλλά και την καυστική ειρωνεία και ένα ανατρεπτικό υποδόριο χιούμορ όποτε και όταν χρειάζεται. Έχει επίσης την τόλμη να καταπιαστεί -εκεί είναι που επιστρατεύει μεγάλες δόσεις χιούμορ- και με πράγματα επίκαιρα, δείχνοντας ότι κάθε άλλο παρά παροπλισμένος είναι. Δεν αφήνει την εποχή να τον ξεπεράσει. Δεν το επιτρέπει στον εαυτό του. Δεν το επιτρέπει στο συγγραφικό του εγώ. Είναι εκεί, εδώ, παρών και μάχιμος, μέχρι το τέλος.

Χριστόφορος Μηλιώνης, «Απο-θέματα»

Εκδ. Νεφέλη

160 σελ. Τιμή: 11ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL