Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
Περί βιβλιοθηκών... και αλήθειας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Περί βιβλιοθηκών... και αλήθειας

Το λεξικό της Οξφόρδης κάθε χρόνο επιλέγει μία λέξη και την ανακηρύσσει "λέξη της χρονιάς". Για το 2016 η λέξη αυτή είναι η "μετα-αλήθεια", "post-truth" στα αγγλικά. Ο ορισμός της σύμφωνα με το λεξικό: Αφορά ή δηλώνει συνθήκες υπό τις οποίες αντικειμενικά γεγονότα έχουν μικρότερη επιρροή στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης από τις εκκλήσεις στο συναίσθημα ή στις προσωπικές πεποιθήσεις. Κλασικό παράδειγμα έκφρασης: Ζούμε στην εποχή της μετα-αλήθειας. Τι όμως σημαίνει αυτό;

Σε μια εποχή άκρατου υποκειμενισμού η προσωπική αλήθεια είναι όχι μόνο πιο ισχυρή αλλά μετατρέπεται σε καθολική αλήθεια. Η πρόσβαση σε έναν ατελείωτο αριθμό πληροφοριών μέσα από το Διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα αντί να αμβλύνει αυτή την πεποίθηση, την ενισχύει και την πολλαπλασιάζει. Οι πληροφορίες που αντλεί κανείς υπόκεινται σε μια ισχυρή προκατάληψη επιβεβαίωσης (confirmation bias ο όρος στη διεθνή βιβλιογραφία), όπου οι πληροφορίες που αναζητώ και βρίσκω επιβεβαιώνουν κάθε φορά απόλυτα τον αρχικό μου ισχυρισμό.

Από τον ακαθόριστο φόβο ότι οι εμβολιασμοί προκαλούν αυτισμό ή καρκίνο, στις θεωρίες συνωμοσίας και στον φόβο της τρομοκρατίας και στις πεποιθήσεις των άλλων, η αναζήτηση στο Διαδίκτυο θα επιταχύνει ακριβώς αυτές τις αντιλήψεις μας, γιατί αυτές ακριβώς θα αναζητήσουμε. Και αν κάποια πράγματα μπορούν να θεωρηθούν ως και χαριτωμένα, όπως οι χιλιάδες πληροφορίες περί "ψεκασμών" που κυκλοφορούν, τα περισσότερα αρχίζουν να αποκτούν επικίνδυνη τροχιά. Μια ματιά στην άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων και των ρατσιστικών φαινομένων στην Ευρώπη αρκεί για να κατανοήσουμε ότι στην εποχή της μετα-αλήθειας, αυτή η προσωπική υποκειμενική αλήθεια μπορεί να καταντήσει εφιαλτική.

Σε αυτή την περίεργη εποχή λοιπόν οι βιβλιοθήκες καλούνται να λειτουργήσουν. Όταν όλο και περισσότερος κόσμος αρκείται στο Διαδίκτυο και στα κοινωνικά δίκτυα για την εύρεση κρίσιμων πληροφοριών, ο ρόλος της βιβλιοθήκης καθίσταται ακόμα πιο σημαντικός. Η διαπαιδαγώγηση των ανθρώπων στην εξεύρεση πληροφοριών, στην κριτική αποτίμησή τους, στη διασταύρωσή τους και στην επεξεργασία τους είναι επιτακτική ανάγκη πλέον. Η χρήση βιβλίων αναφοράς, η επισκόπηση της βιβλιογραφίας, η κριτική ανάλυση των πηγών, η συγκριτική ανάγνωση μπορούν να διδαχθούν και να εισβάλουν στους προσωπικούς χώρους των απόλυτων βεβαιοτήτων, διαρρηγνύοντας τον τοίχο της ατομικής γνώσης και της απόλυτης αλήθειας. Επειδή στο Διαδίκτυο οι πηγές είναι περιορισμένες τελικά και το κόστος πρόσβασης στην επεξεργασμένη και διασταυρωμένη πληροφορία δυσβάστακτο για τον μέσο πολίτη, οι βιβλιοθήκες είναι οι μόνοι θεσμοί που μπορούν να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε αυτές.

Ευελπιστούμε ότι το 2017 δεν θα είναι η χρονιά της αλήθειας. Ευελπιστούμε ότι οι βιβλιοθήκες μας θα αυξήσουν τις προσπάθειές τους ο κόσμος μας να γίνει λίγο καλύτερος.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL