Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Νίκος Σκορίνης: / Νίκος Σκορίνης: Η Ελλάδα φάνταζε ως έπαυλη, ήταν όμως μια παράγκα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Νίκος Σκορίνης: / Νίκος Σκορίνης: Η Ελλάδα φάνταζε ως έπαυλη, ήταν όμως μια παράγκα

"Ως αριστερός καλείσαι μόνο να δίνεις, όχι να ζητάς" λέει ο Νίκος Σκορίνης. Αυτόν τον αξιακό κώδικα ανιχνεύει στο μυθιστόρημά του "Ακύμαντοι" (εκδ. Λιβάνης) που μέσα από την πολυφωνική αφήγησή του συνθέτει την τοιχογραφία της μετεμφυλιακής Ελλάδας επικεντρώνοντας στη διαδρομή από την περίοδο της ευδαιμονίας ώς τη μεγάλη κρίση. Μπορεί οι ήρωές του να μην κατορθώνουν να δημιουργήσουν τον κόσμο που ονειρεύονται, ο ίδιος ωστόσο επιμένει ότι "πάντα υπάρχει ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο". Με μακρά θητεία στην Αριστερά και επιτυχημένη διαδρομή τα τελευταία χρόνια στη συγγραφή, ο Νίκος Σκορίνης με αφορμή τους "Ακύμαντους" μιλάει για την αδιαφορία και τις ανισότητες του σύγχρονου κόσμου, για την αριστερά και την κοινωνία, για την κυβέρνηση και τη λογοτεχνία.

Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη

* Τι θέση έχουν οι "Ακύμαντοι" στη δίνη της ιστορίας σας;

Είναι αυτοί που συμμετέχουν στο παλιρροϊκό κύμα που υπονομεύει τις ανθρώπινες αξίες. Η ετυμολογία της λέξης, εδώ, πάει μερικά βήματα πιο πέρα. Δεν εννοώ τους ήρεμους, εννοώ τους αδιάφορους, τους ατομιστές και δυστυχώς υπάρχουν πάρα πολλοί. Σήμερα ζούμε ένα τερατούργημα του νεοφιλελευθερισμού και κάποιοι το θωρούν σαν κανονικότητα, κάτι σαν φυσικό φαινόμενο της δεδομένης χρονικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Πίνεις καφέ στην πλατεία και δίπλα σου πέφτουν κορμιά στο πεζοδρόμιο. Άστεγοι, πεινασμένοι, ναρκομανείς, πρόσφυγες και μετανάστες, όλοι σ’ ένα μίξερ εκδίκησης από τους «καθώς πρέπει».

* Είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος να ζει σε τέτοια σκληρότητα;

Έτσι φαίνεται! Είναι το πιο σκληρό ζώο. Και ζώο δεν εννοώ το θύμα αλλά τον θύτη. Εξαφανίστηκαν στο διάβα μας δεκάδες χιλιάδες ζώα και φυτά. Εμάς, τίποτα δεν μπόρεσε να μας νικήσει από τότε που μας γέννησε η κοσμική σκόνη του σύμπαντος. Η ήττα μας, αν επέλθει ποτέ, θα είναι από μας τους ίδιους. Το δικό μας requiem θα είναι γραμμένο από τα αιματοβαμμένα δικά μας χέρια. Δες όσα σήμερα συμβαίνουν δίπλα μας. Μόνο τις βόμβες δεν ακούμε. Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν. Εκείνα τα πονεμένα και φοβισμένα μάτια των μικρών παιδιών. Η χαμένη αθωότητά τους μέσα σε μια μόνο στιγμή. Κάθε βράδυ στις οθόνες του σπιτιού μας ,ξαπλωμένοι στους μαλακούς καναπέδες μας, περνούν από τα μάτια μας σαν ταινίες μικρού μήκους, οι χαμένες ζωές. Πέφτουμε μετά στα κρεβάτια μας, κάνουμε λίγο ή πολύ σεξ, μη και μας μείνει καμιά σκηνή ζωντανή και γίνει ο ύπνος μας εφιάλτης. Καλού κακού σηκώνουμε και μερικά συρματοπλέγματα μπροστά από τις πόρτες μας. Έξω εκεί, όμως, δεν είναι η εικονική πραγματικότητα, ρέει άφθονο ζεστό αίμα αθώων ανθρώπων. Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν κάποιοι που επιμένουν ανθρώπινα και απλώνουν το χέρι.

* Η λογοτεχνία γράφεται εν θερμώ;

Ναι, συμβαίνει. Όταν μυαλό και ψυχή γίνονται παρανάλωμα από τις εντάσεις της ζωής. Θαρρώ, όμως, πως τότε έχουμε αποθέωση του ψυχισμού, με αποτέλεσμα να έχουμε εξαιρετικά μεν αποτελέσματα στους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, αλλά λιγότερη πληρότητα στο σύνολο του έργου. Θολωμένο το μυαλό εστιάζει στο επί μέρους και αγνοεί τ΄ όλον. Προσωπικά, έχω γράψει και στις δύο καταστάσεις και καμία δεν απορρίπτω. Δεν είναι ίδια όλα τα κεφάλαια, έχουν διαφορετικό πυρετό.

* Οι ήρωές σας δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν τον καλύτερο κόσμο που ονειρεύονται. Αν δεν το καταφέρνει η μυθοπλασία, μπορεί να γίνει στην πραγματική ζωή;

Πάντα υπάρχει ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο. Με πισωγυρίσματα ενίοτε, η ανθρωπότητα προχωράει μπροστά. Με μεγάλες αντιφάσεις και οδυνηρά δίπολα, αλλά το βλέμμα τού κόσμου εστιάζει τελικά στο κέντρο βάρους της προόδου. Για παράδειγμα, ο αναλφαβητισμός παγκόσμια τείνει να εξαφανιστεί. Λίγο το έχετε αυτό; Παραδοσιακές φοβίες που εξευτέλιζαν τους ανθρώπους, λόγω αμορφωσιάς σβήνουν· η γνώση δίνει ενέργεια να ξεδιπλώσουν νέα αιτήματα για τη ζωή τους. Διεκδικεί ο άνθρωπος μερίδιο από τη μεγάλη έκρηξη της τεχνολογίας, της έρευνας, της επιστήμης. Όχι ομοιόμορφα, μα σίγουρα βελτιώνει τη θέση του. Θα μου πείτε, ότι σήμερα, η παγκόσμια ανισοκατανομή του παραγόμενου εισοδήματος συγκεντρώνεται όλο και σε λιγότερα κοράκια. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά ταυτόχρονα ξεκολλάνε από τη λάσπη εκατομμύρια άνθρωποι. Το πρόβλημα είναι πράγματι πως ο σημερινός νεοφιλελευθερισμός ροκανίζει τις μεσαίες κοινωνικοοικονομικές περιοχές, οδηγώντας σε δύο άκρα, σε λίγα ρετιρέ και πολλά ισόγεια.

* Στο πολυφωνικό μυθιστόρημά σας στοιχειοθετείτε την τοιχογραφία της μετεμφυλιακής Ελλάδας, δίνοντας ωστόσο έμφαση στην περίοδο ανάμεσα στην πλαστή ευδαιμονία μέχρι τα Μνημόνια. Πώς συνθέτετε το πορτραίτο του Νεοέλληνα και ταυτοχρόνως το πορτραίτο μιας χώρας που χάνει τους αξιακούς τις κώδικες;

Μέσα από διαφορετικές παρέες, οι ήρωες και οι ηρωίδες του μυθιστορήματος ακτινογραφούν τις αλλαγές μιας περιόδου όπου η Ελλάδα φάνταζε ως έπαυλη· στην πραγματικότητα, όμως, ήταν μια παράγκα χωρίς θεμέλια. Μικροαστισμός, νεοπλουτισμός, νέα πολιτικά και πελατειακά τζάκια δίπλα στα παλιά. Νεολαίοι με πλαστά όνειρα και παραβατικές ζωές, αλλά και νέοι με αξίες και αλήθειες, μεσήλικες και μεγαλύτεροι διανύουν μια μαραθώνια πορεία, που ενώ πλησιάζουν στο τέρμα ποτέ δεν το φτάνουν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μετατραπεί η χώρα μας σε ένα απίθανο τουμπερλέκι. Η παραγωγική της βάση σχεδόν εξαφανίστηκε, αφήνοντας το οικοδόμημα χωρίς δική της κουζίνα, τον βασικό δηλαδή παράγοντα για να θρέψει τις επόμενες γενιές.

* Είναι ένα πικρό μυθιστόρημα;
Είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο χαρμολύπη, όπως είναι και η πραγματική ζωή μας.

* Όπου ο έρωτας παίζει καταλυτικό ρόλο;
Η ανόθευτη αγάπη και ο έρωτας μέσα στο βιβλίο οδηγούν στη θεοποίηση του ανθρώπου. Ακόμα και ο ανεκπλήρωτος έρωτας κάποιων ηρώων μου, δεν κάνει τίποτε άλλο από το να καταγράφει το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Η πραγματική φιλία και η αγάπη ξεχειλίζουν μέσα στο μυθιστόρημα. Εξανθρωπίζουν!

* Κάτι σαν τη σχέση των αριστερών με την Αριστερά δηλαδή;

Σωστά το θέτετε. Μια διαρκής ουτοπία, που, παρά τα επαναλαμβανόμενα τραύματα, δε σταματάς ποτέ να είσαι ερωτευμένος μαζί της.


* Ακόμα κι αν γίνει κυβέρνηση;
Τώρα ακόμα περισσότερο, γιατί ως αριστερός καλείσαι μόνο να δίνεις κι όχι να ζητάς. Γι' αυτό ακριβώς το ηθικό πλεονέκτημα ο κόσμος επέλεξε την Αριστερά στην Ελλάδα. Σιχάθηκε την καμαρίλα μέσα στην οποία βρέθηκε και ο ίδιος. Μια αστική δημοκρατία κουτσουρεμένη, κυριάρχησε όλες αυτές τις δεκαετίες. Οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά. Η χώρα μπούκωσε και τώρα ζητάει την κάθαρσή της. Εξ αυτού και τα άναρθρα ουρλιαχτά. Η σύγκρουση ανάμεσα στο παλιό και το νέο.


* Οι ήρωές σας δεν τα καταφέρνουν πάντα. Η Αριστερά θα τα καταφέρει;
Σ' αυτό τον κόσμο τίποτα δεν είναι απραγματοποίητο αλλά και τίποτα δεν είναι βέβαιο. Αξία έχει η διαδρομή. Πολλές οι εικόνες, άλλες λαμπερές και άλλες σκοτεινές. Πάντα στο τέλος, όμως, βγαίνει ένα φως.

* Είστε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας, πώς βλέπετε να διαγράφεται η διαδρομή στο άμεσο μέλλον;
Σε έναν περίπλοκο και θεοπάλαβο κόσμο, με την κυριαρχία ενός ακραίου νεοφιλελευθερισμού, αυτή η Αριστερά, πρώτη φορά μετά την πτώση του σοβιετικού μοντέλου, εμφανίστηκε ως η "χρυσή αλλαγή", έτσι όπως την ονομάζουν στους ποδοσφαιρικούς αγώνες, όταν χάνει μια ομάδα, ελπίζοντας στη μεγάλη ανατροπή. Αν θα τα καταφέρει η όχι, εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες, αντικειμενικούς και υποκειμενικούς. Δύσκολα τα πράγματα, αλλά αξίζει να δοθεί αυτή η ιστορική, πολιτική και κοινωνική μάχη. Τίποτα δεν πάει χαμένο.

* Η κοινωνία αντέχει;

Είναι δικαίως θυμωμένη και αγανακτισμένη. Είναι αυτή, όμως, που πρέπει στα μεγάλα επίδικα της ζωής της να είναι η πρωταγωνίστρια. Χωρίς αυτήν δεν θα τα καταφέρουμε, κάτι που είχαμε τονίσει πριν τις εκλογές του 2015. Προσπαθούμε να πείσουμε πως μπορούμε στο τέλος μαζί να πατήσουμε κορυφή. Ο συσχετισμός των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων στην Ευρώπη δεν είναι ο καλύτερος, αλλά διαμορφώνουμε μια αλλαγή που ίσως στο τέλος είναι θετική. Όπως έχουμε πει πολλές φορές, το πρόβλημα είναι κυρίως ευρωπαϊκό και άρα, σε μεγάλο βαθμό, εκεί θα κριθεί και το τέλος ή η απαρχή ενός νέου ευρωπαϊκού κοινωνικοοικονομικού πολιτισμού.

* Η λογοτεχνία είναι ο πρόσφορος τρόπος να μιλήσεις για τη ζωή, την πολιτική, την ιστορία;

Είναι ο εύκολος δρόμος. Γράφεις τη δική σου ιστορία για όλα. Το ανέφικτο το μετατρέπεις σε εφικτό. Το άσχημο το κάνεις όμορφο. Το εφήμερο αιώνιο! Τον έρωτα Θεό και τον Θεό ερωτευμένο! Τον θάνατο νεκρό. Η λογοτεχνία μάς πάει πιο πέρα από τα γνωστά μονοπάτια. Βόσκει πολλές φορές σε άγονους και επικίνδυνους για τους πολλούς τόπους. Τρέχει ορισμένες φορές πιο γρήγορα από την ίδια την εποχή που γράφεται.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL