Το εξώφυλλο ενός βιβλίου αποτελεί, κατά κάποιον τρόπο, μια πρώτη ερμηνεία του κειμένου που εμπεριέχει, αναδεικνύοντάς το είτε μέσω της εικόνας είτε με την επιλογή της κατάλληλης γραμματοσειράς και την τοποθέτηση των τίτλων.
Υπάρχουν βιβλία ή σειρές που έχουν μείνει στη μνήμη μας μονάχα από το εξώφυλλο. Ανάμεσά τους, κάποια από αυτά που σχεδίασε ο ζωγράφος Γιάννης Βαλαβανίδης, που παραμέρισε σε αυτή τη διαδικασία το προσωπικό του εικαστικό όραμα προκειμένου να υπηρετήσει μια τέχνη πιο ταπεινή, αλλά με ευρύτερο κοινωνικό ρόλο. Σε αυτήν είναι αφιερωμένη η έκθεση Η τέχνη του εξωφύλλου, που φιλοξενείται από σήμερα στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Αμερικής 13).
Εξώφυλλα βιβλίων ο Γιάννης Βαλαβανίδης ξεκίνησε να σχεδιάζει μέσα στη δικτατορία, το 1970. Ήταν λίγο μετά την πρώτη του ατομική έκθεση ζωγραφικής, όταν κυριαρχούσε ο προβληματισμός σχετικά με τον κοινωνικό και πολιτικό ρόλο της τέχνης, που ο Φίλιππος Βλάχος του πρότεινε να συνεργαστούν στις εκδόσεις Κείμενα. Μέσα στο κλίμα της εποχής, θεώρησε ότι οι γραφικές τέχνες προσφέρουν ένα πεδίο ευρύτερης λειτουργίας της εικαστικής έκφρασης, κάτι που αποτέλεσε το βασικό κίνητρο για να ασχοληθεί με τα εξώφυλλα ως ζωγράφος.
Έχοντας αφήσει ένα διακριτό σχήμα, που αποτυπώθηκε στα καλαίσθητα και επιμελημένα εξώφυλλα των Κειμένων, στη συνέχεια συνεργάστηκε με αρκετούς εκδοτικούς οίκους, με τρεις όμως διατήρησε μια μακροχρόνια και ξεχωριστή σχέση: Μετά τα Κείμενα και τον Φίλιππο Βλάχο, συνέχισε στο Θεμέλιο με τον Μίμη Δεσποτίδη και τον Θόδωρο Μαλικιώση και στο Πλέθρον με τον Σάμη Γαβριηλίδη και τον Λουκά Ρινόπουλο.
Ο Γιάννης Βαλαβανίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939 και σπούδασε ζωγραφική, χαρακτική και ψηφιδωτό στην ΑΣΚΤ (1957 - 1963). Συμμετείχε στην «Ομάδα Τέχνης Α» (1965 - 67), στους «Νέους Έλληνες Ρεαλιστές» (1970 - 73), καθώς και στο Σύνδεσμο Σύγχρονης Τέχνης (1979 - 83) και στην Ομάδα για την Επικοινωνία και την Εκπαίδευση στην Τέχνη (1979 - 86), ενώ δίδαξε ζωγραφική και ψηφιδωτό στην ΑΣΚΤ (1982 - 2006), της οποίας υπήρξε και αντιπρύτανης. Από το 2007 είναι ομότιμος καθηγητής της.
