Του Κυριάκου Π. Λουκάκου
Περίσσευαν οι αναμνήσεις το απόγευμα της 11ης Φεβρουαρίου καθ’ οδόν προς την αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος». Πρωτίστως η αμηχανία στη θύμιση της εντυπωσιακής καλλονής της Τσέχας μεσοφώνου Magdalena Kožená, όταν, πριν από δεκαετίες και πλαισιωμένη από τη «μετριοπαθή» La Petite Bande της ολλανδικής οικογένειας του Sigiswald Kuijken, είχε ερμηνεύσει καντάτες του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Η διεθνής προβολή είχε ήδη προηγηθεί της άφιξής της στην Αθήνα και οι καλλιτεχνικές υποχρεώσεις της θα οδηγούσαν μετ’ ου πολύ στον γάμο της με τον δυναμικό Βρετανό αρχιμουσικό Simon Rattle. Η «συγκλήρωσις» της ζωής απλώς μονιμοποίησε την καλλιτεχνική τους συνεργασία, ζωντανή μέχρι σήμερα και συγκινητική κατά τη νωπή φάση μετάβασης τού εν τω μεταξύ Σερ Σάιμον από την πολυετή ηγεσία της Φιλαρμονικής του Βερολίνου σε αυτήν εκείνης του Λονδίνου.
Στη διαδρομή των ετών ο Ρατλ διηύθυνε επανειλημμένα την Orchestra of the Age of Enlightenment, συχνά με σολίστ τη σύζυγό του, όχι όμως εν προκειμένω. Εντυπωσιακή ωστόσο αναδεικνύεται η συνειδητοποίηση ότι η «Ορχήστρα της Εποχής του Διαφωτισμού», ένας από τους παγκοσμίως κορυφαίους σχηματισμούς παλαιών οργάνων, με ιδιαίτερη επίδοση στο συμφωνικό και λυρικό ρεπερτόριο της κλασικής περιόδου, με βίο αναγόμενο στο έτος 1986 και με μεγάλη διεθνή δισκογραφία, έπρεπε να αναμείνει το έτος 2019 και τη γενναιόδωρη πρωτοβουλία του «Κέντρου Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος», προκειμένου το πάλαι ποτέ «Κλεινόν Άστυ» να τύχει του προνομίου της φιλοξενίας του!
Στο πόντιουμ της Ορχήστρας, γι' αυτή την αθηναϊκή της πρεμιέρα υπό τον προγραμματικό τίτλο «Love and Duty», βρέθηκε ο Giovanni Antonini, διεθνούς φήμης αρχιμουσικός, προερχόμενος από τα σπλάχνα της ανανεωτικής ερμηνευτικής πρακτικής του μπαρόκ, σε φάση πλέον ενασχόλησης με την κλασική περίοδο, στην οποία και περιορίστηκε το γεγονός. Τηρούμε αποστάσεις από ελευθεριότητες, όπως η επιλογή του Ιταλού να εισαγάγει καθένα από τα τέσσερα μελοδραματικά κεφάλαια της συναυλίας με ένα μέρος από το μοναδικό έργο απόλυτης μουσικής της βραδιάς, τη συμφωνία σε σολ ελάσσονα, αρ. καταλόγου Καίχελ 550, του Βόλφγκανγκ Αμαντέ Μότσαρτ. Παρά το γεγονός ότι η κλασικού ήθους και ζωηρότητας ανάγνωση υπήρξε υποδειγματικής οργανικής ευκρίνειας και μουσικολογικής ενημέρωσης (με τις περισσότερες αν όχι όλες τις επαναλήψεις στο αντάντε, αλλά σε 11+ λεπτά αντί των 16+ που είχε χρειαστεί ο Μπέντζαμιν Μπρίττεν στην ιστορική ηχογράφησή του...), αμφισβητούμε το επιτρεπτό παρόμοιου κατακερματισμού οποιουδήποτε συμφωνικού έργου.
Ο ονειρώδης ήχος μιας ορχήστρας κορυφαίων ειδημόνων εκτελεστών, με ονόματα όπως η αυλήτρια Lisa Beznosiuk και ο κλαρινετίστας Anthony Pay να κοσμούν τις τάξεις της, παρείχε ιδεώδη πλαισίωση στη φιλοξενούμενη καλλιτέχνιδα, ενεργητική, εκφραστική και με το προσήκον ύφος. Η φωτεινότητα της διαπεραστικής και εύηχης φωνής προβλήθηκε στην αίθουσα χωρίς ακουστές ενδείξεις φθοράς, σε τόσο απαιτητικές και διαφορετικές μεταξύ τους ενσαρκώσεις όσο ο Πάρις (στην αναθεωρητική όπερα «Paride ed Elena», 1770) και η Ερατώ (στην ανακτορική azione teatrale «Il Parnasso Confuso», 1765) του Κρίστοφ Βίλλιμπαλντ Γκλουκ, η Βερενίκη στη μεγάλη scena του Φράντσγιόζεφ Χάυντν, η Σουζάνα στην -δυσεύρετη και εναλλακτική εκείνης «των ρόδων»- άρια από την δ’ πράξη των «Γάμων του Φίγκαρο» (χωρίς απώλεια του οικείου ρετσιτατίβου που προηγείται). Έσχατος αλλά όχι ελάχιστος ο ταλαντευόμενος μεταξύ καθήκοντος και αγάπης, επιστήθιος του αυτοκράτορα, Σέστο από την «Επιείκεια του Τίτου», επίσης του Μότσαρτ. Ο αποχαιρετισμός στη Βιτέλλια, από την 3η σκηνή της α' πράξης, σε κείμενο Μεταστάζιο και με επί σκηνής το κλαρινέτο ομπλιγκάτο, αποτέλεσε όχημα πραγματικού θριάμβου δεξιοτεχνίας και μουσικότητας για τους ερμηνευτές στο κλείσιμο του επίσημου προγράμματος μιας αξιομνημόνευτης εκδήλωσης. Ευχαριστούμε!
