...Όμως, ο Άρης Ζέρβας δεν είναι τραγουδιστής! Είναι σολίστ του βιολοντσέλου, ο οποίος, εκτός φυσικά από την παρουσία του σε ορχηστρικά σχήματα, όπως κάθε κλασικός μουσικός, έχει συνεργαστεί με πολλούς ερμηνευτές και ερμηνεύτριες, όχι μόνον ως εκτελεστής αλλά και ως ενορχηστρωτής. Ίσως αυτό να ήταν μία από τις αιτίες που εισχώρησε στην κλασική παιδεία του το «μικρόβιο» του τραγουδιού, ωστόσο η αφορμή για να προχωρήσει στο τελευταίο ήταν δύο τετράδια με ποιήματα που είχε γράψει σε πολύ νεαρή ηλικία η γιαγιά του. Όταν μετά τον θάνατό της έφτασαν στα χέρια του, σχεδόν αυτόματα άρχισε να μελοποιεί δύο από αυτά. Έτσι, από τα ξεσπάσματα στο χαρτί της ψυχής μιας έφηβης ονόματι Ευτυχίας, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ξεκίνησε ένας δίσκος που δικαίως πήρε τον τίτλο του από ένα από τα μελοποιημένα ποιήματά της.
Στο «Πες μου αλμυρή μου θάλασσα», ο Άρης Ζέρβας, βασισμένος στην κλασική μουσική που τόσο καλά κατέχει, ανοίγεται και στον χώρο του τραγουδιού με γνώση αλλά και αυτοπεποίθηση. Ήδη από το ντεμπούτο του κατακτά μια αρκετά προσωπική γραφή, πολύ μελωδική, αλλά και ευαίσθητη. Την ίδια ακριβώς ευαισθησία καταθέτει κάνοντας και το μεγάλο βήμα να ερμηνεύσει ο ίδιος τα τραγούδια του, χωρίς να δηλώνει «τραγουδιστής», ενώ δεν παραλείπει φυσικά να συμπεριλάβει και μερικά πολύ όμορφα ορχηστρικά θέματα που συμπληρώνουν την τρυφερή και λίγο νοσταλγική διάθεση του άλμπουμ. Το «Πες μου αλμυρή μου θάλασσα» είναι το ξεκίνημα ενός νέου δημιουργού τραγουδιών που αξίζει πραγματικά να προσέξετε.
Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
* Είναι ενδιαφέρον το ότι ξαφνικά κλασικοί μουσικοί, διακεκριμένοι σολίστ, μάλιστα, άρχισαν να μας παρουσιάζουν μια άλλη μουσική πλευρά τους, των δημιουργών τραγουδιών, ή ακόμα και ερμηνευτών. Άλλες περιπτώσεις πριν από τη δική σας είναι του Αντώνη Σουσάμογλου και του Ηλία Ζούτσου, αμφότεροι κορυφαίοι βιολιστές, και ο δεύτερος μάλιστα και κρητικής καταγωγής όπως κι εσείς. Πιστεύετε πως είναι ένα είδος «κινήματος» κλασικών μουσικών της ίδιας γενιάς, ή απλή σύμπτωση;
Δεν είναι σύμπτωση. Πιστεύω πως όταν μπαίνεις σε άλλους μουσικούς δρόμους, πέρα από τη μουσική, αρχίζεις και ανακαλύπτεις περισσότερες ικανότητές σου και διαθέσεις για δημιουργία. Φεύγεις από την αυστηρή εκτέλεση και ερμηνεία μιας παρτιτούρας με το να παίζεις σε συναυλίες, να αυτοσχεδιάζεις κ.λπ., και έτσι κάποια στιγμή έρχεται η ανάγκη να φτιάξεις και κάτι τελείως δικό σου. Αυτό νομίζω ώθησε τους μουσικούς που αναφέρεις, σίγουρα κι εμένα.
* Για να πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Τι σας έκανε να επιλέξετε το βιολοντσέλο και όχι, για παράδειγμα, το βιολί; Τι είναι, τι σημαίνει και τι εκφράζει το βιολοντσέλο για εσάς;
Η επιλογή έγινε όταν πήγαινα Ε’ Δημοτικού. Πήγα στο ωδείο Ζωγράφου και είδα όλα τα όργανα και τους καθηγητές. Το βιολοντσέλο με τράβηξε από το πρώτο δευτερόλεπτο. Το μεγάλο εύρος των δυνατοτήτων του, σε συνδυασμό με τον ήχο του, πιο «γεμάτο», μπάσο, αλλά και λυρικό ταυτόχρονα, με έκανε να το διαλέξω, αντί για το βιολί ή κάποιο άλλο όργανο. Το τσέλο για εμένα είναι πλέον κομμάτι του εαυτού μου, προέκτασή του. Μιλάω, ζω και εκφράζομαι μέσα από αυτό.
* Υποθέτω ότι ορχηστρικά κομμάτια θα συνθέτετε εδώ και αρκετό καιρό. Η σύνθεση ενός αποκλειστικά ορχηστρικού έργου, μεγαλύτερης ή μικρότερης διάρκειας, είναι κάτι που σας ενδιαφέρει; Ή το έχετε κάνει ήδη και απλώς περιμένετε τη στιγμή για να το παρουσιάσετε;
Με ενδιαφέρει, και είμαι στο σημείο που ολοκληρώνω ένα μεγαλύτερο έργο. Το δύσκολο είναι μετά. Ο τρόπος του να επικοινωνήσεις, αλλά κυρίως να ηχογραφήσεις ένα ορχηστρικό έργο με μεγάλη διάρκεια και πολλά όργανα.
* Το να γράφεις, όμως, τραγούδια είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Σας απασχολούσε από νωρίς; Είναι κάτι που κάνατε κατά τη διάρκεια των σπουδών σας ή προέκυψε αργότερα, όταν ήδη ήσασταν επαγγελματίας μουσικός;
Προέκυψε αργότερα, και έγινε πιο έντονη η διαδικασία αυτή με αφορμή τα ποιήματα της γιαγιάς μου και την ανάγκη που είχα να φτιάξω, με βάση αυτά, μια ολοκληρωμένη δουλειά.
* Η κλασική παιδεία σας έχει επηρεάσει το πώς γράφετε τραγούδια και, αν ναι, με ποιον τρόπο;
Με έχει επηρεάσει σίγουρα, και γι’ αυτό στα τραγούδια μου χρησιμοποιώ κλασικά όργανα, κυρίως έγχορδα, με αρκετά βασικό ρόλο στην ενορχήστρωση και έντονη παρουσία.
* Πόσο διαφορετικά προσεγγίζετε τη σύνθεση ενός ορχηστρικού κομματιού και ενός τραγουδιού; Ή, τελικά, είναι ακριβώς το ίδιο, και στη δεύτερη περίπτωση απλώς προστίθεται και μια φωνητική γραμμή;
Είναι τελείως διαφορετική διαδικασία. Στα τραγούδια πρέπει να έχεις στον νου σου μια πιο συγκεκριμένη φόρμα, να προσαρμόσεις τις ιδέες σου ώστε να μπορούν να σταθούν ως αυτό που γενικά λέμε «τραγούδι». Από την άλλη, στην ορχηστρική μουσική θεωρώ πως δεν υπάρχουν αυτά τα όρια. Έχεις μεγαλύτερη ελευθερία να ξεκινήσεις με μια ιδέα και στην πορεία να αλλάξει πάρα πολύ, χωρίς να σε ενδιαφέρει, για παράδειγμα, η διάρκεια του κομματιού ή οτιδήποτε άλλο.
* Υπάρχουν, αλήθεια, ερμηνευτές ή και ερμηνεύτριες που θα σας ενδιέφερε να γράψετε τραγούδια γι’ αυτούς στο μέλλον, ή μπορεί να λειτουργήσουν μόνον όταν τα ερμηνεύετε ο ίδιος και άρα θα συνεχίσετε έτσι;
Γράφω κάποια τραγούδια που δεν είναι για εμένα, αλλά για κάποιες νέες ερμηνεύτριες. Αν νιώσω ότι κάποιο τραγούδι θα ήθελα να το πω εγώ, θα το ξανακάνω. Δεν έχω κάποιο πρόγραμμα, πάντως, σε σχέση με αυτό. Θα το δω στην πορεία των πραγμάτων.
* Θα λέγατε πως ο δίσκος σας είναι αυτό που λέμε concept album; Αν ναι, ποια είναι η κοινή ιδέα ή αίσθηση πάνω στην οποία δομείται;
Νομίζω πως ο δίσκος έχει έντονα συναισθήματα και αποτυπώνει κάποιες απλές καθημερινές σκέψεις και προβληματισμούς του ανθρώπου. Μιλάει για τη ζωή μας, καθώς μεγαλώνουμε και βιώνουμε την απώλεια, τη θλίψη, αλλά και τον έρωτα και τη χαρά. Με οδηγό τα ορχηστρικά κομμάτια, «Το όνειρο», «Το ταξίδι» και «Αναμνήσεις», τα τραγούδια ολοκληρώνουν αυτόν τον κύκλο της ζωής μας.
* Είναι δυνατόν τα ποιήματα που έγραψε μια νεαρή κοπέλα στις αρχές της δεκαετίας του 1930 να εμπνεύσουν έναν νέο δημιουργό σήμερα; Έστω και αν πρόκειται για τη γιαγιά του...
Προφανώς και είναι, γιατί αυτά για τα οποία μιλούσε είναι διαχρονικά και αληθινά. Όπου και να φτάσει η εξέλιξη και η τεχνολογία, ένα πράγμα δεν αλλάζει, τα συναισθήματά μας και αυτά που νιώθουμε όταν βιώνουμε διάφορες καταστάσεις. Έτσι, αυτά τα ποιήματα μιλούν για την αγάπη, την απόσταση που χωρίζει δύο ανθρώπους και την απώλεια. Απλά, ανθρώπινα, καθημερινά πράγματα, ίσως πιο επίκαιρα από ποτέ στις μέρες μας με τη γενικότερη κατάσταση στην Ελλάδα.
* Τι είναι για εσάς η θάλασσα; Μια δύναμη ζωής ή ένα, ενίοτε και επικίνδυνο, φυσικό στοιχείο;
Όταν είμαι στη θάλασσα καταλαβαίνω πόσο μικρός και λίγος είναι ο άνθρωπος απέναντι στη φύση. Δεν είναι τα φυσικά στοιχεία επικίνδυνα. Εμείς δεν καταλαβαίνουμε τα όριά μας και θεωρούμε ότι τα έχουμε δαμάσει όλα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι οφείλουμε να προσαρμοστούμε στη φύση και όχι να προσπαθούμε να προσαρμόσουμε αυτή στα δικά μας σχέδια.
* Θα εγκαταλείπατε ποτέ την κλασική μουσική για να αφοσιωθείτε μόνο στην τραγουδοποιία;
Μόνο στην τραγουδοποιία όχι. Δεν θέλω να σταματήσω να παίζω τσέλο και σίγουρα κάποια στιγμή θα θέλω να εντάξω και πάλι πιο έντονα την κλασική ή, για να το πω πιο σωστά, την ορχηστρική μουσική στην καθημερινότητά μου.
* Τα προσεχή σχέδιά σας; Άμεσα και πιο μακροπρόθεσμα ίσως;
Ήρθε το καλοκαίρι, θα έχω συναυλίες με τη Νατάσσα Μποφίλιου σε όλη την Ελλάδα ως εκτελεστής και επίσης θα ανοίξω τη συναυλία των Imam Baildi στην Τεχνόπολη, στις 5 Ιουλίου, παίζοντας το μεγαλύτερο μέρος του δίσκου μου. Τα υπόλοιπα από Σεπτέμβριο!
Κάτι μας κάνει να πιστεύουμε ότι αυτά τα «υπόλοιπα» θα είναι πολλά και ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα...
