Η άρπα είναι εκείνο το έγχορδο όργανο που δεν μοιάζει με όλα τα υπόλοιπα (κατάγεται απευθείας από την αρχαία ελληνική φόρμιγγα) και διακρίνεται για το γλυκό και πολύ ιδιαίτερο ηχόχρωμά του. Αν και τυπικά ανήκει στη συμφωνική ορχήστρα συγκριτικά πολύ λίγα έργα κλασικής μουσικής το περιλαμβάνουν. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι εκτελέστριές του (γιατί στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι γυναίκες) δεν ακολουθούν τη λίγο - πολύ τυπική διαδρομή ενός κλασικού μουσικού. Η Sissi Rada (Σίσσυ Μακροπούλου) όμως τόλμησε να χαράξει μια πολύ διαφορετική πορεία.
Μετά τις σπουδές της στη Γερμανία παρέμεινε εκεί και άρχισε μεν να εργάζεται ως αρπίστρια αλλά ταυτόχρονα να κάνει και τη δική της μουσική. Το EP «Personae» του ’13 ακολούθησε πριν λίγο καιρό το πρώτο της album «Pragma», όχι μόνον μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες της χρονιάς αλλά και τις πιο συναρπαστικές και ανανεωτικές ηχητικές προτάσεις που ακούσαμε από τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Το «Pragma» είναι μια σπάνια συνάντηση της κλασικής μουσικής με την electronica και την ποπ, από αυτές που συνήθως συμβαίνουν μόνο στις παρυφές της σύγχρονης βρετανικής σκηνής και συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε η - κακά τα ψέματα, μοναδική ανάλογη περίπτωση (αν και τριάντα χρόνια πριν και υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες) στην Ελλάδα, δηλαδή η πρωτοπόρος Λένα Πλάτωνος. Και η Sissi Rada είναι από τους/τις δημιουργούς που προκαλούν τόσο πολύ τον εαυτό τους ώστε είναι αδύνατο να μην προκαλέσουν και την προσοχή σου!
* Θεωρείτε τον εαυτό σας κλασική μουσικό, ποπ ή κάτι άλλο; Μπορεί, αλήθεια μια αρπίστρια να μην είναι κλασική μουσικός;
Θεωρώ ότι το να χωρίζεται η μουσική σε είδη μπορεί να στερήσει από τον δημιουργό ή τον ερμηνευτή τον αυθορμητισμό και τη φρεσκάδα που χρειάζεται η τέχνη για να είναι «καλή». Δυστυχώς οι παρωπίδες, οι τύποι και οι νόμοι διδάσκονται στις μουσικές σχολές, και αυτούς έμαθα κι εγώ. Προσπαθώ όμως, όσο μπορώ, να τους καταργώ, μέχρι εκεί που κάνει μόνο «καλό» στη μουσική. Οπότε θεωρώ τον εαυτό μου απλώς μουσικό.
* Τι σας έκανε να εγκατασταθείτε στο Βερολίνο, από τη στιγμή μάλιστα που ταυτόχρονα εργάζεστε αλλά και κάνετε πολλές συνεργασίες και στην Αθήνα; Τι δεν αλλάζετε με τίποτα από την Ελλάδα και τι αντίστοιχα από την πλευρά της Γερμανίας;
Στο εξωτερικό ζω εδώ και δέκα χρόνια, όταν έφυγα για σπουδές. Τις περισσότερες συνεργασίες και τη σταθερή μου δουλειά ως κλασική μουσικός τις έχω στη Γερμανία. Από την Ελλάδα όμως δεν έχω απαγκιστρωθεί ακόμη, ούτε πνευματικά ούτε σωματικά και αυτό το κάνω ενσυνείδητα.
* Ποια είναι η σχέση του album με το EP που είχατε κυκλοφορήσει τρία χρόνια πριν;
Το «Pragma» είναι η συνέχεια του EP «Personae». Το EP έχει ως ήρωες ανθρώπους ενώ το album αντικείμενα. Πρόκειται και στις δύο περιπτώσεις για θεματικούς δίσκους.
* Η ελληνική λέξη του τίτλου είναι γραμμένη με λατινικούς χαρακτήρες μόνο για να μπορεί να απευθυνθεί ο δίσκος και στη διεθνή αγορά ή υπάρχει και άλλος λόγος;
Και στους δύο δίσκους έχω στοχευμένα τίτλους που γίνονται αντιληπτοί σε πολλές γλώσσες. Τονίζω πως ερχόμαστε όλοι από μια κοινή ρίζα, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε οι ίδιοι.
* “Πράγμα” εκτός φυσικά από αντικείμενο, στην περίπτωση αυτή σημαίνει μήπως και ρεαλιστικό, αληθινό;
Διάβασα κάτι σχετικό τελευταία που ήταν πολύ ενδιαφέρον. Η γερμανική και η ρωσική γλώσσα έχουν δύο λέξεις για να περιγράψουν την πραγματικότητα, realität και wirklichkeit. Η πρώτη έχει να κάνει με τον ρεαλισμό και η δεύτερη με μια πραγματικότητα που είναι κάπως υπέργεια, σχετική, Μπορείς να το φιλοσοφείς για ώρες... Αλλά και στην ελληνική γλώσσα, πόσες αναφορές μπορείς να κάνεις ακούγοντας τη λέξη “πράγμα”; Στην πραγματικότητα... πόσες πραγματικότητες υπάρχουν; Η δική μου; η δική σου, αυτή που θα επιθυμούσα, αυτή που μου έμαθαν; Και τα πράγματα γύρω μου; Πόσο πιο συχνά πιάνω την οθόνη του κινητού αντί το χέρι ενός φίλου μου;
* Γιατί ενώ όλα τα τραγούδια του δίσκου έχουν αγγλικούς στίχους δύο μόνον είναι στα ελληνικά; Τι το διαφορετικό είχαν αυτά;
Γράφω και στις δύο γλώσσες ενσυνείδητα. Για τα ελληνικά μου τραγούδια έχω δεχθεί προτροπές να τα τραγουδάω στα αγγλικά επειδή δυστυχώς σνομπάρεται στην Ελλάδα το ελληνικό τραγούδι. Δεν είναι τρομερό; Οι ξένοι το βρίσκουν φανταστικό, σαν μια γλώσσα όλο μελωδίες και οι Έλληνες απλά προσπερνούν ό,τι έχει ελληνικό στίχο. Πέρυσι έκανα μια συνεργασία με έναν αρκετά γνωστό Γερμανό παραγωγό και τραγούδησα στα ελληνικά. Ενώ τα κομμάτια του παίζονται με πολλή θέρμη στην Ελλάδα, εδώ και χρόνια, το δικό μας πέρασε από τις χαραμάδες των ελληνικών ραδιοφώνων. Είμαι πεπεισμένη ότι ο λόγος ήταν ο «πασέ» ελληνικός στίχος. Παραμένω όμως πιστή στη μητρική μου γλώσσα και θα συνεχίσω να τραγουδάω ελληνικά όταν θεωρώ ότι ταιριάζουν με τη μουσική ενός τραγουδιού. Και κάποια στιγμή, όταν ξεπεράσουμε την «ξενολατρεία» μας, θα είναι όλα πιο ωραία!
* Θα λέγατε ότι ο δίσκος είναι μια συνάντηση της κλασικής μουσικής με την ποπ στα ηλεκτρονικά λιβάδια, μια εκπαιδευτική εκδρομή της ποπ στον σοβαρό, ακόμα και ακαδημαϊκό, μουσικό χώρο ή τίποτα από αυτά; Νιώθετε, αλήθεια, ότι εντάσσεται σε κάποιο από τα δεδομένα ιδιώματα, έστω κατά το μεγαλύτερο μέρος του, ή όχι;
Ο δίσκος αυτός δανείζεται νότες από την οικουμενική μουσική που είναι μία. Ακούγεται από τον άνθρωπο που αναπνέει, τρώει και κοιμάται, ο οποίος επίσης είναι ένας. Αυτόν που μιλάει μια γλώσσα που είχε στο κεφάλι του πριν γεννηθεί, για να συνεννοείται, η οποία επίσης είναι μία. Δεν σκέφτηκα καμία στιγμή όταν τον ηχογραφούσαμε, ούτε εγώ ούτε και ο συνεργάτης μου Max Trieder, ότι ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο ιδίωμα.
* Υπάρχουν κάποιοι/ες που να τους βλέπετε όχι βέβαια ως πρότυπα αλλά σαν συγγενικά μουσικά πνεύματα;
Εμπνέομαι από πολλούς ανθρώπους και όχι μόνο από μουσικούς. Από ανθρώπους που είναι αληθινοί και δεν είναι πολλοί. Από μικρή ακούω μυσταγωγικά μουσική και τα είδη που με έχουν σημαδέψει είναι η κλασική, το dark wave, το house, η jazz και η κινηματογραφική μουσική.
* Ξεκινήσατε προσπαθώντας να κάνετε κάτι απλώς διαφορετικό από τους πολλούς ή προέκυψε έτσι αυθόρμητα και δίχως να το ελέγχετε;
Τελείως αυθόρμητα, έγραφα αυτό που μου έβγαινε. Μερικοί κοντινοί μου άνθρωποι μου έλεγαν ότι δε θα πάει πουθενά και άλλοι με παρότρυναν. Οι περισσότεροι ήταν οι δεύτεροι αλλά εγώ πιστεύω ακόμα τους πρώτους!
* Πόσο εύκολο είναι να μεταφέρετε αυτόν τον ήχο στις συναυλιακές συνθήκες;
Είναι πολύ δύσκολο να παίξει ζωντανά αυτή η μπάντα. Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η ακουστική άρπα και το πρόβλημα το πώς να ενισχύσεις τον ήχο της μέσω μικροφώνων. Για αυτό και δεν μπορώ να παίζω τόσο συχνά live. Πρέπει ο χώρος να είναι αρκετά μεγάλος, να έχει τον κατάλληλο εξοπλισμό και έναν υπομονετικό ηχολήπτη. Ευτυχώς ο Max και ο Tom Krause, ο ντράμερ μας, είναι παραγωγοί με όλη τη σημασία της λέξης, διαθέτουν δηλαδή όλες τις αναγκαίες τεχνικές αλλά και μουσικές γνώσεις και μπορούν πάντα να λύνουν όλα τα ηχητικά προβλήματα. Χωρίς αυτούς θα έγραφα και θα έπαιζα στο δωμάτιό μου, στους φίλους μου ,που θα μου έλεγαν ότι δεν θα πάει πουθενά αυτό. Δράμα!
* Είναι αμιγώς εγκεφαλικός ή και συναισθηματικός δίσκος; Θα τον χαρακτηρίζατε αισιόδοξο, απαισιόδοξο ή απλά μια ουδέτερη αποδοχή των γεγονότων και των καταστάσεων της ζωής;
Προτιμώ να τον ακούσει καθένας και να νιώσει, ή να σκεφτεί, ό,τι του προκύψει εκείνη τη στιγμή.
* Και ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας, ίσως και για τη συνέχεια αυτού του δίσκου αν έχει αρχίσει ήδη να σχηματίζεται στο μυαλό σας;
Ο επόμενος δίσκος λέω να έχει τον τίτλο «Drama» και να μιλάει για το δράμα των μουσικών, το να είσαι, δηλαδή, μουσικός στην εποχή μας!
Ακόμα και αν δεχθούμε την τελευταία διαπίστωσή της η ίδια η Sissi Rada διαθέτει όχι μόνο το ταλέντο αλλά και την ισχυρή προσωπικότητα που της επιτρέπει να αντιμετωπίζει λίαν αποτελεσματικά αυτό το «δράμα» και εντέλει να το κάνει να λειτουργεί υπέρ της...
