Με αφορμή το πρόσφατο άλμπουμ του σπουδαίου Γερμανού πιανίστα, συνθέτη και δημιουργικού μουσικού Michael Wollny “Nachtfahrten”, αλλά και την εδώ εμφάνισή του -στις 8 Ιουλίου, στο γνωστό Φεστιβάλ της Σάνης στη Χαλκιδική-, αδράξαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί του για την τελευταία δουλειά του, την jazz, το downloading, τις μουσικές του προτιμήσεις, τα συναισθήματά του για την επικείμενη συναυλία και τα μέλλοντα σχέδιά του.
Μιλήστε μας για το τελευταίο σας άλμπουμ “Nachtfahrten” και την πηγή της έμπνευσής του...
Πρώτα υπήρξε ο τίτλος - και η ιδέα να δημιουργήσουμε ένα άλμπουμ νυχτερινής μουσικής, νυχτερινών εξερευνήσεων. Τη νύχτα οι αισθήσεις βρίσκονται σε εγρήγορση και εμείς προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε ένα κλίμα με εναλλαγές διαθέσεων και έντασης, χρησιμοποιώντας τα ελάχιστα δυνατά μέσα. Αντιθέσεις όμορφων ήχων και παράξενων διαφωνιών.
Με το “Nachtfahrten” φαίνεται πως κολυμπάτε, μουσικά, στα σκοτεινά κύματα του ρομαντισμού.
Γενικά, νιώθω να με έλκει ο σκοτεινός ρομαντισμός. Υπάρχουν πολλά θέματα που μπορούν να διερευνηθούν στον χώρο αυτό: από το "twin peaks" μέχρι το "bohren and the club of gore“ (σ.σ.: γερμανικό ambient – jazz σύνολο). Είναι ενδιαφέρουσα, νομίζω, η χρήση ήχων του κόσμου αυτού σαν έμπνευση για τη μουσική ενός πιάνο τρίο.
Στους δίσκους σας συνδυάζετε τη σοβαρή μουσική με την ποπ, πράγμα που, κατά κάποιον τρόπο, μας θυμίζει το ύφος μουσικών σαν τον Brad Mehldau. Πιστεύετε πως η “παράδοση” μπορεί να μεταλλαχθεί δημιουργικά από τους σύγχρονους μουσικούς;
Νομίζω πως πάντα έτσι γίνεται. Κάθε ιδέα έρχεται από αλλού και, μια και η γενιά μου φαίνεται να μεγαλώνει έχοντας πρόσβαση σε πολλά και διαφορετικά είδη και παραδόσεις, το βρίσκουμε φυσικό να τις ενσωματώνουμε για να πούμε τις δικές μας ιστορίες.
Τι σημαίνει για σας ο όρος jazz;
Σημαίνει πολλά πράγματα, πάρα πολλά. Είναι ο όρος για μια μουσική παράδοση που εστιάζεται, κυρίως, στον αυτοσχεδιασμό. Είναι κάτι που “σουινγκάρει”. Είναι μια δημιουργική παράδοση που θέτει την προσωπική αισθητική πάνω από δοσμένους κανόνες. Έτσι, στο τέλος, “jazz” σημαίνει ολοκληρωτική μουσική ελευθερία στο να επικοινωνείς με όλων των ειδών τις φόρμες, αλλά και με τους άλλους μουσικούς.
Νομίζω πως έχετε πολύ περισσότερα γραμμένα μέρη και λιγότερο αυτοσχεδιασμό. Όταν παίζετε, είσαστε πιστοί στις νότες ή είναι το συναίσθημα της στιγμής που σας καθοδηγεί;
Με τα χρόνια οι παρτιτούρες, στα διάφορα έργα μου, λιγοστεύουν. Θεωρώ τον εαυτό μου περισσότερο αυτοσχεδιαστή, παρά συνθέτη. Η σύνθεση είναι για να δημιουργήσει το περιβάλλον όπου θα αναπτυχθεί ο αυτοσχεδιασμός. Προσπαθώ να είναι πιστός στην ατμόσφαιρα που στήνει η σύνθεση, αλλά οι ιδέες της στιγμής είναι πάντοτε πιο σημαντικές από οτιδήποτε προσχεδιασμένο.
Θα θέλατε να μας πείτε για τους συνθέτες και μουσικούς που προτιμάτε;
Είναι πάρα πολλοί! Σήμερα, θα έλεγα: Franz Schubert, Alban Berg, Scriabin, Messiaen. Από τον κόσμο της jazz: Joachim Kühn, Keith Jarrett, Paul Bley. Από την pop: Bjork, Nick Cave, Aphex Twin.
Πιστεύετε πως το ελεύθερο downloading βοηθάει ή γεννάει σοβαρά προβλήματα στη δημιουργική μουσική;
Πολύ δύσκολη ερώτηση. Νομίζω πως το ελεύθερο downloading σαφώς και διαχέει τη μουσική και βοηθάει τον κόσμο να αποκτήσει πρόσβαση σε μια ποικιλία από ήχους. Την ίδια στιγμή, ο καθένας συνηθίζει στην ανέξοδη προσφορά μουσικής, πράγμα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αφού οι καλλιτέχνες ξοδεύουν τον χρόνο και τα λεφτά τους για να δημιουργήσουν καινούργια πράγματα με πολλή φροντίδα και αφοσίωση. Έτσι, αληθινά, δεν ξέρω. Μου αρέσει η ιδέα της ποικιλίας και της διαθεσιμότητας, αλλά τούτη η ιδέα μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί για να κερδίσουν κάποιοι σε βάρος άλλων. Αν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη -καλλιτέχνες, δισκογραφικές, διανομείς, εταιρείες του Διαδικτύου κ.τ.λ.- χειριστούν την υπόθεση με σεβασμό, οι τεχνικές δυνατότητες θα αποδειχθούν πολύ σπουδαίες. Αλλά, βλέποντας πως εξελίσσονται τα πράγματα έως τώρα, δεν μπορώ να πως ότι είμαι ενθουσιασμένος από τις μεγάλες υποσχέσεις της εποχής του streaming.
Πώς αισθάνεστε που παίζεται ξανά στην Ελλάδα;
Δύο λέξεις: Πολύ χαρούμενος. Έπαιξα στην Ελλάδα πριν από δύο χρόνια και το ελληνικό κοινό δέχθηκε εξαιρετικά τη μουσική μας. Πιστεύω πως θα είναι φανταστικά όταν θα εμφανιστούμε στο υπαίθριο Sani Festival.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Θα κυκλοφορήσω ένα ντουέτο με τον Γάλλο ακορντεονίστα Vincent Peirani το φθινόπωρο, που θα συνδυαστεί με μια μεγάλη περιοδεία σε Γαλλία και Γερμανία. Στο μεταξύ, έχω μερικά τρίο και σόλο κονσέρτα στην Ευρώπη. Μετά, ένα ειδικό πρότζεκτ, το σάουντρακ για το βωβό φιλμ “Nosferatu“ με μια 25μελή ορχήστρα πνευστών από τη Νορβηγία, και έπεται συνέχεια!
