Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ / Δ. Παπαδημητρίου: "Έχω πια αφομοιώσει τους δασκάλους μου..."
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ / Δ. Παπαδημητρίου: "Έχω πια αφομοιώσει τους δασκάλους μου..."

Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου ξεχωρίζει ανάμεσα στους συνθέτες της γενιάς του όχι μόνο για την αξία αλλά και για τη σημασία του έργου του. Πολυάσχολος αλλά και πολυσχιδής, μετά την πολύχρονη παρουσία του στα διοικητικά του ραδιοφώνου της τότε ΕΡΤ, ίδρυσε το Ελληνικό Σχέδιο, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό για την προαγωγή της ελληνικής και όχι μόνον μουσικής.

Μέσα σε διάστημα λιγότερο του ενός μήνα ο Δημήτρης Παπαδημητρίου παρουσίασε τρία projects, καθένα εκ των οποίων για τους περισσότερους άλλους θα ήταν δραστηριότητα ενός χρόνου. Κατά σειρά ήταν το ορχηστρικό έργο Το Χρονικό Ενός Πρώιμου Φθινοπώρου, η κυκλοφορία του δίσκου Οι Μπαλάντες Της Οδού Ατθίδων και η συμμετοχή του στο τρίτο μέρος της σειράς συναυλιών «Μετασχηματισμοί» που διοργάνωσε το Ελληνικό Σχέδιο. Μιλήσαμε γι' αυτά αλλά και γενικότερα για το πώς είναι να δημιουργείς μουσική στη δύσκολη συγκυρία της Ελλάδας του 2016.

* Το δισυπόστατο της δημιουργίας σου, τραγουδοποιία αλλά και μεγαλύτερα ή μικρότερα ορχηστρικά έργα, προέρχεται από μια καθαρά εσωτερική ανάγκη ή είναι και μια συνειδητή απόφαση να υπάρχει και να παραμείνει ζωντανός και ο χώρος της ορχηστρικής μουσικής στην Ελλάδα;

Η αρχέτυπη συνθετική μου πρόθεση υπήρξε η ορχηστρική μουσική στην κλασική, συμφωνική της έκφανση και εν συνεχεία τα soundtracks. Τα τελευταία, μαζί με το θέατρο, έβαλαν από την πίσω πόρτα το τραγούδι στη ζωή μου. Ανακάλυψα τη δύναμή του που περιφρονούσα σχεδόν, ως παιδί. Αυτό μου άνοιξε τον δρόμο στο ελληνικό μελωδικό σύμπαν, πέραν από την ανώδυνη folk διάστασή του, και έτσι επικονιάσθηκε το στρουκτουραλιστικό ευρωπαϊκό συμφωνικό μου όραμα με την πολιτιστική ταυτότητα του σύγχρονου Έλληνα συνθέτη. Θέλω να ελπίζω ότι οδηγήθηκα ηθελημένα στο προσωπικό μου μουσικό ιδίωμα, ξεπερνώντας τον μιμητισμό των συμφωνιών της δυτικής μουσικής.

* Η έμφαση στις δραστηριότητες του Ελληνικού Σχεδίου που αφορούν στην ορχηστρική ή και κλασική μουσική, όπως στην περίπτωση των «Μετασχηματισμών», είναι για τους ίδιους λόγους που γράφεις και ορχηστρικά έργα;

Η έμφαση αυτή αντιτίθεται στον «ταξικό» διαχωρισμό των μουσικών ειδών. Στους «Μετασχηματισμούς» εντάχθηκε και το Ρεμπερτόριο του μεγάλου Νίκου Μαμαγκάκη που αφορμάται από το ρεμπέτικο. Όχι, ο Σούμπερτ είναι για μένα ένας λαϊκός συνθέτης.

* Είναι πιο δύσκολο σήμερα από ό,τι σε παλαιότερες εποχές για έναν συνθέτη να γράφει ορχηστρικά έργα όπως Το Χρονικό Ενός Πρώιμου Φθινοπώρου, καταρχάς με την αναγκαία συγκέντρωση και όλα τα υπόλοιπα που απαιτεί η δημιουργική διαδικασία τους και στη συνέχεια για να εκτελεστούν, από πλευράς οικονομικού κόστους και όχι μόνο;

Όχι, δεν νομίζω. Οι δυσκολίες είναι εφάμιλλες, αν και άλλου τύπου. Το κομπιούτερ και ο ηλεκτρισμός αρκούν ως πλεονεκτήματα υπέρ μας σε σχέση με έναν στρατό αντιγραφέων και το φως των κεριών. Εκείνη ήταν μια σπουδαία τέχνη, η οποία παρήχθη όμως υπό εντελώς διαφορετικές οικονομικές συνθήκες, τις οποίες καθόριζαν βασιλείς, πρίγκιπες και επίσκοποι. Πολύ δαπανηρή δηλαδή για τα δεδομένα της εποχής, κάτι αντίστοιχο σήμερα είναι τα διαστημικά προγράμματα της ΝASA. Η πολιτιστική ανάγκη και η δημιουργική δίψα είναι η ίδια, όμως οι ηγεμόνες λειτουργούν πλέον αλλιώς και οι χρηματοδοτήσεις, επιχορηγήσεις και χορηγίες έρχονται και από άλλες πηγές.

* Κάτι που έκανες από παλιά και εξακολουθείς να κάνεις, σε αντίθεση με τους περισσότερους άλλους Έλληνες συνθέτες, είναι να εμπλέκεσαι και εκτελεστικά στους δίσκους σου, πολύ καλό παράδειγμα και μάλιστα καθ' ολοκληρίαν ο τελευταίος. Το κάνεις γιατί θέλεις να υπάρχει και κυριολεκτικά «το άγγιγμά σου» ή από μια διάθεση να ελέγχεις όσο το δυνατόν περισσότερο το τελικό αποτέλεσμα;

Όποτε το κάνω, τα τραγούδια αποβαίνουν πολύ καλύτερα, δεν είναι μόνον η ιδέα μου πλέον. Μεταφέρεται στον ακροατή ένα νόημα συμπαγές και πρωτογενές. Και έχοντας παίξει ως μουσικός σε τόσους δίσκους άλλων, ξέρω τι «χάνεται στον δρόμο».

* Οι επιδράσεις και οι αναφορές σου όσον αφορά ατό τραγούδια και τα ορχηστρικά έργα σου είναι πάνω - κάτω οι ίδιες ή εντελώς διαφορετικές;

Όχι, νομίζω πια ότι είναι άλλες και λιγότερες. Έχω αφομοιώσει τους πολλούς δασκάλους μου και τώρα πάω στους μαθητές μα και τους... συμμαθητές μου! Και εννοώ διεθνείς σύγχρονους συνθέτες που με ενθουσιάζουν, σπάνια μεν, αλλά καταλυτικά.

* Η αίσθησή μου ανέκαθεν για το έργο σου ήταν ότι κουβαλάς μέσα σου σε αγαστή συνύπαρξη δύο διαφορετικούς μουσικούς κόσμους, τον ελληνικό/ανατολικό και τον δυτικό. Συμφωνείς, όπως επίσης με την άποψή μου ότι αυτό οφείλεται πρώτιστα και κυρίως στην αιγυπτιώτικη καταγωγή σου;

Συμφωνώ με αμφότερα και απόλυτα. Ο στόχος μου δε, είναι η ένωση του σύγχρονου ελληνικού μελωδικού ιδιώματος με τη συμφωνική διεθνή παράδοση.

* Πώς νιώθεις για το διάστημα που ήσουν αρχικά διευθυντής στο Γ' Πρόγραμμα και στη συνέχεια συνολικά στην Ελληνική Ραδιοφωνία; Πιστεύεις ότι υπήρξε συνέχεια στο ραδιοφωνικό έργο που έγινε τότε εκεί; Είσαι ευχαριστημένος από την κατάσταση του μουσικού ραδιοφώνου σήμερα;

Όχι, δεν μπορώ να πω ότι τώρα έχουμε ραδιόφωνο, μουσικό και μη, όμως έχουμε ανθρώπους που το κρατούν εν ζωή με ηρωισμό. Για τη δική μου περίοδο θα μιλήσουν άλλοι αν και κατά πόσον άξιζε. Εγώ νιώθω υπέροχα γιατί, μετά από τόσα χρόνια διευθυντής, τώρα, που για να μπω χρειάζομαι ταυτότητα, όπως ο καθένας, έρχονται σαν φίλοι αγαπημένοι όλοι ανεξαιρέτως οι εργαζόμενοι για να με καλοδεχτούν. Δεν φοβάμαι να τους κοιτάξω στα μάτια, ούτε έναν, ούτε μία.

* Ο σκοπός σου όταν ίδρυσες το Ελληνικό Σχέδιο ήταν να βοηθήσεις τη νέα ελληνική τραγουδοποιία ή γενικά να συντελέσεις στην προαγωγή της μουσικής στην Ελλάδα;

Και τα δύο, κατά το δυνατόν. Όμως χρειαζόμαστε και άλλη βοήθεια για να ολοκληρώσουμε το έργο μας.

* Θεωρείς ότι οι Αγώνες Δημιουργίας Ελληνικού Τραγουδιού βοηθούν ουσιαστικά τους νέους τραγουδοποιούς; Θα μπορούσε το Ελληνικό Σχέδιο να κάνει περισσότερα για εκείνους;

Με περισσότερα χρήματα μπορούμε φυσικά να κάνουμε περισσότερα. Απλώς θέλουμε να μην κάνουμε τσαπατσουλιές επεκτεινόμενοι χωρίς φόντα σε καινούργια τοπία. Η ελληνική κοινωνία όμως οφείλει να ενισχύσει και αυτή τους νέους δημιουργούς της.

* Έχοντας συμπληρώσει πλέον πέντε χρόνια λειτουργίας και δράσης, ποια είναι τα πλάνα του Ελληνικού Σχεδίου για τη συνέχεια, σε πρακτικό επίπεδο αλλά και σε πιο θεωρητικό;

Πιο έντονη επικοινωνία των δράσεων μας και πιο καθετοποιημένη βοήθεια στην παραγωγή.

* Σε μια εξαιρετικά πολύπλοκη και δυσμενή διεθνή συγκυρία, είσαι αισιόδοξος για το μέλλον του ελληνικού πολιτισμού και ειδικότερα του εγχώριου μουσικού γίγνεσθαι;

Οι μετανάστες είναι σαν την ιλύ του Νείλου. Δείχνουν να είναι βρόμα και λάσπη, όμως κουβαλούν και ευαγγελίζονται ζωή, ανθοφορία και ευφορία. Και μόνον η ηρωική τους διέλευση διδάσκει και θυμίζει στον κουρασμένο και απαισιόδοξο Έλληνα όσα ξέχασε η δεν έμαθε από τα δικά του παθήματα. Δεν είμαι απαισιόδοξος, γιατί περάσαμε χειρότερα. Ούτε αισιόδοξος όμως, γιατί πλέον δεν ορίζουμε μόνοι μας σχεδόν τίποτα. Πρέπει να μάθουμε να συμπλέουμε πονηρά!

* Και ποια είναι τα πιο άμεσα προσωπικά σου μουσικά σχέδια;

Δισκογραφικά ετοιμάζω από πέρυσι ένα πολύ σημαντικό στιχουργικό έργο του Νίκου Γκάτσου με τη Φωτεινή Δάρρα, με την οποία ξαναβρισκόμαστε έξι χρόνια μετά το Λουλούδι Στη Φωτιά, και πάλι με Γκάτσο. Ο τίτλος του έργου είναι Η Παγωμένη Θεατρίνα και νομίζω ότι η φωνή της είναι στην καλύτερη φάση της. Παράλληλα, έχω αρχίσει να κυκλοφορώ σε δίσκους όλα τα συμφωνικά έργα μου.

Η ομαλή και συνεπής δηλαδή συνέχεια μιας πορείας που δεν επιφυλάσσει εκπλήξεις ακριβώς γιατί, περισσότερο από οποτεδήποτε πριν, αποτελεί μια συνειδητή εξελικτική ωρίμανση...

ΘΑΝΟΣ ΜΑΝΤΖΑΝΑΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ - ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΚΑΨΑΛΗΣ

ΟΙ ΜΠΑΛΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΑΤΘΙΔΩΝ

MLK

Ένας κύκλος τραγουδιών σε ποίηση Διονύση Καψάλη με κεντρικό τους θέμα όχι τόσο την απώλεια όσο την απουσία -δικαιολογημένη και όχι, οιονεί και μη- του ερωτικού συναισθήματος και, κατά προέκταση, του αντικειμένου του. Ήδη ο τίτλος αποκαλύπτει, εν είδει ακόμα και φόρου τιμής, τη βαθύτερη και βασικότερη καταβολή της τραγουδοποιίας του Δημήτρη Παπαδημητρίου. Συνοψίζεται στο όνομα Μάνος Χατζιδάκις, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη φορά, όμως ούτε καν ως επιρροή αλλά, όπως θα έλεγε και ο ίδιος, ως βιωματικό κεκτημένο. Ο Γιώργος Φλωράκης συντονίζεται πλήρως με την εσωτερική «φωνή» της μουσικής και, θέτοντας τις ικανότητές του στην υπηρεσία των τραγουδιών, δίνει μιαν ιδανική ερμηνεία.

Θ.Μ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL