Από τον τέταρτο δίσκο τους, το «Morphé» του ’10, προστέθηκε ένα τρίτο μέλος, ο εξαιρετικά πολυπράγμων... πολυμουσικός (!) Νίκος Γιούσεφ.
Με το πέμπτο album τους, το «Κάθε πραγματικότης αποκρουστική» του ’12 στο οποίο μελοποιούσαν ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη κατέθεσαν μιαν από τις πιο ενδιαφέρουσες αλλά και σημαντικές εργασίες της ελληνικής underground σκηνής στον εικοστό πρώτο αιώνα. Ακολούθησαν όμως πολλά χρόνια σιωπής και η κυκλοφορία του πολύ όμορφου έκτου δίσκου τους «Riverbank» στα τέλη του ’19 συνοδεύθηκε από την αναγγελία της λήξης της διαδρομής τους.
Ο Βύρων Κατρίτσης μας μίλησε για αυτήν, τις εμπειρίες, τα κέρδη, τις απώλειες αλλά και την «προίκα» της για το μέλλον.
Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
* Τέσσερις δισκογραφικές εργασίες σε πέντε χρόνια, δυο χρόνια μετά το «Κάθε πραγματικότης αποκρουστική», αναμφίβολα ό,τι πιο ώριμο και καλύτερο είχατε κάνει μέχρι τότε, και η συνέχεια παραπάνω από επτά χρόνια μετά, η οποία ταυτόχρονα είναι και το τέλος. Όλα αυτά είναι ομολογουμένως λίγο παράξενα, ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το πιο προφανές. Γιατί μεσολάβησε τόσος πολύς καιρός ανάμεσα σε αυτόν τον δίσκο και τον προηγούμενο;
Ο λόγος είναι απλός, μια μπάντα τέτοιας μουσικής κατεύθυνσης στην Ελλάδα δεν σε συντηρεί. Όλοι μας κάναμε παράλληλα άλλα πράγματα -είτε μουσικά είτε άσχετα- χάριν της επιβίωσης. Το γνωρίζαμε εξαρχής αυτό, δεν είναι ότι διαψευστήκαμε. Αλλού στον κόσμο είναι ομολογουμένως ευκολότερο, αλλά εδώ πρέπει κανείς να βάλει πολύ νερό στο κρασί του και αυτό δεν υπήρξε ποτέ επιλογή μας.
* Γιατί δεν εκμεταλλευτήκατε την ώθηση που σας έδωσε το «Κάθε πραγματικότης αποκρουστική»;
Για τους λόγους που προανέφερα. Άλλος δούλευε στο θέατρο, άλλος σε άλλα σχήματα κι άλλος σε πρωινή δουλειά. Συνεπώς χρειαζόταν πρώτα να συντονίσουμε τα προγράμματά μας. Ο στόχος των Neon, καλώς ή κακώς, ήταν πάντοτε αμιγώς καλλιτεχνικός και όχι η καριέρα, λέξη που προσωπικά αποστρέφομαι. Η μελοποίηση του Καρυωτάκη προέκυψε από αγάπη στην ποίησή του και όχι για να γίνουμε γνωστοί.
* Και γιατί ξαφνικά, τώρα στο τέλος, στραφήκατε στον αγγλικό στίχο;
Ξεκινώντας αυτόν τον δίσκο, ως συνήθως, δεν ξέραμε τι θα προέκυπτε. Σιγά - σιγά μας βγήκαν επιρροές από Αγγλία και Αμερική, οπότε ήταν σαφές πως ο ελληνικός στίχος δεν ταίριαζε. Αν δει κανείς όλη την πορεία της μπάντας, θα διαπιστώσει ότι ήταν εντελώς απρόβλεπτη. Κάθε δίσκος ήταν διαφορετικός και κάθε εργασία που κάναμε στο θέατρο, τον χορό ή τα εικαστικά αντιεμπορική. Αδιαφορούσαμε για την αναγνωρισιμότητα.
* Το album αυτό κυκλοφορεί για να κυκλοφορήσει, επειδή δηλαδή υπήρχε ηχογραφημένο το υλικό ή υπάρχει όντως λόγος για την κυκλοφορία του και ποιος είναι αυτός;
Ο δίσκος άργησε να ολοκληρωθεί. Ξοδέψαμε αμέτρητες ώρες στο στούντιο μέχρι να πάρει αυτή τη μορφή, γιατί στην αρχή τα κομμάτια είχαν πάρει άλλη κατεύθυνση. Άποψή μας είναι ότι κάθε ολοκληρωμένη εργασία πρέπει να βγαίνει και να μην αραχνιάζει στο συρτάρι. Όταν κανείς ξόδεψε τόσο χρόνο για να δημιουργήσει κάτι, τότε είναι παράλογο να μην το μοιραστεί με άλλους ανθρώπους.
* Και ίσως η πιο αυτονόητη ερώτηση: Γιατί το τέλος τώρα; Γιατί όχι, για παράδειγμα, μετά από τον προηγούμενο δίσκο και χωρίς να μεσολαβήσει αυτό το τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα;
Όταν δουλεύαμε τον δίσκο δεν γνωρίζαμε ότι θα ήταν ο τελευταίος. Μετά την ολοκλήρωσή του ωστόσο έγινε εμφανές πως δεν υπήρχε χρόνος για να συνεχίσουμε να παίζουμε μαζί. Με αυτόν τον ρυθμό θα βγάζαμε τον επόμενο δίσκο σε δεκαπέντε χρόνια, οπότε δεν είχε νόημα να το πιέζουμε. Η δημιουργία χρειάζεται μια χαλαρότητα, δεν γίνεται από υποχρέωση.
* Υπάρχει μια κεντρική ιδέα / θεματικός στιχουργικός πυρήνας στον δίσκο και, αν ναι, ποια είναι αυτή;
Τα τραγούδια χωρίζονται σε ερωτικά, πολιτικά και υπαρξιακά. Αυτό που διατρέχει όλον το δίσκο πάντως είναι το άγχος μπροστά στο πέρασμα του χρόνου. Η οικονομική κρίση, όσο καταστροφική και άδικη, αποτελεί αφορμή για να φιλοσοφήσει κανείς τα πράγματα. Το «Changes» μιλάει για το ότι δεν πρέπει να θεωρούμε τίποτα δεδομένο. Το βλέπουμε σήμερα, κατοχυρωμένα δικαιώματα, από την έκτρωση μέχρι την προστασία των προσφύγων, τίθενται εν αμφιβόλω, ενώ ο ανθρωπισμός θεωρείται πολυτέλεια.
* Τι σημαίνει για εσένα ο τίτλος του τραγουδιού «Riverbank» που έδωσε και τον γενικό τού album;
Εμπνεύστηκα τους στίχους του συγκεκριμένου τραγουδιού από ένα ποίημα του Απολινέρ. Το νερό που κυλάει μπροστά στην όχθη του ποταμού είναι οι αναμνήσεις μας, οι διαψεύσεις μας και εντέλει όλη μας η ζωή. Το νερό κυλάει ασταμάτητα. όπως ακριβώς και το άτεγκτο πέρασμα του χρόνου.
* Ποιες θα έλεγες ότι είναι οι κυριότερες διαφορές του δίσκου από τους προηγούμενος και ειδικά το «Κάθε πραγματικότης αποκρουστική»;
Πέρα από το προφανές, ότι ο προηγούμενος δίσκος ήταν μελοποιημένη ποίηση, το «Riverbank» είναι πιο προσωπικό καθώς είναι δικοί μας οι στίχοι, πιο ρυθμικό, περισσότερο μελωδικό και ταυτόχρονα πιο ηλεκτρονικό, αν και πρόκειται για τραγουδοποιία. Υποθέτω πως είναι αρκετά πολύπλευρο και ώριμο.
* Τι θα είχες να πεις κάνοντας τον απολογισμό αυτής της σχεδόν δεκαπενταετούς διαδρομής; Πραγματοποιήσατε όλα όσα θέλατε και είχατε κατά νουν όταν ξεκινούσατε ή όχι;
Κάναμε πολύ λιγότερα από όσα θα μπορούσαμε αλλά δεν μετανιώνουμε, γιατί το μονοπάτι αποδείχτηκε περιπετειώδες. Εκφραστήκαμε με ελευθερία και με τους δικούς μας όρους, γνωρίσαμε ενδιαφέροντες ανθρώπους και συνεργαστήκαμε με υπέροχους καλλιτέχνες. Επίσης γίναμε καλύτεροι μουσικοί και καλύτεροι άνθρωποι.
* Αν έπρεπε να συνοψίσεις με πέντε λέξεις τι ήταν οι Neon, ποιες θα ήταν αυτές;
Εξερευνητικοί, ενδοσκοπικοί, ξεροκέφαλοι, απρόβλεπτοι και ελεύθεροι.
* Τι σήμαινε και θα σημαίνει από εδώ και πέρα για εσένα προσωπικά το γκρουπ;
Για εμένα οι Neon ήταν πρώτιστα μια συναισθηματική κατάσταση, οι δύο φίλοι μου. Μαζί τους έμαθα να συνεργάζομαι καλά, χωρίς εγωισμούς και χωρίς φόβο. Τέλος, σίγουρα αποτέλεσαν για εμένα ένα εφαλτήριο για περισσότερους και συναρπαστικότερους καλλιτεχνικούς προορισμούς.
* Και τα σχέδια για τη συνέχεια όλων σας και κυρίως τα δικά σου;
Ο Νίκος συνεχίζει με τα Υπόγεια Ρεύματα και τα πολλά projects του και ο Χρήστος δραστηριοποιείται στον τουριστικό τομέα έχοντας πλέον γίνει ένας περήφανος πατέρας. Προσωπικά, συνεχίζω να δουλεύω στο θέατρο. Αυτή την εποχή παίζεται το «Mr. Leonard» σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Χατζάκη, στο οποίο έχω γράψει τη μουσική, ενώ την άνοιξη θα κυκλοφορήσει η πρώτη προσωπική μου εργασία με τίτλο «Βράδυ», σε στίχους δικούς μου αλλά και τεσσάρων γνωστών ποιητών.
Ο αποχαιρετισμός λοιπόν στους Neon συμπίπτει με το καλωσόρισμα στον Byron...
