Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
Σκαλκώτας πλαισιωμένος και ενισχυμένος από τη Φιλαρμόνια Αθηνών
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Σκαλκώτας πλαισιωμένος και ενισχυμένος από τη Φιλαρμόνια Αθηνών

Βύρων Φιδετζής

Tου Κυριάκου Π. Λουκάκου

Δεν είμαστε βέβαιοι ότι η κατά μήνα Νοέμβριο ομοβροντία εκδηλώσεων αφιερωμένων στο Νίκο Σκαλκώτα (1904-1949) συνέβαλε στην αξιοπρεπή επισκεψιμότητα ορισμένων από αυτές, και μάλιστα όχι κατ’ ανάγκην εκείνων που παρουσίαζαν το μικρότερο ενδιαφέρον, αν υποθέσουμε ότι υπήρχαν παρόμοιες. Και τούτο επειδή διατηρούμε την πεποίθηση ότι, ιδίως για περιοχές και πρόσωπα της Μουσικής απαιτητικά στην πρόσληψή τους, η χρονική διάχυση των γεγονότων σε μεγάλο μέρος καλλιτεχνικής περιόδου ενισχύει την «όρεξη» της παρακολούθησης και τη «χώνευση» των προηγουμένων, ακριβώς όπως ο εύλογος ρυθμός σερβιρίσματος αποτελεί αυτοτελές κριτήριο διάκρισης εστιατορίων υψηλής γαστριμαργίας από απλά -και ενδεχομένως εν άλλοις εξαίρετα- «φαγάδικα»!

Αυτή τη δομική επιλογή προγραμματισμού «ενοχοποιούμε» κυρίως, εν όψει της περιορισμένης προσέλευσης στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης» (Φίλων της Μουσικής) του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, για την όχι απλώς ενδιαφέρουσα, αλλά και σοφά δομημένη συναυλία της πολύτιμης Ορχήστρας Φιλαρμόνια Αθηνών. Γιατί η εκδήλωση της 18ης Νοεμβρίου απέδειξε στην πράξη ότι η ανακάλυψη του Σκαλκώτα, πέρα από την αναμάσηση χορών του, δεν αποτελεί εξ υποθέσεως δύσπεπτη και εγκεφαλική διαδικασία, όταν υπηρετείται με φλόγα ερμηνευτικού βάθους και εντάσσεται σε ένα συνολικά ελκυστικό πρόγραμμα σοβαρής και απαιτητικής ψυχαγωγίας, όπως εν προκειμένω.

Εξάλλου, ακόμη και για το επιφυλακτικό αθηναϊκό κοινό, η χρονική απόσταση έχει αμβλύνει την ανάγκη εξοικείωσης με τη διαφωνική προς την τονική αρμονία κατεύθυνση της λόγιας μουσικής του 20ού αιώνα. Έτσι, παραλλήλως προς εξελίξεις πιο μετριοπαθείς στη διαμόρφωση τής «μετά την αρμονία» εποχής, καθίσταται ευχερέστερα κατανοητή και προσβάσιμη και η μουσική γλώσσα συνθετών όπως ο Anton Webern (1883-1945), με την Πασακάλια σε ρε ελάσσονα, έργ. 1 (Βιέννη, 1908), του οποίου εγκαινιάσθηκε η συναυλία.

Στην κατεύθυνση αυτή, με τη γεμάτη ενόραση και πάθος ερμηνεία του, ο Βύρων Φιδετζής φώτισε ευεργετικά νοσταλγικές παραλληλίες της παρτιτούρας με την περίπου σύγχρονή της 9η συμφωνία (1908-9) του Γκ. Μάλερ. Ο αρχιμουσικός ανέδειξε και τις σύνθετες ποιότητες γραφής και ενορχήστρωσης του Κοντσερτίνο για δύο πιάνα και ορχήστρα (1935) του Σκαλκώτα, το οποίο ολοκλήρωσε το πρώτο μέρος της εκδήλωσης.

Η μπαγκέτα του στήριξε διαλεκτικά τον εξαιρετικής μουσικότητας, ακρίβειας και οικονομίας συνδυασμό «Piano for Two» (Μπεάτα Πίντσετιτς και Χρήστος Σακελλαρίδης) για μιαν αναλυτική και ατμοσφαιρική παρουσίαση του πυκνού σε υψηλής κατεργασίας ιδέες έργου. Εξαίρουμε το κινηματογραφικού σασπένς δεύτερο μέρος τής συνεχούς αυτής σύνθεσης, αξιοσημείωτης εκφραστικής έντασης.

Αλλά και στη Μικρή Σουίτα του Σκαλκώτα για ορχήστρα εγχόρδων (1942), που ακολούθησε μετά το διάλειμμα, μας εντυπωσίασε η ακτινοσκοπική συνηγορία της Ορχήστρας στον στέρεο ειρμό της σύνθεσης, στην επίταση ατμοσφαιρικότητας του υποβλητικού αντάντε, στην κατάδειξη της έμπειρης γραφής για τα έγχορδα. Ένας συνολικά ασφαλής διερμηνέας της έμπνευσης του συνθέτη, αποκαλυπτικός για τον ενυπάρχοντα «λόγο» του μουσικού αποτελέσματος.

Η πρώτη ανάκρουση στην Ελλάδα ενός αειθαλούς των ανά την υφήλιο δημοφιλών προγραμμάτων, όπως το Ιντερμέτζο από την όπερα «Notre Dame» (1914) του Franz Schmidt (1874-1939), διεύρυνε έτι περαιτέρω την επίγνωση προσφοράς του Φιδετζή στην εν πολλοίς ατελή μουσική μας ζωή. Η συναυλία όδευσε προς ένα λυτρωτικό πέρας καλά οργανωμένης συστράτευσης των οργανικών ομάδων με τις «Συμφωνικές Μεταμορφώσεις πάνω σε θέματα του Βέμπερ» (1943) του Paul Hindemith (1895-1963), σύνθεση άξια συχνότερης φιλοξενίας σε συναυλιακά προγράμματα, όπως αποτύπωσαν εύγλωττα οι διόλου συγκαταβατικές επευφημίες ενός ευγνώμονος και προσηλωμένου κοινού...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL