Με ένα τριήμερο κινηματογραφικό αφιέρωμα, που ξεκινά τη Δευτέρα 8 Οκτωβρίου, με τίτλο «Ο ναζισμός από τη σκοπιά των νικητών και των ηττημένων», συμμετέχει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος στις εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της Αθήνας.
Θα προβληθούν πέντε ταινίες (με ελεύθερη είσοδο) που παρουσιάζουν τη ματιά τόσο των νικητών όσο και των ηττημένων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον μεταπολεμικό γερμανικό κινηματογράφο, με τρεις ταινίες μυθοπλασίας, συν δύο ντοκιμαντέρ (από ΕΣΣΔ και Γαλλία). Ανάμεσά τους και η ταινία-σταθμός «Ο αληθινός φασισμός» (1965) του κορυφαίου Ρώσου δημιουργού Μιχαήλ Ρομ, με εικόνες επιλεγμένες από έναν τεράστιο όγκο οπτικού υλικού του Τρίτου Ράιχ - ο λιτός σχολιασμός καλεί τον θεατή σε αφύπνιση, "απκρυπτογραφώντας" τις συνθήκες που κατέστησαν δυνατή την επικράτηση του εθνικοσοσιαλισμού... "Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ταινία μου αναφέρεται σε γεγονότα περασμένης εποχής" είχε πει ο ίδιος ο Μιχαήλ Ρομ για την ταινία του. «Ωστόσο, μονάχα κατά ένα μέρος. Γιατί αυτή η ιστορική ανάλυση της βαθύτερης ψυχολογίας του φασισμού, η ανάλυση των χαρακτηριστικών που έχουν τα είδωλά του, με δυο λόγια όλος ο κύκλος των προβλημάτων που αναδεικνύει η ταινία, είναι ο κύκλος των πιο καυτών προβλημάτων που προκαλούν μεγάλη ανησυχία και στον σημερινό άνθρωπο».
Η ταινία «Οι δολοφόνοι είναι ανάμεσά μας» (1946) του Βόλφγκανγκ Στάουντε, που προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, είναι η πρώτη γερμανική ταινία που γυρίστηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Βόλφγκανγκ Στάουντε καταφέρνει να αναπαραστήσει την κυρίαρχη βαριά ατμόσφαιρα, αναδεικνύοντας την ενοχή και τις τύψεις που στιγμάτισαν ολόκληρη τη μεταπολεμική γενιά της χώρας, αξιοποιώντας με μαεστρία το περιβάλλον του κατεστραμμένου Βερολίνου.
Το αντιπολεμικό δράμα «Αστέρια» (1959) του Κόνραντ Βολφ από την Ανατολική Γερμανία είναι η πρώτη ταινία του παγκόσμιου κινηματογράφου που αναφέρεται στο ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων.
Μια άγνωστη για πολλούς πτυχή της ανόδου του ναζισμού στη Γερμανία θίγει το πρόσφατης παραγωγής γαλλικό ντοκιμαντέρ «Η ζωή μου στη χιτλερική Γερμανία» (2018) του Ζερόμ Πριέρ, καθώς δίνει τον λόγο στους Γερμανούς που εγκατέλειψαν τη χώρα τους όταν ο Χίτλερ πήρε την εξουσία. Γυναίκες και άντρες όλων των ηλικιών, εβραίοι, αλλά και προτεστάντες, καθολικοί, άθεοι, αντιφρονούντες, αντιστασιακοί κάθε είδους αντιμέτωποι με την κατάληψη με το καθεστώς τρόμου που επακολούθησε, οι Γερμανοί αυτοί έζησαν την «ευθυγράμμιση» (Gleichschaltug) της γερμανικής κοινωνίας, μέχρι και την τραγική Νύχτα των Κρυστάλλων τον Νοέμβριο του 1938. Η εξαιρετική αυτή κινηματογραφική έρευνα μας δίνει τη δυνατότητα να ακούσουμε για πρώτη φορά τη φωνή αυτών των γυναικών και αντρών που κατάφεραν να διαφύγουν από την επικράτεια των ναζί με την ανάδειξη ερασιτεχνικών φιλμ της εποχής αλλά και προσωπικών κειμένων.
Τέλος, η «Γέφυρα» (1959) του Μπέρναρντ Βίκι από τη Δυτική Γερμανία προβάλλει ωμά τη σκληρότητα και τον παραλογισμό του πολέμου, παρουσιάζοντας την ιστορία επτά μαθητών που στρατολογούνται από τη Βέρμαχτ.
Την τελευταία ημέρα του αφιερώματος (Τετάρτη 10 Οκτωβρίου, 8 μ.μ.) θα γίνει συζήτηση στρογγυλής τράπεζας με θέμα «Ναζισμός και φασισμός στον μεταπολεμικό ευρωπαϊκό κινηματογράφο» με τη συμμετοχή των Μαρίας Κομνηνού (καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ταινιοθήκης), Έλλης Λεμονίδου (επίκουρη καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών) και Μάριου Παπαγεωργίου (σκηνοθέτης–κριτικός κινηματογράφου).
Εκτός από την Ταινιοθήκη, το αφιέρωμα διοργανώνεται με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, του Goethe - Institut της Αθήνας και σε συνεργασία με το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, την Περιφέρεια Αττικής, τον Δήμο Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και την ΕΡΤ.
Οι πέντε ταινίες θα προβληθούν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός και Μεγάλου Αλεξάνδρου 136
