Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Ένας Καζαντζάκης «συμβατικός» και μονοδιάστατος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ένας Καζαντζάκης «συμβατικός» και μονοδιάστατος

Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος και Θοδωρής Αθερίδης στον «Καζαντζάκη» του Γιάννη Σμαραγδή

Σκηνοθεσία: Γιάννης Σμαραγδής

Ερμηνεία: Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Μαρίνα Καλογήρου, Θοδωρής Αθερίδης, Ζέτα Δούκα, Στάθης Ψάλτης, Στέφανος Ληναίος

Ο Καζαντζάκης αποτελεί από μόνος του ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο του νεότερου ελληνικού -και ευρωπαϊκού, αναμφίβολα- πολιτισμού. Παρά τον τεράστιο όγκο της σχετικής βιβλιογραφίας, δεν νομίζω πως έχει φωτιστεί επαρκώς η πολυσχιδής προσωπικότητά του ούτε έχουν αποκρυπτογραφηθεί οι κραυγαλέες, σε αρκετές περιπτώσεις, αντιφάσεις της ζωής του και των επιλογών του, όπως μετουσιώνονται και μέσα στο έργο του.

Ο Γιάννης Σμαραγδής μετά τον Καβάφη, τον Γκρέκο, τον Βαρβάκη, επέλεξε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη «στιγμιότυπα» της ζωής του Καζαντζάκη, για το «μεγάλο κοινό», κάτι σαν «Κλασικά εικονογραφημένα». Ειλικρινά προβληματίζομαι για το τι απαιτήσεις θα έπρεπε να έχει κανείς από αυτού του είδους τις προσπάθειες. Να σχολιάσεις το τι περιλαμβάνεται στην αφήγηση και ποια είναι τα κρίσιμα σημεία που μένουν εκτός σεναρίου; Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε εξαντλητική ανάλυση, και μάλλον δεν ενδιαφέρει τον υποψήφιο θεατή.

Το βέβαιο είναι ότι το σενάριο δεν διακρίνεται από πρωτοτυπία αλλά εστιάζει σε μια «γραμμική», συμβατική εξιστόρηση, από τα τραύματα της παιδικής ηλικίας του ήρωα εξαιτίας του βάναυσου πατέρα μέχρι την περιπλάνηση στην Ευρώπη (όπου η σωματοποίηση της δυσκολίας επαφής με το γυναικείο φύλο επιλύεται συνοπτικά με μια επίσκεψη σε γιατρό-ψυχαναλυτή - στη Βιέννη φυσικά) και βέβαια τη γνωριμία του, πίσω στην Ελλάδα, με την Ελένη Σαμίου, που έγινε η σύντροφος της ζωής του.

Παραδόξως, κινηματογραφικά, το δεύτερο μέρος της ταινίας παρουσιάζει έναν Καζαντζάκη με «τακτοποιημένη» ζωή, σε βαθμό καρικατούρας - εκείνος γράφει συνεχώς, με το χέρι, η σύζυγος λειτουργεί ως γραμματέας-δακτυλογράφος, και με την ολοκλήρωση της δακτυλογράφησης για κάθε έργο το παραδίδει στον Καζαντζάκη, εκφράζοντας ξανά και ξανά τον ανυπόκριτο θαυμασμό της... Ακόμη και η περίοδος της Κατοχής αποδίδεται ανεπίτρεπτα «λιτά» για τον «ερημίτη της Αίγινας», τόσο που ο Σμαραγδής αναγκάζεται να παρεμβάλει τα γνωστά ασπρόμαυρα πλάνα των επικαίρων με τα σκελετωμένα παιδιά της Κατοχής... Και σε μια στιγμή που το ζευγάρι αποκαμωμένο από την κατοχική πείνα ξαπλώνει στο κρεβάτι και θαρρείς πως επέρχεται το μοιραίο, ακούγονται φωνές από τους γείτονες, «Ο πόλεμος τελείωσε, οι Γερμανοί έφυγαν».

Κατά πρώτο, εκείνη την περίοδο το επισιτιστικό πρόβλημα είχε σε μεγάλο βαθμό αντιμετωπιστεί, κατά δεύτερο, ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει, συνεχίστηκε στην Ευρώπη με σκληρές μάχες για άλλους εννιά μήνες... Και βέβαια ακολούθησαν τα Δεκεμβριανά, η «ατυχής» υπουργοποίηση του Καζαντζάκη, εξαιρετικά κρίσιμα συμβάντα για να κατανοήσει κανείς τον άνθρωπο. Όμως, στο σενάριο δεν βρίσκουν τη θέση που τους αρμόζει...

Λόγω χώρου, περιορίζομαι σε κάποια σύντομα σχόλια για τις ερμηνείες των ηθοποιών: Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος - Καζαντζάκης προσπαθεί φιλότιμα και πιστεύω ότι κατάφερε να υπερβεί ακόμη και τις «τρύπες» του σεναρίου. Συγκινητικός ο Στάθης Ψάλτης στον τελευταίο ρόλο της ζωής του, ως ηγούμενος της Μονής Σινά. Αισθάνεσαι πως ο άνθρωπος αυτός άξιζε να έχει καλύτερες ευκαιρίες στην καριέρα του. Η Μαρίνα Καλογήρου - Ελένη κρατάει το μέτρο σε έναν εξαιρετικά άχαρο (σεναριακά) ρόλο. Δυσάρεστη έκπληξη είναι η ερμηνεία του καλού ηθοποιού Νίκου Καρδώνη στον ρόλο του Άγγελου Σικελιανού, ο οποίος αποδίδεται διαρκώς σαν φουσκωμένο κοκοράκι... Για τον Θοδωρή Αθερίδη - Ζορμπά, περιορίζομαι να γράψω ότι βρήκα την ερμηνεία του απελπιστικά μονοδιάστατη, αλλά σίγουρα δεν είχε βοήθεια από το σενάριο.

Σκηνοθεσία: Τζον Κάρολ Λιντς

Ερμηνεία: Χάρι Ντιν Στάντον, Ντέιβιντ Λιντς, Ρον Λίβινγκστον, Εντ Μπέγκλεϊ Τζούνιορ, Τομ Σκέριτ, Μπεθ Γκραντ, Τζέιμς Ντάρεν

Ο σπουδαίος Αμερικανός ηθοποιός Χάρι Ντιν Στάντον πέθανε τον περασμένο Σεπτέμβριο σε ηλικία 91 ετών, έχοντας ολοκληρώσει το «Lucky», την τελευταία του ταινία, στην οποία υποδύεται έναν μοναχικό απόστρατο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού. Ο «χώρος» όπου έχει αποσυρθεί είναι το Μιντ Γουέστ, ένα χωριό στη «βαθιά» Αμερική, και ο Λάκι, συνειδητά άθεος και πεισματικά ανεξάρτητος, θα ξεκινήσει ένα τελευταίο «πνευματικό ταξίδι», καθώς νιώθει ότι πλησιάζει το τέλος της ζωής του...

«Αρδέννες» (D'Ardennen)

Σκηνοθεσία: Ρόμπιν Προντ

Ερμηνεία: Κέβιν Γιάνσενς, Γιερόεν Πέρσεβαλ, Βέρλε Μπέτενς

Δύο αδέλφια, ο Ντέιβ και ο Κένεθ, ξανασμίγουν μετά την αποφυλάκιση του Κένι, τέσσερα χρόνια έπειτα από μια αποτυχημένη ληστεία... Η ταινία είναι μια αιματηρή ιστορία εκδίκησης, στο μοντέλο του θρίλερ, στην παράδοση του κινηματογράφου των αδελφών Κοέν. Ενώ ο Κένι είναι έτοιμος να μπλέξει και πάλι με τα ναρκωτικά, ο Ντέιβ και η Σιλβί, το κορίτσι που άφησε πίσω του ο Κένι, έχουν υιοθετήσει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής... Όμως, καθώς ξεδιπλώνεται μια σειρά από αποκαλύψεις, οι ζωές τους περιπλέκονται και πληγώνουν ανεπανόρθωτα ο ένας τον άλλο...

«Το μυστικό των Μάρομποουν» (Marrowbone)

Σκηνοθεσία: Σέρτζιο Τζ. Σάντσεζ

Ερμηνεία: Τζορτζ ΜακΚέι, Άνια Τέιλορ-Τζόι, Τσάρλι Χίτον, Μία Γκοθ, Κάιλ Σολέρ, Τομ Φίσερ, Νίκολα Χάρισον

Θρίλερ. Τέσσερα αδέλφια προσπαθούν να επιβιώσουν στη λαβυρινθώδη έπαυλη όπου ζούσαν με την αγαπημένη τους μητέρα και να αντιμετωπίσουν το διαβολικό πνεύμα που κατοικεί στη σοφίτα.

«Η τελευταία οικογένεια» (Ostatnia rodzina)

Σκηνοθεσία: Γιαν Ματουζίνσκι

Ερμηνεία: Αντρέι Σεβερίν, Νταβίντ Ογκρόντνικ, Αλεξάντρα Κονιέτσνα, Αντρέι Χάιρα

Κινηματογραφική βιογραφία του Πολωνού ζωγράφου Ντζίζλαβ Μπεκσίνσκι. Η οικογενειακή ζωή του δεν ήταν καθόλου απλή και η ταινία εξηγεί τους λόγους, αποτυπώνοντας την ασυνήθιστη ιστορία του ίδιου, με τις ακραίες ερωτικές φαντασιώσεις του, της γυναίκας του, και του ταλαντούχου αλλά και νευρωτικού γιου τους.

«Χωρίς διέξοδο» (Collide)

Σκηνοθεσία: Ίραν Κρίβι

Ερμηνεία: Νίκολας Χουλτ, Φελίσιτι Τζόουνς, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Άντονι Χόπκινς, Μαρουάν Κενζάρι

Ένα ζευγάρι νεαρών Αμερικανών, ο Κέισι και η Τζούλιετ, ταξιδεύουν στην Ευρώπη... Στη Γερμανία η Τζούλιετ ανακαλύπτει ότι πάσχει από μια σπάνια θανατηφόρα ασθένεια και ο Κέισι αποφασίζει να ληστέψει έναν Γερμανό γκάγκστερ προκειμένου να πληρώσει τη θεραπεία της αγαπημένης του. Όλα πάνε στραβά όμως και θα βρεθεί αντιμέτωπος με τη γερμανική μαφία...

«Good Time»

Σκηνοθεσiα: Μπένι Σαφντί, Τζος Σαφντί

Ερμηνεία: Ρόμπερτ Πάτινσον, Μπένι Σαφντί, Τάλια Γουέμπστερ, Τζένιφερ Τζέισον Λι, Μπαρκχάντ Αμπντί

Ο Ρόμπερτ Πάτινσον-Κόνι δεν τα καταφέρνει να ληστέψει την τράπεζα που είχε βάλει στο στόχαστρο και τώρα πλέον έχει μόνο μία νύχτα για να βγάλει τον αδελφό του από τη φυλακή στο νησί Ράικερς, μία από τις πιο «σκληρές» φυλακές της Νέας Υόρκης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL