Ήταν το 1962 όταν ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και ο Φρανσουά Τρυφώ απομονώθηκαν για μια εβδομάδα στο Χόλιγουντ με σκοπό να ανακαλύψουν τα μυστικά της κινηματογραφικής σκηνοθεσίας. Ήταν την ίδια εποχή που ο μαιτρ του τρόμου ολοκλήρωνε το μοντάζ της ταινίας του «Τα πουλιά».
Με βάση τις πρωτότυπες ηχογραφήσεις αυτής της συνάντησης, στις οποίες βασίζεται και το μυθικό βιβλίο «Χίτσκοκ - Φρανσουά Τρυφώ», ο κριτικός ταινιών, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης Κεντ Τζόουνς γύρισε το 2015 το ντοκιμαντέρ «Χίτσκοκ / Τρυφώ» που προβάλλεται απόψε στις 10 μ.μ. στην Ταινιοθήκη και πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του 10ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, που θα διαρκέσει έως τις 5 Δεκεμβρίου.
Το ντοκιμαντέρ συνιστά ένα σπουδαίο κινηματογραφικό μάθημα που εισάγει τον θεατή στον κόσμο του Χίτσκοκ, την τέχνη του οποίου σχολιάζουν την ίδια στιγμή σύγχρονοι, κορυφαίοι κινηματογραφιστές όπως οι Μάρτιν Σκορσέζε, Ντέιβιντ Φίντσερ, Αρνό Ντεπλεσέν, Κιγιόσι Κουροσάβα, Γουές Άντερσον, Τζέιμς Γκρέι, Ολιβιέ Ασαγιάς, Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, Πίτερ Μπογκντάνοβιτς, Πολ Σρέιντερ.
Το αφιέρωμα φωτίζει τη σχέση ανάμεσα στον άρχοντα του σασπένς και τον ηγέτη της νουβέλ βαγκ, δημιουργούς τους οποίους χωρίζουν μια ήπειρος και μια γενιά. Όπως σημειώνει στον κατάλογο του 10ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας η επιμελήτρια του αφιερώματος Φαίδρα Παπαδοπούλου:
«Για τον Χίτσκοκ μπορεί να ήταν μια σειρά συνομιλιών μ’ έναν νεαρό σκηνοθέτη, όμως για τον Τρυφώ η συλλογή αυτή, την οποία επεξεργάστηκε έως το τέλος της ζωής του, είχε ειδικό βάρος: ήταν ολοφάνερα μία από τις ταινίες του. Σαν μια χειρονομία αγάπης γιου προς πατέρα, ο Τρυφώ υπερασπίζεται το έργο του Χίτσκοκ, για το οποίο δηλώνει στην εισαγωγή του βιβλίου:
'Σκέφτηκα τότε πως ο Χίτσκοκ, που η ιδιοφυΐα του μόνο με εκείνη του Νταλί θα μπορούσε να συγκριθεί, είχε πέσει τελικά, στους κύκλους των Αμερικανών διανοουμένων, θύμα τόσων ειρωνικών και ηθελημένα εξευτελιστικών συνεντεύξεων'.
Όχι επειδή ο συνεντευξιαζόμενος ήταν ο μετρ του τρόμου -και του ασυνήθιστου, όπως προσθέτει ο Τρυφώ στην εισαγωγή-, μα κυρίως επειδή το βιβλίο αποτελεί τη σπάνια καταγραφή του πνεύματος μιας γενιάς σκηνοθετών που πέρασαν αλώβητοι από το βουβό στο ηχητικό σινεμά. Διαβάζοντας το "Hitchbook", όπως το είχε ονομάσει αρχικά ο Τρυφώ, έχουμε μπροστά στα μάτια μας το ενθύμιο ενός σκηνοθέτη - μοντέλο που έχει πια εξαφανιστεί, καθώς προσεγγίζει τις ιστορίες του με την αυθάδεια ενός παιδιού, αλλά και τη σοβαρότητα ενός επιχειρηματία, που επιθυμεί να γνωρίζει εκ των προτέρων το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό οι απαντήσεις του αποτελούν ένα κράμα αφέλειας και ιδιοφυΐας».
Με αφορμή το ντοκιμαντέρ του Κεντ Τζόουνς, θα προβληθούν έως και τις 5 Δεκεμβρίου, 6 ταινίες από κάθε δημιουργό σε μια μεταξύ τους «συνομιλία».
Στο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, που θα πραγματοποιηθεί στην Ταινιοθήκη (αίθουσες A, B) και το Exile Room, με κάποιες από τις δράσεις του να φιλοξενούνται και στο Γαλλικό Ινστιτούτο, θα προβληθούν σε ψηφιακά αποκατεστημένες κόπιες οι ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ: "Υπόθεση Νοτόριους", "Ψυχώ", "Ο νοικάρης" (με ζωντανή μουσική), "Ρεβέκκα", "Σιωπηλός μάρτυς" και η "Θηλιά" και οι ταινίες του Φρανσουά Τρυφώ "Αμερικανική νύχτα", "Το τελευταίο μετρό", "Πυροβολήστε τον πιανίστα", "Η νύφη φορούσε μαύρα", "Οπωσδήποτε την Κυριακή" και "Ο άνδρας που αγαπούσε τις γυναίκες".
Χίτσκοκ και Τρυφώ στο Χόλιγουντ
Κάρι Γκραντ και Ίνγκριντ Μπέργκμαν στο "Notoriοus"
